کلسیم اکسید: تفاوت میان نسخه‌ها
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۳۹ میان‌ویکی |
جز شاید کلیسم باشد ولی ظاهر بر آن است که کلسیم نادرست نوشته شده باشد. با این همه منتظر پیگیری نویسنده هستم |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
}} |
}} |
||
}} |
}} |
||
'''آهک''' یا '''اکسید |
'''آهک''' یا '''اکسید کلسیم''' یا '''کلسیم اکسید''' {{انگلیسی|Calcium oxide}} ('''CaO''') جسمی است سفید رنگ، جذب کنندهٔ [[رطوبت]] که از پخته شدن [[سنگ آهک]] به دست می‌آید. |
||
== شناخت == |
== شناخت == |
||
آهک از جمله موادی است که کارآیی آن از دوران باستان، توسط بشر شناخته شده است و از آن در ساخت انواع بناها و برای اتصال محکمتر قطعات [[سنگ]] یا [[چوب]] بکار گرفته می‌شد. |
آهک از جمله موادی است که کارآیی آن از دوران باستان، توسط بشر شناخته شده است و از آن در ساخت انواع بناها و برای اتصال محکمتر قطعات [[سنگ]] یا [[چوب]] بکار گرفته می‌شد. |
||
نسخهٔ ۵ فوریهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۰:۱۷
| کلسیم اکسید Calcium Oxide | |
|---|---|
| |
Calcium Oxide | |
| خصوصیات | |
| فرمول مولکولی | کلسیم اکسید |
| جرم مولی | 56.077 g/mol |
| شکل ظاهری | جامد سفید |
| چگالی | 3350 kg/m³، جامد |
| دمای ذوب | 2572 °C (2845 K) |
| دمای جوش | 2850 °C (3123 K) |
| انحلال‌پذیری در آب | واکنش می‌دهد |
| به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |
| Infobox references | |
|
| |
آهک یا اکسید کلسیم یا کلسیم اکسید (به انگلیسی: Calcium oxide) (CaO) جسمی است سفید رنگ، جذب کنندهٔ رطوبت که از پخته شدن سنگ آهک به دست می‌آید.
شناخت
آهک از جمله موادی است که کارآیی آن از دوران باستان، توسط بشر شناخته شده است و از آن در ساخت انواع بناها و برای اتصال محکمتر قطعات سنگ یا چوب بکار گرفته می‌شد.
آهک مرده و آب آهک
هرگاه بر روی کلسیم اکسید (آهک زنده) آب ریخته شود، بر اثر واکنش با آب، گرما ایجاد می‌کند که موجب بخار شدن قسمتی از آب می‌شود. در این عمل، آهک بر اثر جذب آب، متورم شده، سپس به‌صورت گرد سفیدی در می‌آید که اصطلاحا آهک مرده نامیده می‌شود (زیرا در تماس با آب، دیگر واکنشی از خود نشان نمی‌دهد)، این عمل را شکفته شدن آهک نیز می‌گویند. هر گاه مقداری آب به آهک مرده اضافه شود، به شیر آهک تبدیل می‌شود که اگر آن را صاف کنیم، محلول زلالی که در حقیقت محلول سیرشده کلسیم هیدروکسید در آب است، حاصل می‌شود که به آب آهک موسوم است. آب آهک کاربردهای بسیاری در صنایع شیمیایی دارد. مثلا در تهیه سدیم هیدروکسید، آمونیاک، هیدروکسید فلزات، پرکلرین و به‌ویژه در استخراج منیزیم از آب دریا بکار می‌رود.
در ایران باستان
شناخت و استفاده از آهک در ایران از سه هزار سال پیش آغاز شده است. گورهای چمباتمه‌ای که در ناحیهٔ حسنلو پیدا شده دارای سه متر ژرفا بوده که از شفتهٔ آهک پر شده‌اند. تاریخ این تمدن به سده‌های هفتم و هشتم پیش از میلاد می‌رسد. کف کاخ‌های تخت جمشید از ملاتی سرخ رنگ که در آن آهک به کار رفته بود، پوشیده شده است.
کوره‌های آهک‌پزی
پختن آهک در قدیم در کوره هائی با تاقی از سنگ آهک و جایگاهی در زیر کوره صورت می‌گرفت. کوره را پر از سنگ آهک می‌نمودند و آنگاه سوخت را در آن قرار داده و چهار روز پشت سر هم به سنگ آهک گرما می‌دادند تا بپزد و آهک زودگیر به دست آید. از دیدگاه شیمیائی سنگ آهک که کربنات کلسیم است در اثر گرما به اکسید کلسیم تبدیل می‌شد. کاربرد ملات آهک در ساختمان‌های سنگی و آجری به عنوان ملات و نیز در روکشی دیوارها از زمان اشکانیان معمول بوده است. بهره گیری از آهک در عصر ساسانیان نیز ادامه یافت. مردمان قدیم ویژگی‌های شیمیائی و مکانیکی آهک و آمیزهٔ آن با دیگر مواد را خوب می‌شناختند. آنان با تجربه دریافته بودند که چگونه می‌توان با آمیختن خاک رس با آهک و دیگر مواد، مصالحی مقاوم و با ملات‌هائی غیرقابل نفوذ ساخت.