ماساژتها: تفاوت میان نسخهها
←نام: ابهامزدایی. منظور از پهلوی در اینجا پارسی میانه است. برای جلوگیری از ابهام با زبان پارتی (پهلوی اشکانی) لینک مستقیم به مقاله اصلی برچسب: نیازمند بازبینی |
SAmirRezaH (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده: Asia 323bc.jpg|350px|farme|بندانگشتی|چپ|آسیا در ۳۲۳ سال پیش از میلاد. ماساگتها و همسایگانشان نشان داده میشوند.]] |
[[پرونده: Asia 323bc.jpg|350px|farme|بندانگشتی|چپ|آسیا در ۳۲۳ سال پیش از میلاد. ماساگتها و همسایگانشان نشان داده میشوند.]] |
||
'''ماساگت''' (به یونانی Μασσαγέται، Massagetai) یا ماساژت یکی از اقوام [[اقوام ایرانیتبار|ایرانیتبار]] |
'''ماساگت''' (به یونانی Μασσαγέται، Massagetai) یا ماساژت یکی از اقوام [[اقوام ایرانیتبار|ایرانیتبار]]<ref>{{یادکرد دانشنامه | نام خانوادگی =Abaev| نام =V. I | پیوند نویسنده =واسیلی آبایف | نام خانوادگی۲ =Bailey| نام۲ =H. W| پیوند نویسنده۲ =هرلد والتر بیلی | مقاله =ALANS| دانشنامه =Encyclopædia Iranica| نشانی =http://www.iranicaonline.org/articles/alans-an-ancient-iranian-tribe-of-the-northern-scythian-saka-sarmatian-massagete-group-known-to-classical-writers-from |بازبینی=۱۰/۱۰/۲۰۱۳| نشانی بایگانی =| تاریخ بایگانی = | تاریخ بازبینی = | جلد =۱| سال =۱۹۸۵| ناشر =Bibliotheca Persica Press | مکان =New York | زبان =en| صفحه =۸۰۱-۸۰۳}}</ref><ref name="Antony Karasulas">Karasulas, Antony. ''Mounted Archers Of The Steppe 600 BC-AD 1300 (Elite)''. Osprey Publishing, 2004, ISBN 184176809, p. 7.</ref><ref name="rome's enemies">Wilcox, Peter. ''Rome's Enemies: Parthians and Sassanids''. Osprey Publishing, 1986, ISBN 0-85045-688-6, p. 9.</ref><ref name="cambridge">Gershevitch, Ilya. ''The Cambridge History of Iran'' (Volume II). Cambridge University Press, 1985, ISBN 0-521-20091-1, p. 48.</ref><ref name="Grousset"> Grousset, René. ''The Empire of the Steppes''. Rutgers University Press, 1989, ISBN 0-8135-1304-9, p. 547.</ref> و یک تیرهٔ سکایی نیمهصحراگرد در [[آسیای میانه]] بودند. |
||
در روزگار [[مادها]]، [[سکاها]] فراوان به مرزهای ایران میتاختند. اینان گاه با [[آشور]] همپیمان میشدند و زمانی زیر فرمان خود مادها با آشوریان میجنگیدند. با آغاز کار [[هخامنشیان]] درگیریهای مرزی با [[سکاها]] دنباله داشت |
در روزگار [[مادها]]، [[سکاها]] فراوان به مرزهای ایران میتاختند. اینان گاه با [[آشور]] همپیمان میشدند و زمانی زیر فرمان خود مادها با آشوریان میجنگیدند. با آغاز کار [[هخامنشیان]] درگیریهای مرزی با [[سکاها]] دنباله داشت |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
با گذشت زمان گروهی از اینان به جنوب شرقی [[ایران]] کوچیدند و این سرزمین را به نام خود سکستان ([[سیستان]]) خواندند. |
با گذشت زمان گروهی از اینان به جنوب شرقی [[ایران]] کوچیدند و این سرزمین را به نام خود سکستان ([[سیستان]]) خواندند. |
||
ماساگتها از تیرههای سکایی و آریایی در شرق دریا کاسپین و |
