یحیی تارساز: تفاوت میان نسخه‌ها

یحیی تار ساز
یحیی تار ساز
زادهٔ	۱۲۵۴
درگذشت	۱۳۱۰ (۵۶ سال)
پیشه	سازنده ساز

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۸ آوریل ۲۰۱۳، ساعت ۱۵:۴۳

هوانس آبکاریان معروف به یحیی تار ساز، (۱۲۵۴ - ۱۳۱۰) سازنده ساز اهل ایران بود.

زندگینامه

هوانس آبکاریان معروف به یحیی تار ساز فرزند خاچیک نجارباشی از ارامنه اصفهان بود.^[۱] او به یحیی دوم^[۲] نیز معروف است. وی ابتدا وسایل موسیقی و طرز ساخت آنها را از پدرش آموخت و کم کم پا را فراتر از الگوی پدر گذاشت و برای شروع کار از الگو و اندازه‏های تار استاد فرج الله تقلید کرد.

ویژگی‌های تار یحیی

از ویژگی‏های تار یحیی نکته‏ا‏ی است که استادان قبل و بعد از او کمتر به آن توجه داشته‏اند. یحیی اولین سازنده‏ا‏ی بود که از ابتدای کار روند کیفی ثابت و مستمری (و به اصطلاح امروز استانداردی) را برای کار خود در نظر گرفت. مقایسهٔ آثار متعدد بر جای مانده از او حکایت از آن دارد که انحراف معیار در آثار متعدد استاد یحیی بسیار ناچیز و در حد صفر است. تمامی تارهای به جای مانده از او حتی از نظر کوچک‏ترین معیارها و اندازه‏های فنی و الگو اختلاف چندانی با یکدیگر ندارند (البته، با در نظر گرفتن این نکته که یحیی در سه اندازهٔ بزرگ، متوسط و کوچک تار می‏ساخته)؛ امری که بیشتر از یک کارخانه با فن‏آوری نوین مورد انتظار است تا از سازنده‏ای در کارگاهی کوچک و ابتدایی. فصل نامه پیمان

می گویند صبر و حوصله یحیی در آماده سازی چوب توت راز ماندگاری سازها و طنین خوش صدای آنها است. نقل شده که یحیی کُنده‌های توت را در حاشیه زاینده رود می بسته تا آب به مرور زمان آوندها را از شیرابه خالی کند. سپس بعد سالی آنها را به نانوایی برده و سالی دیگر کنده‌ها در کنار تنور نانوایی خشک می‌شدند. سالی دیگر را نیز در دمای کارگاه سپری می‌کردند و آن گاه زیر تیشه استاد تارساز قرار می‌گرفتند.^[۳]

خوش‏خوانی و خوش‏دستی تار یحیی به چند عامل مهم دیگر نیز بستگی دارد که عبارت‏اند از: طرز ساخت کاسه، شیوهٔ نصب دسته به کاسه، عمل آوردن رو دسته، اندازه‏های نسبت کاسه به دسته، تناسب کاسهٔ بزرگ با کاسهٔ کوچک، نفیر داخل کاسه، تراش داخل کاسه، تناسب داخلی حجم کاسهٔ بزرگ و کوچک و... مهم‏تر از همه اینکه یحیی خرکی را که اولین بار روی تار قرار می‏داد تا آن را امتحان کند اگر از نظر صدا دهی مقبول واقع می‏شد، دیگر آن را تغییر نمی‏داد و این خرک را همیشه بر روی تار نگاه می‏داشت.

هر ساله آقا حسینقلی و میرزا عبدالله سفری به اصفهان کرده و از ساخته‌های یحیی آزمون به عمل می‌آوردند.^[۴]

یحیی تار ساز، نفر نشسته سمت چپ که تیشه بدست دارد.

تار یحیی را اشرف تارها و صدای آنرا یکی از بهترین صداهای ساطع شده از ساز تار میدانند.^[۳]

الگوی ساز یحیی

امروزه شکل و ساختمان کنونی تار که ساخته می‌شود از روی تار یحیی است و به الگوی یحیی معروف است.
در سال ۱۳۱۲ قیمت تار یحیی ۴۰تومان بوده است. در حالی که تار سایر استادان آن زمان از ۱۴ یا ۱۵تومان تجاوز نمی کرده است. تارهای معمولی بی نام و نشان نیز ۳ تا ۵تومان قیمت داشته‌اند. گرچه امروزه دارندگان این ساز تمایل به فروش آن ندارند اما قیمت آنرا توافقی و بالای ۲۰ میلیون تومان تخمین زده‌اند.^[۳]

یحیی در ابتدا بی مهر می ساخته، اما تقلید و فروش تار به نام او باعث شد تا سرانجام مهر بیضی یحیی را بسازد و درون کاسه و زیر سیم گیر را مهر کند.^[۵]

او در کارهای سال‌های ۱۳۰۰ به بعد تاریخ و در برخی محل ساخت را نیز حک می‌کرد.

