دربند (روسیه): تفاوت میان نسخه‌ها

مختصات: ۴۲°۰۴′۰۰″شمالی ۴۸°۱۷′۰۰″شرقی / ۴۲٫۰۶۶۷°شمالی ۴۸٫۲۸۳۳°شرقی / 42.0667; 48.2833
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
|Region=Dagestan
|Region=Dagestan
|مساحت= ۷۰
|مساحت= ۷۰
|جمعیت= ۱۱۰۶۵۹
|جمعیت= ۱۱۹۲۰۰
|سال جمعیت= ۲۰۰۹
|سال جمعیت= ۲۰۱۰
|کد تلفن= (+۷)۸۷۲۷۱
|کد تلفن= (+۷)۸۷۲۷۱
|کد پستی= ۳۶۸۶۰x
|کد پستی= ۳۶۸۶۰x
|deutscher Name=Derbent
|deutscher Name=Derbent
}}
}}
'''دربند''' ({{lang-ru|Дербе́нт}}; {{lang-az|Dərbənd}}; [[زبان لزگی|لزگی]]: Кьвевар) مرکز [[شهرستان دربند (روسیه)|شهرستان دربند]] شهری بندری در حاشیه [[دریای خزر]]؛ که در جنوبی‌ترین قسمت [[فدراسیون روسیه]] و از لحاظ اهمیت دومین شهر [[داغستان]] با جمعیتی بالغ بر ۱۰۱۰۳۱ (بر پایهٔ آمار ۲۰۰۲) است. [[آذربایجانی‌ها]]، [[لزگی|لزگی‌ها]] و [[مردمان تاباساری|تاباساری‌ها]] بیشترین ساکنان این شهر را تشکیل می‌دهند.
'''دربند''' ({{lang-ru|Дербе́нт}}; {{lang-az|Dərbənd}}; [[زبان لزگی|لزگی]]: Кьвевар) مرکز [[شهرستان دربند (روسیه)|شهرستان دربند]] شهری بندری در حاشیه [[دریای خزر]]؛ که در جنوبی‌ترین قسمت [[فدراسیون روسیه]] واقع شده است. این شهر به لحاظ اهمیت دومین شهر [[جمهوری داغستان]] با جمعیتی بالغ بر ۱۱۹۲۰۰ نفر (آمار سال ۲۰۱۰) می باشد. [[آذربایجانی‌ها]]، [[لزگی|لزگی‌ها]] و [[مردمان تاباساری|تاباساری‌ها]] بیشترین ساکنان این شهر را تشکیل می‌دهند.


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
دربند قدیمی‌ترین شهر فدراسیون روسیه است و به عنوان دروازه قفقاز از قرنها قبل به عنوان یک منطقه استراتژیک ارزش بسیاری داشته‌است.
دربند قدیمی‌ترین شهر [[فدراسیون روسیه]] است و به عنوان دروازه قفقاز از قرنها قبل به عنوان یک منطقه استراتژیک ارزش بسیاری داشته‌است.


این شهر تا سده ۴ میلادی بخشی از [[آلبانیای قفقاز]] بوده. نام فارسی دربند از اواخر سده پنجم میلادی بر شهر نهاده شد یعنی از زمان [[قباد یکم]] ساسانی. [[خسرو یکم]] پسر قباد یکم دستور ساخت دژ دربند را داد تا مرزهای شمالی ایران را از حملات اقوام مهاجم مصون دارد.
این شهر تا سده ۴ میلادی بخشی از [[آلبانیای قفقاز]] بوده. نام فارسی دربند از اواخر سده پنجم میلادی بر شهر نهاده شد یعنی از زمان [[قباد یکم]] ساسانی. [[خسرو یکم]] پسر قباد یکم دستور ساخت دژ دربند را داد تا مرزهای شمالی ایران را از حملات اقوام مهاجم مصون دارد.

