بیماری سرخرگ کرونری

بیماری سرخرگ کرونری
تخصص	کاردیولوژی، pediatric cardiac surgery
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰	I25.1
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام	414.00
مدلاین پلاس	007115
پیشنت پلاس	بیماری سرخرگ کرونری
سمپ	D003327

بیماری شریانهای کرونری (به انگلیسی: Coronary artery disease) (به اختصار CAD)، نوعی بیماری فراگیر قلبی است. این بیماری بخصوص در جوامع پیشرفته و بخصوص در سنین بالا قربانیان زیادی را از آن خود کرده‌است.

در بیماران کرونری قلبی، سرخ‌رگ‌های کرونری تنگ و باریک می‌شوند (استنوسیس) و عضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن کافی محروم می‌گردند. (مانند هنگامی که که یک لوله آب به دلایل مختلفی تنگ شود و نتواند به خوبی آبرسانی کند).

در این صورت در حالت استراحت ممکن است اشکالی برای فرد ایجاد نشود، اما وقتی که قلب مجبور باشد کار بیشتری انجام دهد و مثلاً شخص بخواهد چند پله را بالا برود، سرخ‌رگ‌های کرونری نمی‌توانند بر اساس نیاز اکسیژن این عضلات، به آنها خون و اکسیژن برسانند و در نتیجه شخص در هنگام بالا رفتن از پله‌ها دچار درد سینه و آنژین قلبی می‌گردد. در چنین مواقعی اگر فرد کمی استراحت کند، درد معمولاً از بین خواهد رفت.

در حالت پیشرفته، اگر یک سرخ‌رگ کرونری به علت مسدود شدن آن توسط یک لخته خون، به طور کامل جلوی خونرسانی‌اش گرفته شود، قسمتی از عضله قلب که دیگر خون به آن نمی‌رسد، خواهد مرد و این به سکته قلبی می‌انجامد.

روشهای تشخیص CAD

پس از ظهور آنژین قلبی و یا علائم دیگر بیماری CAD در قلب بیمار، چنانچه مورد نیاز باشد، پزشک برای فهم بیشتر وضع بیمار می‌تواند به یکی از روشهای زیر برای مطالعه و تشخیص بیماری اقدام کند:

• 
  یک تریس ECG
• 
  یک اسپکت قلبی
• 
  پژواک‌نگاری قلب
• 
  رگ‌نگارهٔ (انژیوگرافی) پرتو ایکس از کلیه

نوار قلبی

نوار قلبی روشی است که در آن الکترودهای ویژهٔ ضرب‌آهنگ قلب و چگونگی هدایت جریانهای قلبی را به نمایش در می‌آورد. ماهیچه‌های قلبی صدمه دیده و ماهیچه‌های سالم قلبی تریس (Trace) متفاوتی از خود به جای میگذارند و از این‌رو در تشخیص بیماری موثرند.

در صورت وجود آنژین، گاهی پزشک آزمایش ECG را در حالت تنفسی فعال بیمار می‌سنجد. به این نوع آزمون Exercise ECG گویند.

اسپکت

اسپکت روش دیگری است که پزشک از وضع قلب می‌تواند کسب اطلاع کند. ماهیچه‌های سالم و مصدوم قلبی به میزان متفاوتی رادیوایزوتوپ جذب می‌کنند. به ویژه، از رادیوایزوتوپ‌های تالیوم و تکنیتیوم در تست‌های CAD استفاده زیادی.

پژواک‌نگاری قلب با استرس

پژواک‌نگاری قلب (اکوکاردیوگرافی) مشابه آزمون اسپکت است با این تفاوت که اکوکاردیوگرافی از مواد پرتوزا استفاده نمی‌کند، و بجایش از فراصوت بهره می‌برد. با این مدالیته می‌توان بطور زنده قلب را زیر نظر گرفت و مطالعه نمود.

گاهی بجای ورزش استرس (یا همان فعالیت) قلب را با تزریق داروهای ویژه‌ای همانند دوبوتامین انجام می‌دهند. این روش بخصوص برای بیماران سنین بالا (که توانایی ورزش را ندارند) مصرف دارد.

رگ‌نگاری کرونری

با پرتو ایکس می‌توان تصاویری تهیه کرد که اطلاعات بسیار مفیدی را راجع به وضعیت سرخ‌رگ‌های قلبی ارائه می‌دهد.

در این روش با یک کاتتر، مواد کنتراست‌زا مستقیما به قلب تزریق می‌شوند، و بلافاصله تصاویر اخذ می‌گردند. از این روش بخصوص زمانی استفاده می‌گردد که پزشک احتمال عمل جراحی قلبی را در بیمار پیش‌بینی می‌کند.

رگ‌نگاری با تشدید مغناطیسی

مقالهٔ اصلی: آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی

برخلاف رگ‌نگاری (آنژیوگرافی) با پرتو ایکس، رگ‌نگاری با تشدید مغناطیسی (MRA) یک روش غیر تهاجمیست، و از این‌رو برای بیمارهایی که رگهای بسایر حساس و یا مشکلاتی با استفاده از کاتتر دارند، MRA مصرف روزافزونی را یافته‌است.

پیوند به بیرون

• CAD چیست؟ (انگلیسی)
• اطلاعات بیشتر (انگلیسی)

جستارهای وابسته

• آترواسکلروزیس
• نمره اگتستون

منابع

• Coronary Artery Disease. American College of Physicians. ۲۰۰۰ ISBN 078945159 p.46-52