دالتون ترامبو

دالتون ترومبو
ترومبو و همسرش
زاده	۹ دسامبر ۱۹۰۵ مونترو، کلرادو
درگذشته	۱۰ سپتامبر ۱۹۷۶ (۷۰ سال) لس آنجلس، کالیفرنیا سکته قلبی
نام(های) دیگر	رابرت ریچ
پیشه	فیلم‌نامه‌نویس، رمان‌نویس
ملیت	آمریکایی
دانشگاه	دانشگاه کلرادو در بولدر
همسر(ها)	Cleo Beth Fincher
جوایز جایزه ملی کتاب

جیمز دالتون ترومبو (به انگلیسی: James Dalton Trumbo) فیلمساز و نویسنده آمریکایی متولد ۱۹۰۵ در کلرادو

ترومبو شناخته‌شده‌ترین عضو گروه «ده تای هالیوود» ، از نویسندگان هالیوودی است که در دورۀ مک‌کارتی در لیست سیاه قرار گرفتند

زندگی‌نامه

در سن شانزده سالگی به لوس آنجلس رفته و در یک نانوایی به عنوان کارگ مشغول می‌شود. پس از مدتی به نویسندگی روی آورده و به عنوان نویسنده آزاد کار هنری اش را آغاز می‌کند. ترومبو کار سناریونویسی را از سال ۱۹۳۶ با فیلم "گروه جاوه" که فیلم بی اهمیتی بود شروع می‌کند و بعد از سال ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۱ برای کمپانی "آر. ک. او" کار می‌کند. چند سناریو می‌نویسد و در طول جنگ بهرتین سناریوهایش را برای "مترو گلدوین مایر" می‌نگارد که مشهورترین آنها " سی ثانیه بر فراز توکیو" به کارگردانی مروین لی روی" در سال ۱۹۴۴ می‌باشد. او همکاری با "مترو گلدوین مایر" را که از ۱۹۴۰ آغاز کرده بود تا شال ۱۹۴۵ ادامه می‌دهد.

بعد از جنگ در ۱۹۵۰ نام دالتون ترومبو به علت شرکت در حزب کمونیست ایالات متحده آمریکا، در لیست سیاه قرار می‌گیرد و بعد از محکومیت سناریوهایی با اسامی مستعار می‌نویسد که یکی از آنها به نام "کودکان قهرمان" با نام مستعار "رابرت ریچ" در سال ۱۹۵۷ اسکار بهترین سناریو را به دست‌آورد.

ترامبو، با سابقه‌ای طولانی در مبارزه علیه سانسور و به نفع حقوق اتحادیه‌ای، از سال ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۸ عضو حزب کمونیست بود. در سال ۱۹۴۷، در برابر «کمیتۀ فعالیت‌های خلاف شئونات امریکایی» مجلس، از پاسخ دادن به سؤال‌ها خودداری کرد و به زندان رفت. از سال ۱۹۴۷ تا ۱۹۶۰ در لیست سیاه هالیوود قرار گرفت و با تبعیدی خودخواسته به مکزیک مهاجرت کرد و به نوشتن فیلمنامه با نام‌های مستعار پرداخت. در سال ۱۹۶۰ اتو پرمینگر اعلام کرد که ترامبو را برای نوشتن فیلمنامۀ هجرت استخدام کرده و بدین ترتیب، لیست سیاهْ اعتبارش را از دست داد.