ماساگتها از تیرههای سکایی و آریایی در شرق دریا کاسپین و کنارهٔ [[سیحون|رود آراکس]] (=سیر دریا) بودند. انگارههایی که کوشش میکند جایگاه این تیره (و شهبانوی آنها یا دربیکها) را به غرب دریای کاسپین بکشاند و آنها را دارای تباری غیر هندواروپایی نشان دهند از دید علمی نادرست است<ref>محسنی، محمدرضا 1389: «پان ترکیسم، ایران و آذربایجان» ، انتشارایت سمرقند، ص 194</ref> |
||
در سال ۵۲۹ پیش از میلاد [[کوروش بزرگ|کوروش]] به قبایل [[سکاها]] در [[آسیای مرکزی]] (شمال شرق ایران) حمله کرد و در جنگ با ماساگتها کشته شد. وی را در [[پاسارگاد]] دفن کردند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref> |
در سال ۵۲۹ پیش از میلاد [[کوروش بزرگ|کوروش]] به قبایل [[سکاها]] در [[آسیای مرکزی]] (شمال شرق ایران) حمله کرد و در جنگ با ماساگتها کشته شد. وی را در [[پاسارگاد]] دفن کردند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref> |
||
== نام == |
== نام == |
||
درباره نام ماساگت پژوهشگران تاکید دارند که ماساگت به معنی "بزرگ" گت است.<ref>{{cite book |title=The Geats of Beowulf: a study in the geographical mythology of the Middle Ages |year=1967 |page=68 |last=Leake |first=Jane Acomb |publisher=University of Wisconsin Press |edition=illustrated |url=http://books.google.com/books?id=QT_XAAAAMAAJ&q=MAssagetae#search_anchor}}</ref><ref>{{cite book |title=De universo |last=Maurus |first=Rabanus |authorlink=Rabanus Maurus |editor-last=Migne |editor-first=Jacques Paul |year=1864|location=Paris |quote=The Massagetae are in origin from the tribe of the Scythians, and are called Massagetae, as if heavy, that is, strong Getae.}}</ref> همچنین باور دیگری نیز وجود |
درباره نام ماساگت پژوهشگران تاکید دارند که ماساگت به معنی "بزرگ" گت است.<ref>{{cite book |title=The Geats of Beowulf: a study in the geographical mythology of the Middle Ages |year=1967 |page=68 |last=Leake |first=Jane Acomb |publisher=University of Wisconsin Press |edition=illustrated |url=http://books.google.com/books?id=QT_XAAAAMAAJ&q=MAssagetae#search_anchor}}</ref><ref>{{cite book |title=De universo |last=Maurus |first=Rabanus |authorlink=Rabanus Maurus |editor-last=Migne |editor-first=Jacques Paul |year=1864|location=Paris |quote=The Massagetae are in origin from the tribe of the Scythians, and are called Massagetae, as if heavy, that is, strong Getae.}}</ref> همچنین باور دیگری نیز وجود دارد، ماساژتها که در اصل از سکاها بودند، معنی نامشان "نیرومند" گت میباشد."<ref>{{cite book |title=History and study of the Jats: with reference to Sikhs, Scythians, Alans, Sarmatians, Goths, and Jutes |page=8 |last=Dhillon |first=Balbir Singh |publisher=Beta Publishers |location=Canada |year=1994 |edition=illustrated |url=http://books.google.com/books?id=U9KpAAAACAAJ |isbn=1-895603-02-1 |quote=The classical and modern authorities say that the word "Massagetae" means "great" Getae (Jats). The ninth-century work De Universo of Rabanus Maurus states, "The Massagetae are in origin from the tribe of the Scythians, and are called Massagetae, as if heavy, that is, strong Getae."}}</ref> |
