کلسیم اکسید: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
E.hooshmand (بحث | مشارکت‌ها)
E.hooshmand (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۲۳: خط ۲۳:
زمان درازی است که [[ایرانی|ایرانیان]] [[شفته]] ی آهکی ( ملات دوغاب آهک و خاک ) ، ساروج ( ملاتدوغاب آهک و خاکستر) و [[ملات]] آهک آبی را می شناسند و با آنها ساختمان می سازند . پس از [[جنگ جهانی دوم]] ، در کشور های صنعتی هم برای پایدار کردن زمین ، به ویژه برای پی سازی راه و جلوگیری از روییدن [[گیاه]] و رو زدن آب در بستر ، شانه ها و دامنه های راه و خیابان های پرواز و ایستگاه های [[هواپیما]] ، شفته ی آهکی مصرف می شود.با شفته ی آهکی [[پی سازی]] و آب بندی می کنند .
زمان درازی است که [[ایرانی|ایرانیان]] [[شفته]] ی آهکی ( ملات دوغاب آهک و خاک ) ، ساروج ( ملاتدوغاب آهک و خاکستر) و [[ملات]] آهک آبی را می شناسند و با آنها ساختمان می سازند . پس از [[جنگ جهانی دوم]] ، در کشور های صنعتی هم برای پایدار کردن زمین ، به ویژه برای پی سازی راه و جلوگیری از روییدن [[گیاه]] و رو زدن آب در بستر ، شانه ها و دامنه های راه و خیابان های پرواز و ایستگاه های [[هواپیما]] ، شفته ی آهکی مصرف می شود.با شفته ی آهکی [[پی سازی]] و آب بندی می کنند .
==جنس آهک==
==جنس آهک==
جنس آهک [[بازار]]ی (آهک زنده ) بستگی به [[جسم]] های بیگانه در آن دارد .اگر سنگ آهک بیش از 90% وزنش [[کربنات کلسیم]] داشته باشد ، آهکی که از آن پخته شود آهک پرمایه و هر گاه کربنات کلسیم کمتر از 75% وزنش باشد ، آهکی که از آن پخته شود آهک کم مایه است .
جنس آهک [[بازار]]ی (آهک زنده ) بستگی به [[جسم]] های بیگانه در آن دارد .اگر سنگ آهک بیش از 90% وزنش [[کربنات کلسیم]] داشته باشد ، آهکی که از آن پخته شود آهک پرمایه و هر گاه کربنات کلسیم کمتر از 75% وزنش باشد ، آهکی که از آن پخته شود آهک کم مایه است .


== آهک مرده و آب آهک ==
== آهک مرده و آب آهک ==

نسخهٔ ‏۲۴ مهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۲:۰۲

کلسیم اکسید
Calcium Oxide
Calcium oxide
خصوصیات
فرمول مولکولی کلسیم اکسید
جرم مولی 56.077 g/mol
شکل ظاهری جامد سفید
چگالی 3350 kg/m³، جامد
دمای ذوب 2572 °C (2845 K)
دمای جوش 2850 °C (3123 K)
انحلال‌پذیری در آب واکنش می‌دهد
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

آهک یا اکسید کلسیم یا کلسیم اکسید (به انگلیسی: Calcium oxide) (CaO) جسمی است سفید رنگ، جذب کنندهٔ رطوبت که از پخته شدن سنگ آهک به دست می‌آید.

شناخت

آهک از جمله موادی است که کارآیی آن از دوران باستان، توسط بشر شناخته شده است و از آن در ساخت انواع بناها و برای اتصال محکمتر قطعات سنگ یا چوب بکار گرفته می‌شد. زمان درازی است که ایرانیان شفته ی آهکی ( ملات دوغاب آهک و خاک ) ، ساروج ( ملاتدوغاب آهک و خاکستر) و ملات آهک آبی را می شناسند و با آنها ساختمان می سازند . پس از جنگ جهانی دوم ، در کشور های صنعتی هم برای پایدار کردن زمین ، به ویژه برای پی سازی راه و جلوگیری از روییدن گیاه و رو زدن آب در بستر ، شانه ها و دامنه های راه و خیابان های پرواز و ایستگاه های هواپیما ، شفته ی آهکی مصرف می شود.با شفته ی آهکی پی سازی و آب بندی می کنند .