بعد از آن دو سناریوی دیگر به نام "کابوی" (دلمر دیوز ۱۹۵۸) و "آخرین قطار گان هیل" (جان استرجس ۱۹۵۹) را با اسامی مستعار می‌نویسد در پی این موفقیت است که یک سال بعد کرک داگلاس نوشتن سناریوی "اسپارتاکوس" را به او محول می‌کند و نام واقعی وی را در عناوین فیلم ذکر می‌کند. از این تاریخ دورهٔ تازه‌ای در زندگی "ترومبو شروع می‌شود و طی سال‌های ۱۹۶۰ سناریوی چند فیلم مهم را به رشتهٔ تحریر در می‌آورد که از میان آنها می‌توان "اکسدوس" (اتو پرمینجر - ۱۹۶۰)، "آخرین غروب (رابرت آلدریچ - ۱۹۶۱) و شجاعان تنها هستند (دیوید میلر - ۱۹۶۲) را نام برد. چند سناریو نیز با همکاری دیگران می‌نویسد که مهمترین آنها "مرغ دریائی"، "هاوائی" و "سوارکاران" است.

در سال ۱۹۷۱ بعد از سال‌ها تلاش ناامیدانه سرانجام رمان معورف خود "جانی تفنگش را برداشت برندهٔ جایزهٔ پرفروش ترین کتاب آمریکایی در سال ۱۹۳۹) را جلوی دوربین می‌برد. این فیلم به عنوان اولین کار ترومبو در مقام کارگردان مورد تحسین و تائید منتقدان قرار می‌گیرد، با این حال وی هرگز این تجربه را تکرار نمی‌کند.

سناریوی "پاپیون" (فرانکلین شافنر - ۱۹۷۳) یکی از آخرین کارهای دالتون ترونبو می‌باشد.

ترومبو در اواخر عمرش در سال ۱۹۷۰ کتاب "مکالمهٔ اضافی: نامه‌های دالتو ترومبو ۶۲-۱۹۴۲" را به عنوان زندگی‌نامه خود منتشر می‌کند. دالتون ترومبو سرانجام بعد از ۷۱ سال تلاش پرثمر در سال ۱۹۷۶ بدرود حیات گفت. همسر و سه فرزند، بازماندگان او هستند.

کتاب‌های وی شامل کتاب ضد جنگ و بسیار معروفش «تفنگت را زمین بگذار» (۱۹۳۹) که برندۀ «جایزۀ ملی کتاب» شد و «گفت‌وشنودی دیگر »(۱۹۷۰) می‌باشد. فیلمنامه‌های معتبر وی عبارتند از: «مردی برای به یاد سپردن»، «کیتی فویل»، «سی ثانیه بر فراز توکیو»، «باشهامت» (برندۀ جایزۀ فرهنگستان)، «اسپارتاکوس»، «شجاعان تنهایند»، «کارچاق‌کن»، و «پاپیون». برای کارگردانی و نمایشنامه «تفنگت را زمین بگذار» برنده جایزه منتقدان بین‌المللی فیلم و جایزه ویژۀ فستیوال فیلم کن شد.

فیلمشناسی

• مرد بیاد ماندنی (۱۹۳۸)
• خانهٔ دختران (۱۹۳۹)
• صورت حساب طلاق (۱۹۴۰)
• تو به من تعلق داری (۱۹۴۱)
• آندروی برجسته (۱۹۴۲)
• رفیق مهربان (۱۹۴۳)
• پسری به اسم جو (۱۹۴۴)
• سی ثانیه برفراز توکیو (۱۹۴۴)
• حسادت (۱۹۴۵)
• تعطیلات در رم (۱۹۵۳)
• اکسدوس (۱۹۶۰)
• اسپارتاکوس (۱۹۶۱)
• آخرین غروب (۱۹۶۱)
• شجاعان تنها هستند (۱۹۶۲)
• مرغ دریایی (۱۹۶۵)
• هاوایی (۱۹۶۶)
• کارچاق کن (در تهران: مرد سرنوشت) (۱۹۶۸)
• سوارکاران (۱۹۷۱)
• جانی تفنگش را برداشت (۱۹۷۱)
• پاپیون

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Dalton Trumbo». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۴.
• دالتون ترامبو در IMDb
• http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2816764.
• http://teesa.ir/Authors?id=56.
• http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920631000101.
• شهیدی، علی‌اصغر (زمستان ۱۳۶۷)، سینماگران جهان، موسسه انتشارات تلاش