||
همچنین ماسا در [[زبان پهلوی|پارسی میانه]] به معنی بزرگ است.در [[اوستا]] نیز ماسا به معنی بزرگی استفاده شده است.<ref name="Rishi (1982)">{{cite book |title= India & Russia: linguistic & cultural affinity |page=95 | last=Rishi |first=Weer Rajendra |author-link=Weer Rajendra Rishi |publisher=Roma |year=1982 |url=http://books.google.co.in/books?id=Vns_AAAAMAAJ&q=Getae#search_anchor}}</ref> |
همچنین ماسا در [[زبان پهلوی|پارسی میانه]] به معنی بزرگ است. در [[اوستا]] نیز ماسا به معنی بزرگی استفاده شده است.<ref name="Rishi (1982)">{{cite book |title= India & Russia: linguistic & cultural affinity |page=95 | last=Rishi |first=Weer Rajendra |author-link=Weer Rajendra Rishi |publisher=Roma |year=1982 |url=http://books.google.co.in/books?id=Vns_AAAAMAAJ&q=Getae#search_anchor}}</ref> |
||
== منطقه == |
== منطقه == |
||
هردوت میگوید ماساژتها در صحرای بزرگی در شرق [[دریای خزر]] زندگی میکنند.<ref>Herodotus, ''The Histories'', 1.204.</ref>ولی چند بار اشاره میکند که آنها فراتر از رودخانه [[ارس]] (Araxes) هستند.<ref>Herodotus, ''The Histories'', 1.202.</ref>پژوهشگران هویتهای گوناگونی را برای این رودخانه ارائه کردهاند.هردوت درک اندکی درباره جغرافیای آسیا و اروپا داشته است و احتمالا رودخانه متعددی را در اظهارات خود با ارس اشتباه گرفته است و منظور او در واقع سیحون (Jaxartes) |
هردوت میگوید ماساژتها در صحرای بزرگی در شرق [[دریای خزر]] زندگی میکنند.<ref>Herodotus, ''The Histories'', 1.204.</ref>ولی چند بار اشاره میکند که آنها فراتر از رودخانه [[ارس]] (Araxes) هستند.<ref>Herodotus, ''The Histories'', 1.202.</ref>پژوهشگران هویتهای گوناگونی را برای این رودخانه ارائه کردهاند. هردوت درک اندکی درباره جغرافیای آسیا و اروپا داشته است و احتمالا رودخانه متعددی را در اظهارات خود با ارس اشتباه گرفته است و منظور او در واقع سیحون (Jaxartes) رودخانهای در شرق دریای خزر جایی که ماساگتها حضور داشتهاند، بوده است.<ref>Herodotus, ''The Histories'', translation by Robin Waterfield, with notes by Carolyn Deward (1998), p. 613, notes on 1.201-16.</ref> |
||
==عادات== |
== عادات == |
||
بر طبق سخن هرودوت: |
بر طبق سخن هرودوت: |
||
{{گفتاورد|لباس پوشیدن و شیوه زندگیشان شبیه سکاها است.آنها هم بر روی اسب و هم با پای پیاده میجنگند.هر دو شیوه جنگیدن آنها عجیب است.آنها هم با کمان و هم نیزه میجنگند ولی سلاح مورد علاقه آنها تبر جنگی است.سلاحهای آنها از [[زر]] یا [[برنج (آلیاژ)|برنج]] است.برای نوک نیزهها و نوک پیکانها و تبرهای جنگیشان از برنج استفاده میکنند و برای پوشش |