تارهای یحیی به علت مرغوبیت خریداران فراوانی داشت. به همین دلیل کار او را تقلید می‏کردند و به نام او می‏فروختند. همین موضوع استاد را واداشت تا نخستین بار برای نشان دادن اصالت کارش مهری بسازد. استاد مهر بیضی شکل کوچکی با اسم یحیی ساخت و آن را درون کاسهٔ ساز چسباند اما پس از چندی طبق روال گذشته مجدداً تارهایی تقلبی به نام او ساختند. لذا استاد تصمیم گرفت مهری دایره شکل با تاریخ بر روی دستهٔ تار بچسباند. در نهایت، استاد مهر سومی تهیه کرد که تاریخ و محل ساخت تار را نشان می‏داد. آن را به صورت مخفی در زیر سیمگیر بر روی کاغذی می‏زد و سپس، زیر استخوان سرپنجه می‏چسباند. اگر تاری این سه مهر را داشته باشد، خصوصاً مهر زیر استخوان سرپنجه را، محققاً ساختهٔ یحیی است. بعدها، این کار در بین سازندگان ساز رواج پیدا کرد.
یحیی از سالهای ۱۳۲۲ قمری به بعد یعنی از سالهای ۳۰ سالگی مهر خود را بر روی سازها حک میکرده است و از این سالها کم کم الگوی خود را نها یی کرده است این سازها تقریبا" به اندازه مناسب رسیده و دیگر به نام الگوی یحیی شناخته شده است تاریخهای مهر یحیی سالهای ۱۳۲۲-۱۳۴۰-۱۳۴۳-۱۳۴۵ و ۱۳۵۲ قمری می‌باشد.نقش آوا

نامه یحیی تار ساز به روزنامه ناهید برای عرض تشکر.

امروزه تعداد سازهای یحیی را ۱۵۰ عدد تخمین زده‌اند تارهای ساخت یحیی امروزه زینت‏ بخش موزه‏هاست و نمونه‏ای از تار ساخت یحیی هم اکنون در موزهٔ کلیسای وانک جلفا در اصفهان نگه‏داری می‏شود و در معرض دید عموم قرار دارد.^[۶]

در گذشت

یحیی در ۲۸ بهمن ۱۳۱۰ در سن ۵۶ سالگی در جلفای اصفهان درگذشت و در قبرستان ارمنیان، در دامنهٔ کوه صفه، به خاک سپرده شد..
استاد سپنتا در کتابش سال مرگ او را ۱۳۱۲ ذکر کرده است و برخی دیگر نیز سال مرگ یحیی را ۱۳۱۱ عنوان کرده‌اند. یحیی در زمان مرگ چیزی در حدود ۵۶ سال سن داشته است. عده‌ای دلیل مرگ او را استنشاق مداوم تراشه چوب توت ذکر کرده‌اند. چه آن که چوب توت حاوی ماده سمی آرسنیک است و استنشاق گرد ساییده آن در طول زمان می‌تواند بیماری‌های تنفسی یا سرطان ایجاد کند. به نوشته مرحوم سپنتا، یحیی در ساخت تار اعجاز می کرده است و تار یحیی گران ترین و مشهورترین تارهای دنیا بوده است. اتفاقاتی که تا امروز نیز تداوم یافته است.^[۳]

پانویس

↑ هفته نامه عبدالحسین سپنتا، سری چهارم
↑ کتاب سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول، صفحه ۱۷۰
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰
↑ سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول ، صفحه ۱۷۱
↑ کتاب هنر ساز سازی، حسین مسعود
↑ روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰

منابع

روح‌الله خالقی (۱۳۳۵)، «سوم»، سرگذشت موسیقی ایران - جلد اول، تهران: صفیحعلیشاه، ص. ۵۱۶ پارامتر |چاپ= اضافه است (کمک)

فصل نامه پیمان

نقش آوا

[1] هفته نامه عبدالحسین سپنتا، سری چهارم

[2] کتاب سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول، صفحه ۱۷۰

[cmi-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ ^۳٫۳ روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰

