محمدحسین لقمان‌ادهم

محمدحسین لقمان‌ادهم (۱۲۵۸ تبریز - ۱۳۳۰ تهران) ملقب به لقمان‌الدوله و معین‌الاطبا پزشک ایرانی بود. او نزد پدر، لقمان‌الممالک تبریزی، پزشکی یاد گرفت و شهرتش از شهر تبریز گذشت و محمد علی شاه او را به دربارش فراخواند.

وی که ملقب به معین الاطبا شده بود در جریان استبداد صغیر و به توپ بستن مجلس تعدادی از آزادی خواهان زندانی در باغ شاه را فراری داد و خودش نیز به فرانسه رفت. در سال ۱۹۰۸ در آنجا مدرک دکترای پزشکی گرفت و در بازگشت طبیب مخصوص احمد شاه شد و لقب لقمان‌الدوله را از او دریافت کرد. او سال ۱۲۹۷ مدرسه طب را تاسیس کرد و بعد‌ها وقتی دانشگاه تهران تاسیس شد و شروع به کار کرد اولین رئیس دانشکده پزشکی آن شد.

در سال ۱۳۳۸ ه. ق به اتفاق دکتر حکیم‌الدوله (محمدحسن لقمان‌ادهم برادر کوچکترش و وزیر بهداری کابینه دکتر مصدق) جزو همراهان احمدشاه در سفر اروپا بود و در بازدید از انستیتو پاستور، احمدشاه را به تأسیس چنین بنگاهی در ایران تشویق کرد و برای این کار دکتر منارد فرانسوی را استخدام و به ایران آورد. در سال 1295 ه. ش رياست طب مدرسه دارالفنون را به عهده گرفت و پايه و اساس دانشكده پزشكی را پي ريزی نمود؛ كلاس طب را از دارالفنون مجزا و تبديل به مدرسه طب كرد. او نخستین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بود. در سال ۱۳۱۲ شمسی به سمت پزشک مخصوص رضاشاه منصوب شدند. در سال ۱۳۱۷ از ریاست دانشکدهٔ پزشکی و خدمات رسمی دولتی به دلیل بیماری کناره گیری کرد. در سال ۱۳۲۸ به پاس خدمات ۵۰ ساله ایشان از طرف وزارت فرهنگ، دانشگاه تهران و فرهنگستان ایران جشنی در تالار فرهنگ برپا شد و در این جشن به ایشان نشان همایونی و نشان دانش اعطا گردید. او در اردیبهشت

دهخدا و بهار نیز در مدح او اشعاری سروده‌اند. در تهران خیابانی به نام او نام‌گذاری شده بود که پس از انقلاب به خیابان باقری‌کماسایی تغییر نام داد.

وی در اول آبان ماه سال ۱۳۳۰ خورشیدی در ۷۲ سالگی دار فانی را وداع گفت.

منابع

• سایت آرامگاه ظهیرالدوله
• تقویم تاریخ سایت حیات
• تالار گفتگوی پزشکان