{{گفتاورد|لباس پوشیدن و شیوه زندگیشان شبیه سکاها است. آنها هم بر روی اسب و هم با پای پیاده میجنگند. هر دو شیوه جنگیدن آنها عجیب است. آنها هم با کمان و هم نیزه میجنگند ولی سلاح مورد علاقه آنها تبر جنگی است. سلاحهای آنها از [[زر]] یا [[برنج (آلیاژ)|برنج]] است. برای نوک نیزهها و نوک پیکانها و تبرهای جنگیشان از برنج استفاده میکنند و برای پوشش سر، حمایل و کمربند از زر. به همین ترتیب اسبهایشان نیز بسیار مجهز هستند. زره سینه اسبها از برنج است ولی زره کمر و صورت اسبها از زر است. آنها نه از آهن و نه از سیم استفاده نمیکنند زیرا در سرزمین آنها این دو فلز نیست و بجای آن زر و برنج فراوان است.|هرودوت|<ref>هرودوت، کتاب ۱، بند ۲۱۵. ترجمه مرتضی ثاقب فر</ref>}} |
||
{{گفتاورد|هر مردی یک زن به عنوان همسر میگیرد، اما زنان به همگان تعلق دارند. یونانیان این رسم را به سکاها نسبت میدهند، حال آنکه این رسم نه به سکاها بلکه به ماساگتها تعلق دارد. هر مرد ماساگت که زنی را بخواهد به جلوی |
{{گفتاورد|هر مردی یک زن به عنوان همسر میگیرد، اما زنان به همگان تعلق دارند. یونانیان این رسم را به سکاها نسبت میدهند، حال آنکه این رسم نه به سکاها بلکه به ماساگتها تعلق دارد. هر مرد ماساگت که زنی را بخواهد به جلوی کلبهٔ او ترکش خود را میآویزد و با خیالی آسوده، با او در میآمیزد. آنان حد طول عمر خود را مشخص نمیکنند، بلکه هنگامی که مردی به نهایت پیری رسید همه نزدیکان او گرد میآیند و او را همزمان با چند رأس حیوان قربانی میکنند، سپس گوشتها را میپزند و با آنها یک مهمانی ترتیب میدهند؛ و به این ترتیب کسانی که روز خود را اینگونه به پایان میبرند شادترینها محسوب میشوند؛ ولی اگر کسی از بیماری بمیرد وی را نمیخورند بلکه وی را در زمین دفن میکنند و برای بخت بد او زیرا که قربانی نشده است، گریه و سوگواری میکنند. آنها هیچ دانهای نمیکارند ولی در گلههای خود زندگی میکنند و از ماهی که در رودخانه ارس فراوان است تغذیه میکنند. شیر چیزی است که آنها عمدتا مینوشند و تنها خدایی که پرستش میکنند خورشید است؛ و برای اون اسب قربانی میکنند. تحت این باور که برای چابکترین خدا باید چابکترین جانور را هدیه داد...|هرودوت|<ref>هرودوت، کتاب ۱، بند ۲۱۶. ترجمه مرتضی ثاقب فر</ref>}} |
||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
* Cernenko. E., The scythians 700 - 300 BC, ISBN 085 045 47 86 |
* Cernenko. E. , The scythians 700 - 300 BC, ISBN 085 045 47 86 |
||
* [http://irantarikh.com/tarikh/iran04.pdf تاریخ ماد - دکتر خنجی PDF] |
* [http://irantarikh.com/tarikh/iran04.pdf تاریخ ماد - دکتر خنجی PDF] |
||
* تاریخ ماد. دیاکونوف. ترجمه کریم کشاورز، تهران: نشر امیرکبیر. |
* تاریخ ماد. دیاکونوف. ترجمه کریم کشاورز، تهران: نشر امیرکبیر. |
نسخهٔ ۱۶ فوریهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۱۳:۳۰
ماساگت (به یونانی Μασσαγέται، Massagetai) یا ماساژت یکی از اقوام ایرانیتبار[۱][۲][۳][۴][۵] و یک تیرهٔ سکایی نیمهصحراگرد در آسیای میانه بودند.
در روزگار مادها، سکاها فراوان به مرزهای ایران میتاختند. اینان گاه با آشور همپیمان میشدند و زمانی زیر فرمان خود مادها با آشوریان میجنگیدند. با آغاز کار هخامنشیان درگیریهای مرزی با سکاها دنباله داشت
داریوش بزرگ دیگر پادشاه هخامنشی برای تنبیه آنها تا مرکز اروپا پیشروی کرد. دستههای بسیاری از آنان به شاهنشاهی هخامنشی پیوستند و به عنوان سرباز برای آنان جنگیدند. از نامدارترین آنها میتوان از سکاهای تیزخود نام برد.
