عزیزالله جوینی

عزیزالله جوینی (زاده ۱۳۰۴ - درگذشته ۲۵ بهمن ۱۳۹۱)، مصحح، محقق، نسخه‌شناس، مصحح متون کهن ادبی و شاهنامه‌پژوه، استاد دانشگاه

زندگینامه

در سال ۱۳۰۴ در روستای کلاته علی در نزدیکی شهر اسفراین به دنیا آمد. وی تحصیلاتش را تا دوره دکترا ادامه داد و در حوزه ادبیات فارسی و عربی، تلاش‌های بسیاری انجام داد. وی همچنین استاد بازنشسته دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بود.

درگذشت

دکتر جوینی به دلیل خونریزی دستگاه گوارشی در بیمارستان بستری شد وی بعد از کمای سه‌روزه در پی خون‌ریزی داخلی، حدود ساعت ۲ بامداد چهارشنبه، ۲۵ بهمن سال ۱۳۹۱ در بیمارستان تهران کلینیک از دنیا رفت.و در قطعه ناموران بهشت زهرا به خاک سپرده شد

تالیفات

دکتر جوینی بیش از ۸۰ مقاله در حوزه‌های مختلف ادبیات نقد و منتشر کرده است. وی همچنین ترجمه‌های بسیاری از عربی و انگلیسی به زبان فارسی دارد.

از میان کتاب‌های او به این عنوان‌ها می‌توان اشاره کرد:

• «تصحیح و شرح فرهنگ مجموعه الفرس»
• «تصحیح مفردات قرآن»
• «تصحیح تفسیر نسفی» (ترجمه‌ای کهن از قران به فارسی موزون و مسجع)
• «تصحیح فرهنگ مصادره اللغله»
• «تصحیح نهج‌البلاغه»

جوینی تصحیح جلد هفتم شاهنامه فردوسی را از روی نسخه موزه فلورانس به سرانجام رساند. دکتر جوینی در جلد هفتم که شامل داستان بیژن و منیژه است کوشیده بود تا همان شیوه مجلدهای قبلی را دنبال کند و از این رو به شرح واژگان دشوار و برگردان همه ابیات در شاهنامه پرداخت

• «شرح واژگان دشوار و برگردان همه ابیات شاهنامه» (از دست‌نویس موزه فلورانس)
• «نبرد اندیشه‌ها در داستان رستم و اسفندیار»
• «داستان زال و رودابه» (از دست‌نویس موزه فلورانس)
• «داستان فرود سیاوش» (از دست‌نویس موزه فلورانس
• «داستان بیژن و منیژه»
• «داستان رستم و سهراب» (از نسخه فلورانس).

اظهارات دیگران

دکتر سجاد آیدنلو (شاهنامه پژوه، مدرس دانشگاه پیام نور ارومیه و از دوستان نزدیک دکتر جوینی ): به نظر من اهمیت دکتر جوینی و نقش ایشان در شاهنامه شناسی در دو نکته است: نخست این که وی اولین کسی بود که به چاپ حروفی و مقطعی دست نویس های شاهنامه همت گماشت. دومین ویژگی منحصر به دکتر جوینی، فضل تقدم آغاز شرح نویسی کامل شاهنامه است. ایشان نخستین کسی بود که شاهنامه را از بیت اول به بعد حروف چینی و شرح کرد.