جنس آهک

جنس آهک بازاری (آهک زنده ) بستگی به جسم های بیگانه در آن دارد .اگر سنگ آهک بیش از 90% وزنش کربنات کلسیم داشته باشد ، آهکی که از آن پخته شود آهک پرمایه و هر گاه کربنات کلسیم کمتر از 75% وزنش باشد ، آهکی که از آن پخته شود آهک کم مایه است .

آهک مرده و آب آهک

هرگاه بر روی کلسیم اکسید (آهک زنده) آب ریخته شود، بر اثر واکنش با آب، گرما ایجاد می‌کند که موجب بخار شدن قسمتی از آب می‌شود. در این عمل، آهک بر اثر جذب آب، متورم شده، سپس به‌صورت گرد سفیدی در می‌آید که اصطلاحاً آهک مرده نامیده می‌شود (زیرا در تماس با آب، دیگر واکنشی از خود نشان نمی‌دهد)، این عمل را شکفته شدن آهک نیز می‌گویند. هر گاه مقداری آب به آهک مرده اضافه شود، به شیر آهک تبدیل می‌شود که اگر آن را صاف کنیم، محلول زلالی که در حقیقت محلول سیرشده کلسیم هیدروکسید در آب است، حاصل می‌شود که به آب آهک موسوم است. آب آهک کاربردهای بسیاری در صنایع شیمیایی دارد. مثلاً در تهیه سدیم هیدروکسید، آمونیاک، هیدروکسید فلزات، پرکلرین و به‌ویژه در استخراج منیزیم از آب دریا بکار می‌رود.

ویژگی های آهک

سفید رنگ است که پس از پختن سنگ آهک به دست می آید . وزن ویژه آن 08/3 تا 30/3 می باشد که بستگی به درجه گرمای پختن سنگ آهک دارد که هر چه زیادتر شود ، آهک پخته ، کند تر با آب ترکیب می شود . در گرمای بیش از 1000 درجه ، آهک اندکی جمع می شود و سطح رویه اش کمی کاهش می یابد ، با آب به کندی ترکیب شده ، شکفتن آن کند میگردد . آهک در گرمای 2580 تا 2750 درجه و فشار یک بار ( اتمسفر ) آب می شود . آهک بلوری به شکل مکعب بی رنگ با ته رنگ زرد است .درجه سختی آن به 3 تا 4 می رسد . آب به کندی از سطح آهک بلوری به درون آن نشست می کند . اگر گرد بلور آهک را در آب بریزند ف پس از چند دقیقه با حالت انفجاری مانندی با ترکیب می شود . هر گاه گرد آهک را در گرمای 1400 تا 1500 درجه نگاه دارند ، دانه های آن به همدیگر می چسبند و بلور می گردند که کم کم دانه های بلور شده درشت می شوند .

در ایران باستان

شناخت و استفاده از آهک در ایران از سه هزار سال پیش آغاز شده است. گورهای چمباتمه‌ای که در ناحیهٔ حسنلو پیدا شده دارای سه متر ژرفا بوده که از شفتهٔ آهک پر شده‌اند. تاریخ این تمدن به سده‌های هفتم و هشتم پیش از میلاد می‌رسد. کف کاخ‌های تخت جمشید از ملاتی سرخ رنگ که در آن آهک به کار رفته بود، پوشیده شده است.

کوره‌های آهک‌پزی

پختن آهک در قدیم در کوره هائی با تاقی از سنگ آهک و جایگاهی در زیر کوره صورت می‌گرفت. کوره را پر از سنگ آهک می‌نمودند و آنگاه سوخت را در آن قرار داده و چهار روز پشت سر هم به سنگ آهک گرما می‌دادند تا بپزد و آهک زودگیر به دست آید. از دیدگاه شیمیائی سنگ آهک که کربنات کلسیم است در اثر گرما به اکسید کلسیم تبدیل می‌شد. کاربرد ملات آهک در ساختمان‌های سنگی و آجری به عنوان ملات و نیز در روکشی دیوارها از زمان اشکانیان معمول بوده است. بهره گیری از آهک در عصر ساسانیان نیز ادامه یافت. مردمان قدیم ویژگی‌های شیمیائی و مکانیکی آهک و آمیزهٔ آن با دیگر مواد را خوب می‌شناختند. آنان با تجربه دریافته بودند که چگونه می‌توان با آمیختن خاک رس با آهک و دیگر مواد، مصالحی مقاوم و با ملات‌هائی غیرقابل نفوذ ساخت.

منابع

فرهنگ معین

سایت رشد

سایت آفتاب

پیوند به بیرون