با گذشت زمان گروهی از اینان به جنوب شرقی ایران کوچیدند و این سرزمین را به نام خود سکستان (سیستان) خواندند.
ماساگتها از تیرههای سکایی و آریایی در شرق دریا کاسپین و کنارهٔ رود آراکس (=سیر دریا) بودند. انگارههایی که کوشش میکند جایگاه این تیره (و شهبانوی آنها یا دربیکها) را به غرب دریای کاسپین بکشاند و آنها را دارای تباری غیر هندواروپایی نشان دهند از دید علمی نادرست است[۶]
در سال ۵۲۹ پیش از میلاد کوروش به قبایل سکاها در آسیای مرکزی (شمال شرق ایران) حمله کرد و در جنگ با ماساگتها کشته شد. وی را در پاسارگاد دفن کردند.[۷]
نام
درباره نام ماساگت پژوهشگران تاکید دارند که ماساگت به معنی "بزرگ" گت است.[۸][۹] همچنین باور دیگری نیز وجود دارد، ماساژتها که در اصل از سکاها بودند، معنی نامشان "نیرومند" گت میباشد."[۱۰]
همچنین ماسا در پارسی میانه به معنی بزرگ است. در اوستا نیز ماسا به معنی بزرگی استفاده شده است.[۱۱]
منطقه
هردوت میگوید ماساژتها در صحرای بزرگی در شرق دریای خزر زندگی میکنند.[۱۲]ولی چند بار اشاره میکند که آنها فراتر از رودخانه ارس (Araxes) هستند.[۱۳]پژوهشگران هویتهای گوناگونی را برای این رودخانه ارائه کردهاند. هردوت درک اندکی درباره جغرافیای آسیا و اروپا داشته است و احتمالا رودخانه متعددی را در اظهارات خود با ارس اشتباه گرفته است و منظور او در واقع سیحون (Jaxartes) رودخانهای در شرق دریای خزر جایی که ماساگتها حضور داشتهاند، بوده است.[۱۴]
عادات
بر طبق سخن هرودوت:
لباس پوشیدن و شیوه زندگیشان شبیه سکاها است. آنها هم بر روی اسب و هم با پای پیاده میجنگند. هر دو شیوه جنگیدن آنها عجیب است. آنها هم با کمان و هم نیزه میجنگند ولی سلاح مورد علاقه آنها تبر جنگی است. سلاحهای آنها از زر یا برنج است. برای نوک نیزهها و نوک پیکانها و تبرهای جنگیشان از برنج استفاده میکنند و برای پوشش سر، حمایل و کمربند از زر. به همین ترتیب اسبهایشان نیز بسیار مجهز هستند. زره سینه اسبها از برنج است ولی زره کمر و صورت اسبها از زر است. آنها نه از آهن و نه از سیم استفاده نمیکنند زیرا در سرزمین آنها این دو فلز نیست و بجای آن زر و برنج فراوان است.
— هرودوت، [۱۵]
هر مردی یک زن به عنوان همسر میگیرد، اما زنان به همگان تعلق دارند. یونانیان این رسم را به سکاها نسبت میدهند، حال آنکه این رسم نه به سکاها بلکه به ماساگتها تعلق دارد. هر مرد ماساگت که زنی را بخواهد به جلوی کلبهٔ او ترکش خود را میآویزد و با خیالی آسوده، با او در میآمیزد. آنان حد طول عمر خود را مشخص نمیکنند، بلکه هنگامی که مردی به نهایت پیری رسید همه نزدیکان او گرد میآیند و او را همزمان با چند رأس حیوان قربانی میکنند، سپس گوشتها را میپزند و با آنها یک مهمانی ترتیب میدهند؛ و به این ترتیب کسانی که روز خود را اینگونه به پایان میبرند شادترینها محسوب میشوند؛ ولی اگر کسی از بیماری بمیرد وی را نمیخورند بلکه وی را در زمین دفن میکنند و برای بخت بد او زیرا که قربانی نشده است، گریه و سوگواری میکنند. آنها هیچ دانهای نمیکارند ولی در گلههای خود زندگی میکنند و از ماهی که در رودخانه ارس فراوان است تغذیه میکنند. شیر چیزی است که آنها عمدتا مینوشند و تنها خدایی که پرستش میکنند خورشید است؛ و برای اون اسب قربانی میکنند. تحت این باور که برای چابکترین خدا باید چابکترین جانور را هدیه داد...
