محمدتقی جعفری

برای دیگر کاربردها، جعفری را ببینید.

محمدتقی جعفری
محمدتقی جعفری
زادهٔ	مرداد ۱۳۰۴ ۱۳۴۳ ه. ق تبریز
درگذشت	۲۵ آبان ۱۳۷۷ ۱۴۱۹ ه. ق
مدفن	دارالزهد مبارکه
ملیت	ایرانی
دیگر نام‌ها	محمدتقی جعفری نیا
پیشه	فیلسوف مسلمان و مولوی‌شناس
عنوان	علامه
والدین	کریم
وبگاه	پایگاه اطلاع‌رسانی استاد محمدتقی جعفری

محمدتقی جعفری ( مرداد ۱۳۰۴ - ۲۵ آبان ۱۳۷۷ ه.خ) (۱۳۴۳ - ۱۴۱۹ ه. ق)، از جملهٔ فیلسوفان مسلمان و مولوی‌شناسان معاصر ایرانی می‌باشد.

زندگی‌نامه

محمدتقی جعفری در مرداد ماه سال ۱۳۰۴ در محله جمشید آباد/عمو زین الدین شهر تبریز متولد گردید. نام پدر وی کریم بود. وی درس نخوانده بود، ولی حافظه‌ای بسیار قوی داشت و غالب سخنان پندآموز را به طرزی شیوا بیان می‌کرد. شغل پدر وی نانوایی بود و به کار و تلاش علاقه‌ای وافر داشت. مادرش درس‌های دبستان را در خانه به وی آموخت.

تحصیلات اولیه

محمد تقی نزد مادر مقداری مقدمات دروس و قرآن را آموخت. آنگاه در مدرسهٔ اعتماد تبریز پایه چهارم و پنجم را با رتبه بالا گذراند. سپس به همراه برادرش مقارن سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم به مدرسهٔ طالبیه تبریز رفته و تحصیلات علوم دینی را نزد استادان آنجا پی گرفت. تأمین هزینهٔ زندگی، او را ناگزیر ساخته بود تا صبح‌ها به تحصیل پرداخته، و بعد از ظهرها را کار کند.

تحصیلات عالی

در سال ۱۳۱۹ ه.ش در ۱۵سالگی، زادگاه خویش را به قصد اقامت در تهران ترک نمود، و در مدرسه مروی نزد اساتید تحصیل متن رسائل و مکاسب را پی گرفت. پس از سه سال، در سال ۱۳۲۲ ه.ش به شهر قم مهاجرت نمود، و ضمن تحصیل در مدرسه دارالشفای قم ملبس به لباس روحانیت گردید و دروس خارج را در آنجا آغاز کرد.

وی سپس برای ادامه تحصیلات، راهی نجف شد . وی بیست و سه ساله بود که به درجهٔ اجتهاد نایل گردید. وی در سال ۱۳۳۶ یا ۱۳۳۷ ه.ش پس از یازده سال اقامت در نجف، به ایران بازگشت.

استادان

از استادان محمدتقی جعفری می‌توان از میرزا حسن موسوی بجنوردی، شیخ کاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی، آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی، شیخ مرتضی طالقانی، میرزا حسن یزدی، سید محمود شاهرودی، سید جمال الدین گلپایگانی، سید محمد هادی میلانی، آیت‌الله شهیدی (صاحب حاشیه بر مکاسب) و سید محسن حکیم نام برد.

کتاب‌شناسی

آثار زیادی از وی به جا مانده‌است، که چند نمونه از آنها عبارت‌اند از:

• مجموعه آثار

1. تکاپوی اندیشه ها
2. عرفان اسلامی

• اخلاق و مبانی

1. وجدان
2. اخلاق و مذهب

• ادب و ادبیات

1. مبدأ اعلا
2. از دریا به دریا (كشف الابيات مثنوي مولوي)
3. سه شاعر(حافظ ، سعدي ، نظامي )
4. تحليل شخصيت خيام

• اندیشه های مولوی

1. تفسير و نقد و تحليل مثنوي (15 جلد)
2. مولوي و جهان بيني ها
3. علل و عوامل جذابيت سخنان مولوي
4. فکرواره مثنوی

• انسان و جهان شناسی

1. ارتباط انسان - جهان
2. ايده آل زندگي و زندگي ايده آل
3. فلسفه و هدف زندگي
4. آفرينش و انسان
5. شناخت انسان در تصعيد حيات تكاملي
6. انسان در افق قرآن
7. حرکت و تحول از دیدگاه قرآن (به انضمام انسان در افق قرآن)

• بررسی و نقد

1. بررسي و نقد نظريات دیوید هیوم در چهار موضوع فلسفي
2. توضيح و بررسي مصاحبه برتراند راسل - وايِت
3. بررسي و نقد برگزيده افكار برتراند راسل
4. بررسي و نقد كتاب «سرگذشت اندیشه ها»

• حقوق سیاسی

1. حقوق جهاني بشر از ديدگاه اسلام و غرب
2. حكمت اصول سياسي اسلام

• زیبایی شناسی و هنر

1. زيبايي و هنر از ديدگاه اسلام
2. موسيقي از ديدگاه فلسفي و رواني

• عرفان و معرفت

1. عرفان اسلامي

• علوم جدید

1. بررسي فقهي و حقوقي طرح ژنوم انساني

• فقه

1. رسائل فقهي (منابع فقه )
2. الرضاع
3. تعبد و تعقل در فقه اسلامي

• فلسفه (مضاف و مطلق)

1. همگرایی دین و دانش
2. نهاﻳﮥ الادراك الواقعي بين الفلسفه القدیمه والحدیثه
3. تحقيقي در فلسفه علم

• فلسفه عملی

1. علم و دين در حيات معقول
2. شناخت از ديدگاه علمي و قرآن

• کلام و کلام جدید

1. الامر بين الامرين
2. جبر و اختيار
3. فلسفه دين

• معارف مکتبی

1. نيايش امام حسين(ع) در صحراي عرفات
2. امام حسين(ع) شهيد فرهنگ پيشروِ انسانيت
3. امید و انتظار
4. معارف الهی

• نهج البلاغه

1. ترجمه و تفسير نهج البلاغه (27 جلد)
2. ترجمه كامل نهج البلاغه
3. فکروارۀ نهج‌البلاغه

• پرسش و پاسخ

1. تكاپوي انديشه ها (2 مجلد)
2. در محضر حكيم
3. حيات معقول

• کلیات

1. مجموعه مقالات
2. پيام خرد
3. طرحي براي انقلاب فرهنگي
4. فرهنگ پيرو، فرهنگ پيشرو

جستارهای وابسته

• مولوی‌شناسی
• فلسفه اسلامی

منابع

• پایگاه اطلاع‌رسانی استاد محمدتقی جعفری

پیوندهای بیرونی

• شرح نهج البلاغه
• فهرست آثار علامه محمدتقی جعفری
• آثار منتشرشده علامه محمدتقی جعفری