نسخهٔ ‏۶ ژوئن ۲۰۱۵، ساعت ۱۴:۳۰

دربند (روسیه)

Дербент
ناحیه فدرالی قفقاز شمالی
مساحت ۷۰ کیلومتر مربع
جمعیت ۱۱۹۲۰۰ نفر (سال: ۲۰۱۰)
تراکم جمعیت ۱٬۷۰۳ نفر در کیلومتر مربع
منطقه زمانی یوتی‌سی(تابستان: یوتی‌سی+۵)
کد تلفن ‎(+۷)۸۷۲۷۱
کد پستی ۳۶۸۶۰x
کد پلاک وسایل نقلیه ۰۵
موقعیت جغرافیایی
مختصات: ۴۲°۰۴′۰۰″شمالی ۴۸°۱۷′۰۰″شرقی / ۴۲٫۰۶۶۷°شمالی ۴۸٫۲۸۳۳°شرقی / 42.0667; 48.2833
دربند (روسیه) در روسیه واقع شده
دربند (روسیه)

دربند (روسی: Дербе́нт; ترکی آذربایجانی: Dərbənd; لزگی: Кьвевар) مرکز شهرستان دربند شهری بندری در حاشیه دریای خزر؛ که در جنوبی‌ترین قسمت فدراسیون روسیه واقع شده است. این شهر به لحاظ اهمیت دومین شهر جمهوری داغستان با جمعیتی بالغ بر ۱۱۹۲۰۰ نفر (آمار سال ۲۰۱۰) می باشد. آذربایجانی‌ها، لزگی‌ها و تاباساری‌ها بیشترین ساکنان این شهر را تشکیل می‌دهند.

تاریخچه

دربند قدیمی‌ترین شهر فدراسیون روسیه است و به عنوان دروازه قفقاز از قرنها قبل به عنوان یک منطقه استراتژیک ارزش بسیاری داشته‌است.

این شهر تا سده ۴ میلادی بخشی از آلبانیای قفقاز بوده. نام فارسی دربند از اواخر سده پنجم میلادی بر شهر نهاده شد یعنی از زمان قباد یکم ساسانی. خسرو یکم پسر قباد یکم دستور ساخت دژ دربند را داد تا مرزهای شمالی ایران را از حملات اقوام مهاجم مصون دارد.

شهر دربند در پیرامون دژ ساسانی دربند ساخته شده‌است. این دژ طی ۱۵۰۰ سال بطور پیوسته مورد استفاده بوده‌است.

دژ دربند

استحکامات دربند دیوار سنگی بسیار بلندی بود که در زمان خسرو انوشیروان ساخته شد. طول آن چهل کیلومتر و از کوهستان تا کرانهٔ دریای خزر امتداد داشت و خط دفاعی بسیار مستحکمی در برابر سواران مهاجم به شمار میامد.

این دیوار که از تخته سنگ‌های بسیار بزرگ ساخته شده بود، هیجده تا بیست متر ارتفاع داشت. سی برج برفراز این دیوار قرار گرفته بود. دیوار سه دروازهٔ آهنی داشت که یک دروازهٔ آن به دریا گشوده می‌شد.

ایستمی خان ترک، در زمان خسرو انوشیروان به ایران اعلان جنگ داده و قصد حمله به ایران را داشت ولی استحکامات دربند که ایرانیان در سدهٔ قرن پنجم، برابر هیاطله پدید آورده بودند، در نظر ترکان غیر قابل گذر می‌نمود، از این رو حمله ترکان متوقف ماند.

سقوط دژ دربند

در سال ۶۲۶ میلادی بار دیگر خاقانات غربی ترک جهت حمایت از بیزانس بطرف ایران حمله بردند. در این زمان جنگ شدیدی در جبهه‌های غرب ایران، بین خسرو پرویز و هراکلیوس در جریان بود.

ترکان این بار توانستند با فرماندهی خان بزرگ تون جبغو خان، ضمن حملات مداوم و پی در پی خویش خطوط دفاعی دربند را شکسته و به سوی جلگه‌های قفقاز سرازیر شوند.

