محسن بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==دیدگاه تاریخی== |
==دیدگاه تاریخی== |
||
در منابع تاریخی از قبیل [[تاریخ یعقوبی]] (نویسنده‌ای شیعه)، [[مروج الذهب]] [[مسعودی]](نویسنده شیعه)، [[الکامل]] [[ابن اثیر]] و [[البدایة والنهایة]] [[ابن کثیر|ابن کثیر دمشقی]] هنگام ذکر حوادث بعد از مرگ محمد و [[واقعه خانه فاطمه]]، از زدن فاطمه و سقط جنین محسن هیچ سخنی نیست.<ref> یعقوبی، «سقیفهٔ بنی‌ساعده»''تاریخ یعقوبی'' ج۱ ۵۲۲–۵۲۷.؛ مسعودی، «ذکر خلافت ابی بکر» ''مروج الذهب'' ج ۱ صص ۶۵۴–۶۶۰.ابن أثیر، «وفات دختر پیامبر» ''الکامل'' ج ۲ صص۳۶. ابن کثیر، «ذکر من توفی فی هذه السنة»''البدایة والنهایة''ج ۶ صص ۳۶۵-۳۶۷.</ref> اگر ذکر از ماجرا شده‌است به صورت کشمکشی لفظی میان موافقان و مخالفان و بعضاً درگیری جسمی [[زبیر|زبیریا]] علی با عمر است در آستانهٔ خانهٔ فاطمه‌است. |
در منابع تاریخی از قبیل [[تاریخ یعقوبی]] (نویسنده‌ای شیعه {{مدرک}})، [[مروج الذهب]] [[مسعودی]](نویسنده شیعه{{مدرک}} )، [[الکامل]] [[ابن اثیر]] و [[البدایة والنهایة]] [[ابن کثیر|ابن کثیر دمشقی]] هنگام ذکر حوادث بعد از مرگ محمد و [[واقعه خانه فاطمه]]، از زدن فاطمه و سقط جنین محسن هیچ سخنی نیست.<ref> یعقوبی، «سقیفهٔ بنی‌ساعده»''تاریخ یعقوبی'' ج۱ ۵۲۲–۵۲۷.؛ مسعودی، «ذکر خلافت ابی بکر» ''مروج الذهب'' ج ۱ صص ۶۵۴–۶۶۰.ابن أثیر، «وفات دختر پیامبر» ''الکامل'' ج ۲ صص۳۶. ابن کثیر، «ذکر من توفی فی هذه السنة»''البدایة والنهایة''ج ۶ صص ۳۶۵-۳۶۷.</ref> اگر ذکر از ماجرا شده‌است به صورت کشمکشی لفظی میان موافقان و مخالفان و بعضاً درگیری جسمی [[زبیر|زبیریا]] علی با عمر است در آستانهٔ خانهٔ فاطمه‌است. |
||
برای مثال در تاریخ طبری از قول [[زیاد بن کلیب]] مختصر اشاره شده‌است که عمر که پشت در بستهٔ خانهٔ فاطمه — که جمعی از [[صحابه]] از جمله زبیر به نشانهٔ اعتراض به خلافت ابوبکر در آن جمع شده بودند — ایستاده بود تهدید زبانی کرد که در را آتش می‌زند مگر اینکه برای بیعت بیرون بیایند. که زبیر بیرون آمد. <ref> محمد بن جریر طبری. «سخن از روز وفات پیمبر و سن وی به هنگام وفات» ''تاریخ طبری''، ترجمهٔ ابوالقاسم پاینده. ۱۳۲۸</ref> |
برای مثال در تاریخ طبری از قول [[زیاد بن کلیب]] مختصر اشاره شده‌است که عمر که پشت در بستهٔ خانهٔ فاطمه — که جمعی از [[صحابه]] از جمله زبیر به نشانهٔ اعتراض به خلافت ابوبکر در آن جمع شده بودند — ایستاده بود تهدید زبانی کرد که در را آتش می‌زند مگر اینکه برای بیعت بیرون بیایند. که زبیر بیرون آمد. <ref> محمد بن جریر طبری. «سخن از روز وفات پیمبر و سن وی به هنگام وفات» ''تاریخ طبری''، ترجمهٔ ابوالقاسم پاینده. ۱۳۲۸</ref> |
||
نسخهٔ ۲ ژانویهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۰۷:۵۱
 | |
| زندگی | |
|---|---|
| نام‌ها و القاب · زندگی زناشویی · اختلاف مالی فاطمه و عباس با خلافت · خطبه فدکیه · رویداد خانهٔ فاطمه · درگذشت | |
| در قرآن | |
| سوره انسان · سوره قدر · سوره کوثر · آیه مباهله · آیات نور · آیه تطهیر · آیه مودت · آیه اطعام | |
| جای‌ها | |
| در مکه | محله بنی‌هاشم · شعب ابی‌طالب |
| در مدینه | بقیع · بیت‌الاحزان · درخت کنار · روضه نبوی · سقیفه · مسجد النبی |
| در شمال حجاز | فدک |
| افراد | |
| خانواده | محمد · خدیجه · علی |
| فرزندان | حسن · حسین · زینب · ام‌کلثوم · محسن |
| همراهان | فضه · ام ایمن · اسماء · سلمان |