— هرودوت، [۱۶]
منابع
- ↑ Abaev, V. I; Bailey, H. W (1985). "ALANS". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Vol. ۱. New York: Bibliotheca Persica Press. p. ۸۰۱-۸۰۳. Retrieved 10/10/2013.
{{cite encyclopedia}}
: Check date values in:|بازبینی=
(help) - ↑ Karasulas, Antony. Mounted Archers Of The Steppe 600 BC-AD 1300 (Elite). Osprey Publishing, 2004, ISBN 184176809, p. 7.
- ↑ Wilcox, Peter. Rome's Enemies: Parthians and Sassanids. Osprey Publishing, 1986, ISBN 0-85045-688-6, p. 9.
- ↑ Gershevitch, Ilya. The Cambridge History of Iran (Volume II). Cambridge University Press, 1985, ISBN 0-521-20091-1, p. 48.
- ↑ Grousset, René. The Empire of the Steppes. Rutgers University Press, 1989, ISBN 0-8135-1304-9, p. 547.
- ↑ محسنی، محمدرضا 1389: «پان ترکیسم، ایران و آذربایجان» ، انتشارایت سمرقند، ص 194
- ↑ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
- ↑ Leake, Jane Acomb (1967). The Geats of Beowulf: a study in the geographical mythology of the Middle Ages (illustrated ed.). University of Wisconsin Press. p. 68.
- ↑ Maurus, Rabanus (1864). Migne, Jacques Paul (ed.). De universo. Paris.
The Massagetae are in origin from the tribe of the Scythians, and are called Massagetae, as if heavy, that is, strong Getae.
- ↑ Dhillon, Balbir Singh (1994). History and study of the Jats: with reference to Sikhs, Scythians, Alans, Sarmatians, Goths, and Jutes (illustrated ed.). Canada: Beta Publishers. p. 8. ISBN 1-895603-02-1.
The classical and modern authorities say that the word "Massagetae" means "great" Getae (Jats). The ninth-century work De Universo of Rabanus Maurus states, "The Massagetae are in origin from the tribe of the Scythians, and are called Massagetae, as if heavy, that is, strong Getae."
- ↑ Rishi, Weer Rajendra (1982). India & Russia: linguistic & cultural affinity. Roma. p. 95.
- ↑ Herodotus, The Histories, 1.204.
- ↑ Herodotus, The Histories, 1.202.
- ↑ Herodotus, The Histories, translation by Robin Waterfield, with notes by Carolyn Deward (1998), p. 613, notes on 1.201-16.
- ↑ هرودوت، کتاب ۱، بند ۲۱۵. ترجمه مرتضی ثاقب فر
- ↑ هرودوت، کتاب ۱، بند ۲۱۶. ترجمه مرتضی ثاقب فر
- Cernenko. E. , The scythians 700 - 300 BC, ISBN 085 045 47 86
- تاریخ ماد - دکتر خنجی PDF
- تاریخ ماد. دیاکونوف. ترجمه کریم کشاورز، تهران: نشر امیرکبیر.
- Cernenko ,The scythians 700 - 300 BC E.
- کمرون، جرج. ایران در سپیده دم تاریخ. ترجمه حسن انوشه. تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۹
- Diakonoff, I. M. "Media". In Ilia Gershevitch ed. Cambridge History of Iran, Vol. II. CUP, Cambridge, 1985