حصار دربند در قفقاز برای جلوگیری از هجوم خزرها به ایران در دوره باستان

[۱]

اقوام

ترکیب قومی دربند بر اساس سرشماری‌های شوروی سابق و روسیه
سال سرشماری
2010[۲]
2002[۳]
1989[۴]
1979[۵]
1970[۶]
1959[۷]
1897[۸]
لزگی افزایش40188 (33,7 %) افزایش32955 (32,6 %) افزایش16993 (21,8 %) افزایش11013 (16,3 %) افزایش6477 (11,4 %) افزایش4589 (9,7 %) 133 (0,9 %)
آذری افزایش38523 (32,3 %) افزایش32064 (31,7 %) افزایش21600 (27,7 %) افزایش17875 (26,5 %) افزایش14381 (25,3 %) افزایش11190 (23,6 %) 9767 (66,7 %)
طبرسران افزایش18839 (15,8 %) افزایش15606 (15,4 %) افزایش8776 (11,3 %) افزایش6183 (9,2 %) افزایش3296 (5,8 %) افزایش1522 (3,2 %) اطلاعاتی نیست
دارگین افزایش6692 (5,6 %) افزایش5582 (5,5 %) افزایش3242 (4,2 %) افزایش2835 (4,2 %) افزایش2340 (4,1 %) افزایش1591 (3,4 %) 95 (0,6 %)
روس کاهش4 450 (3,7 %) کاهش5 073 (5,0 %) کاهش7 644 (9,8 %) کاهش10 404 (15,4 %) کاهش11 284 (19,8 %) افزایش12 310 (26,0 %) 1004 (6,9 %)
آغول افزایش3775 (3,2 %) افزایش2956 (2,9 %) افزایش1147 (1,5 %) افزایش492 (0,7 %) افزایش62 (0,1 %) افزایش30 (0,1 %) اطلاعاتی نیست
ارمنی 1367 (1,2 %) اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست اطلاعاتی نیست 621 (4,2 %)
یهودیان / یهودیان کوهستانی کاهش1345 (1,1 %) کاهش2038 (2,0 %) افزایش13119 (16,9 %) افزایش12918 (19,2 %) کاهش10139 (17,8 %) افزایش11705 (24,7 %) 2181 (14,9 %)
رتول افزایش921 (0,8 %) افزایش716 (0,7 %) افزایش392 (0,5 %) افزایش236 (0,4 %) 8 (0,1 %) 8 (0,1 %) اطلاعاتی نیست
دیگران 3100 (2,6 %) 4041 (4,0 %) 4938 (6,3 %) 5466 (81 %) 8882 (15,6 %) 4373 (9,2 %) 848 (5,8 %)
در کل 119200 (100 %) 101031 (100 %) 77851 (100 %) 67422 (100 %) 56869 (100 %) 47318 (100 %) 14649 (100 %)

شهرهای خواهرخوانده

نگارخانه

پانویس

  1. رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. ص ۱۶۵
  2. "НАСЕЛЕНИЕ ПО НАЦИОНАЛЬНОСТИ И ВЛАДЕНИЮ РУССКИМ ЯЗЫКОМ ПО ГОРОДСКИМ ОКРУГАМ И МУНИЦИПАЛЬНЫМ РАЙОНАМ РЕСПУБЛИКИ ДАГЕСТАН". http://dagstat.gks.ru/. {{cite web}}: External link in |publisher= (help)
  3. "НАСЕЛЕНИЕ ДАГЕСТАНА". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  4. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1989 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  5. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1979 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  6. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1970 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  7. "ДЕРБЕНТСКИЙ ГОРСОВЕТ (1959 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.
  8. "КАЙТАГО-ТАБАСАРАНСКИЙ ОКРУГ (1897 г.)". www.ethno-kavkaz.narod.ru. Archived from the original on 2012-05-30.

جستارهای وابسته

سومین جنگ ایران و ترکان

منابع

  • رضا، عنایت الله. ایران و ترکان در روزگار ساسانیان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۵
  • ویکی‌پدیای انگلیسی

Wikipedia contributors, «Derbent,» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Derbent&oldid=192040543 (accessed February ۱۷، ۲۰۰۸).