| دیگران | قنفذ · مغیره · عمر · ابوبکر |
| آثار | |
| خطبه فدکیه · خطبه عیادت · دعای نور · مصحف فاطمه · لوح فاطمه | |
| مرتبط | |
| تسبیحات فاطمه · رویداد مباهله · ایام فاطمیه | |
محسن یکی از فرزندان علی بن ابی طالب، امام اول شیعیان، و فاطمه، دختر محمد بود که در خردسالی درگذشت.[۱] به عقیده شیعیان، محسن در جریان هجوم به خانه فاطمه زهرا سقط شده است.[۲][۳][۴]
دیدگاه تاریخی
در منابع تاریخی از قبیل تاریخ یعقوبی (نویسنده‌ای شیعه [نیازمند منبع])، مروج الذهب مسعودی(نویسنده شیعه[نیازمند منبع] )، الکامل ابن اثیر و البدایة والنهایة ابن کثیر دمشقی هنگام ذکر حوادث بعد از مرگ محمد و واقعه خانه فاطمه، از زدن فاطمه و سقط جنین محسن هیچ سخنی نیست.[۵] اگر ذکر از ماجرا شده‌است به صورت کشمکشی لفظی میان موافقان و مخالفان و بعضاً درگیری جسمی زبیریا علی با عمر است در آستانهٔ خانهٔ فاطمه‌است.
برای مثال در تاریخ طبری از قول زیاد بن کلیب مختصر اشاره شده‌است که عمر که پشت در بستهٔ خانهٔ فاطمه — که جمعی از صحابه از جمله زبیر به نشانهٔ اعتراض به خلافت ابوبکر در آن جمع شده بودند — ایستاده بود تهدید زبانی کرد که در را آتش می‌زند مگر اینکه برای بیعت بیرون بیایند. که زبیر بیرون آمد. [۶]
برخی منابع اولیه اهل سنت به نقل از ابراهیم نظام -بنیانگذار معتزله- عنوان كرده اند كه عمر منازعه فیزیكی با فاطمه داشته است به گونه ای كه فرزندی كه در شكم فاطمه بود به دلیل حمله عمر سقط شد اما اکثر همین منابع این روایات را دروغ و ساخته و پرداخته معتزلیان و یا شیعیان می دانند.[۷] [۸] [۹] [۱۰] [۱۱] [۱۲] [۱۳]. سید جعفر شهیدی، نویسنده شیعه، رویداد تهدید به آتش زدن را تایید می كند. از نظر او با توجه به اینكه شیعیان یا دسته های سیاسی موافق آنها در سنین اول هجرت نیرویی نداشته اند، جعل روایات مربوط به این قسمت از رویداد ناممكن می نماید. به علاوه او بیان می دارد كه برخی از این روایات در نوشتارهای مغرب اسلامی (اندلس) هم آمده است. اما در مورد اینكه «آيا بازوى دختر پيغمبر را با تازيانه آزرده اند»، يا «مى خواسته اند با زور بدرون خانه راه يابند و او كه پشت در بوده است، صدمه ديده» به صرف گفتن اینكه «در آن گير و دارها ممكن است چنين حادثه هایی رخ داده باشد» بسنده نموده است. [۱۴]
لزلی هزلتون این رویداد را چنین شرح می‌‌دهد. «عمر از تهدید خود در کشتن خانواده نزدیک محمد [آتش زدن خانه و اهل آن] کوتاه آمد و برایش یک گزینه باقی ماند. اگر علی بیرون نمی‌‌آید، عمر به زور وارد خانه شود. [...] عمر با تمام نیرو به در تنه زد و پس از شکسته شدن در به فاطمه که آن طرف در بود برخورد کرد. فاطمه که چندین ماه باردار بود از درد به خود پیچید. برخی می‌‌گویند او فقط کبود شد. ولی برخی دیگر می‌‌گویند در اثر افتادن بازویش شکست. [...] چند هفته بعد فاطمه فرزند پسر مرده ای به دنیا آورد. هیچ کس به طور قطع نمی‌‌تواند بگوید سقط جنین در اثر ضربه‌ای بود که عمر وارد کرد یا اینکه خود فاطمه نحیف بود و این اتفاق در هر صورت می‌‌افتاد. به هر تقدیر ابوبکر و عمر می‌‌توانستند برای آشتی پا پیش بگذارند ولی از این هم بد تر شد. برای افزودن توهین به جراحتی که به وی وارد شده بود، آنها فدک را با این عنوان که جزو اموال وقفی و زیر نظر خلیفه است از فاطمه گرفتند.» [۱۵]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Jean Calmard, FĀṬEMA, دانشنامه ایرانیکا, December ۱۵, ۱۹۹۹.
