نشانگان قفل‌شدگی

نشانگان قفل‌شدگی
تخصص	عصب‌شناسی
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	G46.3
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	344.81
سمپ	D011782

نشانگان قفل شدگی (به انگلیسی: Locked-in syndrome) یک حالت بالینی خاصی است که با وجود عدم تحرک اندام‌های بیمار، بیداری و هوشیاری وی حفظ می‌گردد . این وضعیت ناشایع ممکن است با اغما (کما) که بیداری و هوشیاری بیمار دچار اختلال می‌گردد، اشتباه شود. در موارد نشانگان قفل شدگی، بیمار تکلم نداشته و فقط دارای حرکت چشم‌ها در راستای عمودی است . بنابراین، حرکت چشم‌ها تنها راه ایجاد ارتباط با بیمار است.

علل

دو قسمت نیمکره‌های مخ و دستگاه فعال کننده مشبک در حفظ هوشیاری نقش دارند . قسمت بیشتری از دستگاه فعال کننده مشبک در ساقه مغز قرار دارد. اگر این دستگاه صدمه ببیند، براساس آسیب ایجاد شده منجربه درجاتی از اختلال هوشیاری می‌گردد.

در نشانگان قفل شدگی به علت ایجاد ضایعه در ناحیه قاعده پل مغزی که پایین تر از دستگاه فعال کننده مشبک ساقه مغزی است، باعث قطع راه‌های حرکتی نزولی می‌گردند. بنابراین، راه‌های قشری نخاعی و قشری پیازی آسیب می‌بینند . چنین صدماتی با حفظ بیداری و هوشیاری همراه است، ولی باعث بی حرکتی در اندام‌ها می‌شوند.

مواردی که ممکن است باعث سندرم قفل شدگی گردند:

• ضربات مغزی
• سکته مغزی به علت ایسکمی یا خونریزی پل مغز
• انسفالیت
• میلینولیز مرکزی پل مغزی
• هیپوکالمی (کاهش پتاسیم خون)
• پلی نوروپاتی شدید (مثلا گاهی به علت نشانگان گیلن باره)
• تومورها

علایم

علایم نشانگان قفل شدگی شامل:

• فلج چهاراندام
• عدم تکلم
• حرکات محدود چشم که ممکن است به صورت زیر باشد  :
  • توانایی بازکردن ارادی چشم‌ها
  • وجود حرکت چشم‌ها در راستای عمودی (بالا و پایین)
  • تقارب چشم‌ها
• وضعیت دسربره (اکستانسیون در چهار اندام) یا حالت خم شده (فلکسوری) در اندام‌ها
• طبیعی بودن نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (EEG)

پیش آگهی

اگر عامل نشانگان قفل شدگی اختلال عروقی باشد، احتمال مرگ در حدود 70% و در سایر موارد (غیر عروقی) احتمال مرگ تقریبا 40% بوده و عموما به دلیل پنومونی است . درصورت زنده ماندن بیمار، ممکن است بعد از چند هفته یا چند ماه به طور نسبی یا کامل بهبود یابد .

جستارهای وابسته

• اغما
• مرگ مغزی

منابع

• بندرچی چمخاله، بیژن، فرجی، فردین. ترجمه نورولوژی بالینی دیوید ای گرینبرگ و مایکل جی.امینف. چاپ سوره. چاپ دوم
• سلطان‌زاده، اکبر. بیماریهای مغز و اعصاب و عضلات. انتشارات جعفری. شابک 1-03-6088-964
• قاضی جهانی، بهرام. ترجمه مبانی طب سسیل، بیماریهای مغز و اعصاب. مرکز نشر اشارت