دکترین

دکترین، با ریشه لاتین (به لاتین: Doctrina)، (به انگلیسی: Doctrine) مجموعه ای از آموزه های توصیفی و هنجاری است به شرط آنکه برای مقصودی عملیاتی، سازمان یافته و نقش راهنما و چهارچوب را بازی کنند. دکترین، فراتر از راهبرد و بنابراین فراتر از سیاست و خط مشی است. دکترین ها به ناچار دیر یا زود از ایدئولوژی ها زاده می شوند.

پیروان دکترین

به کسی که از دکترین معینی سخت و یک جانبه پیروی می‌کند دکترینِر (به انگلیسی: Doctrinaire) گفته می‌شود.

دکترین سیاسی

دکترین سیاسی نوعی از جهان‌بینی ساخته و پرداخته شخص یا گروهی است که برنامه‌های سیاسی ایشان بر اساس آن پایه و بنیاد گرفته باشد. دکترین سیاسی عبارت از تنظیم یک جانبه اصولی است که بر طبق آن دولت‌ها مشی خود را، به ویژه در روابط بین‌المللی، یک جانبه تعیین می‌کنند.

چند نمونه از دکترین‌های معروف

• دکترین برژنف
• دکترین نظامی
• دکترین ترومن
• دکترین مونرو
• دکترین شوک

ابهام زدایی معنی و گویش

کلمه‌های دکترین و دکتر (عنوان) که لقبی دانشگاهی است، با اینکه ریشه بسیار دور و مشترک در زبان لاتین دارا هستند، در معنای علمی یا مصرف عمومی در زبان‌ها، هیج ربطی با یکدیگر ندارند. به این خاطر گویش رایج «دوکتُرین» در فارسی اشتباه است.

جستارهای وابسته

• جزم‌باوری (دُگماتیسم)
• دکترین نظامی

منابع

• لغت نامه آلمانی دودِن: Doktrin
• تعریف دکترین در wordiq.com
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Doctrine». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۱ فروردین ۱۳۹۱.
• [hhttp://www.hamid-rajaei.com/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86/ فرهنگنامه رجاء]