- ↑ علت شهادت حضرت زهرا(س) و ماجرای سقط حضرت محسن، سایت حوزه
- ↑ شیخ مفید، ارشاد، جلد ۱، صفحه ۳۵۶
- ↑ کشف الغمه، جلد ۱، صفحات ۴۴۰ تا ۴۴۱
- ↑ یعقوبی، «سقیفهٔ بنی‌ساعده»تاریخ یعقوبی ج۱ ۵۲۲–۵۲۷.؛ مسعودی، «ذکر خلافت ابی بکر» مروج الذهب ج ۱ صص ۶۵۴–۶۶۰.ابن أثیر، «وفات دختر پیامبر» الکامل ج ۲ صص۳۶. ابن کثیر، «ذکر من توفی فی هذه السنة»البدایة والنهایةج ۶ صص ۳۶۵-۳۶۷.
- ↑ محمد بن جریر طبری. «سخن از روز وفات پیمبر و سن وی به هنگام وفات» تاریخ طبری، ترجمهٔ ابوالقاسم پاینده. ۱۳۲۸
- ↑ ((حتى القت الجنین من بطنها)) ملل والنحل - الشهرستانی - ج ۱ - ص ۵۷ (صفحه ۲۲ از فایل ورد قابل دسترسی در اینجا)نویسنده این نقل قول را منتسب به نحله نظامیه می داند كه از نظر او منحرف اند و این جمله را هم جزو دروغهای آنها می داند.
- ↑ ((فألقت المحسن من بطنها)) شرح نهج البلاغة - ابن أبی الحدید(اهل سنت) ج ۱۴ ص ۱۹۳ (البته نویسنده از قول یك نفر می گوید نقل و قول متضاد در این باره وجود دارد. اصل متن را می توانید در اینجا ببینید)
- ↑ ((أن عمر رفس فاطمة حتى أسقطت محسنا .)) أعلام النبلاء - الذهبی - ج ۱۶ - ص ۵۷۸ . صفحه ۱۵۷ از فایل ورد شماره ۲۴ از فایل فشرده قابل دسترسی در اینجا
- ↑ ((ان عمر رفس فاطمة حتى أسقطت بمحسن )) لسان المیزان - ابن حجر - ج ۱ - ص ۲۶۸ . صفحه ۲۱۸ از اولین فایل ورد موجود در فایل فشرده قابل دسترسی در اینجا (البته نویسنده ظاهرا دو نفر را در سلسله راویان واقعه موثق نمی داند)
- ↑ ((ان عمر رفس فاطمة حتى أسقطت بمحسن)) البته ذهبی راوی خبر را «الكوفى الرافضى الكذاب» می‌خواند. میزان الاعتدال - الذهبی - ج۱ - ص ۱۳۹ قابل دسترسی در اینجا
- ↑ ((قال إن عمر ضرب بطن فاطمة یوم لبیعة حتى ألقت المحسن من بطنها )) بالوفیات, الصفدی, ج ۶ ص ۱۵ . صفحه ۱۲۴۳ از فایل ورد قابل دسترسی در اینجا
- ↑ ((فَوَجهُوا اِلی مَنْزلِهِ فَهَجَمُوا عَلَیْهِ وَ اَحْرَقُوابابَهُ... وَ ضَغَطُوا سَیدَةَ النساءِ بِالْبابِ حَتی اَسْقَطَتْ)) اثبات الوصیه مسعودی ص ۱۵۴-۱۵۵ از فایل پی دی اف قابل دسترسی در اینجا
- ↑ زندگانی حضرت زهرا نوشته سید جعفر شهیدی قابل دسترسی در اینجا صص ۱۶، ۱۹ و ۲۰
- ↑ After the Prophet: The Epic Story of the Shia-Sunni Split in Islam By Lesley Hazleton, p. 72 اسکن صفحه ۷۱ اسکن صفحه ۷۲