[4] سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول ، صفحه ۱۷۱

[5] کتاب هنر ساز سازی، حسین مسعود

[6] روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{جعبه زندگینامه
 |نام_شخص=یحیی تار ساز
 |نام_تصویر=yahya1.jpg
 |گفتاورد=
 |زمینه فعالیت=سازنده ساز
 |تاریخ_تولد=  [[۱۲۵۴]]
-|تاریخ_مرگ=  [[۱۳۱۰]] ({{سن|۱۲۵۴|۰|۰|۱۳۱۰|۰|۰}})
+|تاریخ_مرگ=  [[۱۳۱۰]] ({{سن|۱۲۵۴|۰|۰|۱۳۱۰|۰|۰}})}}
-}}
-'''هوانس آبكاريان''' معروف به '''یحیی تار ساز'''، ([[۱۲۵۴]] -  [[۱۳۱۰]]) سازنده ساز اهل [[ایران]] بود.
+'''هوانس آبکاریان''' معروف به '''یحیی تار ساز'''، ([[۱۲۵۴]] -  [[۱۳۱۰]]) سازنده ساز اهل [[ایران]] بود.
 == زندگینامه ==
-هوانس آبکاریان معروف به یحیی تار ساز فرزند [[خاچيك نجارباشي]] از ارامنه اصفهان بود. <ref>هفته نامه عبدالحسین سپنتا، سری چهارم</ref> او به یحیی دوم<ref>کتاب سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول، صفحه ۱۷۰</ref> نیز معروف است. وی ابتدا وسایل موسیقی و طرز ساخت آنها را از پدرش آموخت و کم کم پا را فراتر از الگوی پدر گذاشت و برای شروع کار از الگو و اندازه‏های تار [[استاد فرج الله]] تقلید کرد .
+هوانس آبکاریان معروف به یحیی تار ساز فرزند [[خاچیک نجارباشی]] از ارامنه اصفهان بود.<ref>هفته نامه عبدالحسین سپنتا، سری چهارم</ref> او به یحیی دوم<ref>کتاب سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول، صفحه ۱۷۰</ref> نیز معروف است. وی ابتدا وسایل موسیقی و طرز ساخت آنها را از پدرش آموخت و کم کم پا را فراتر از الگوی پدر گذاشت و برای شروع کار از الگو و اندازه‏های تار [[استاد فرج الله]] تقلید کرد.
-== ویژگی های تار یحیی ==
+== ویژگی‌های تار یحیی ==
-از ویژگی‏های تار یحیی نکته‏ا‏ی است که استادان قبل و بعد از او کمتر به آن توجه داشته‏اند. یحیی اولین سازنده‏ا‏ی بود که از ابتدای کار روند کیفی ثابت و مستمری (و به اصطلاح امروز استانداردی) را برای کار خود در نظر گرفت. مقایسۀ آثار متعدد بر جای مانده از او حکایت از آن دارد که انحراف معیار در آثار متعدد استاد یحیی بسیار ناچیز و در حد صفر است. تمامی تارهای به جای مانده از او حتی از نظر کوچک‏ترین معیارها و اندازه‏های فنی و الگو اختلاف چندانی با یکدیگر ندارند (البته، با در نظر گرفتن این نکته که یحیی در سه اندازۀ بزرگ، متوسط و کوچک تار می‏ساخته)؛ امری که بیشتر از یک کارخانه با فن‏آوری نوین مورد انتظار است تا از سازنده‏ای در کارگاهی کوچک و ابتدایی. [http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=302EA084-4427-4864-B338-1C35DFD463CF فصل نامه پیمان]
+از ویژگی‏های تار یحیی نکته‏ا‏ی است که استادان قبل و بعد از او کمتر به آن توجه داشته‏اند. یحیی اولین سازنده‏ا‏ی بود که از ابتدای کار روند کیفی ثابت و مستمری (و به اصطلاح امروز استانداردی) را برای کار خود در نظر گرفت. مقایسهٔ آثار متعدد بر جای مانده از او حکایت از آن دارد که انحراف معیار در آثار متعدد استاد یحیی بسیار ناچیز و در حد صفر است. تمامی تارهای به جای مانده از او حتی از نظر کوچک‏ترین معیارها و اندازه‏های فنی و الگو اختلاف چندانی با یکدیگر ندارند (البته، با در نظر گرفتن این نکته که یحیی در سه اندازهٔ بزرگ، متوسط و کوچک تار می‏ساخته)؛ امری که بیشتر از یک کارخانه با فن‏آوری نوین مورد انتظار است تا از سازنده‏ای در کارگاهی کوچک و ابتدایی. [http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=302EA084-4427-4864-B338-1C35DFD463CF فصل نامه پیمان]
-مي گويند صبر و حوصله يحيي در آماده سازي [[چوب توت]] راز ماندگاري سازها و طنين خوش صداي آنها است. نقل شده كه يحيي كُنده هاي توت را در حاشيه زاينده رود مي بسته تا آب به مرور زمان آوندها را از شيرابه خالي كند. سپس بعد سالي آنها را به نانوايي برده و سالي ديگر كنده ها در كنار تنور نانوايي خشك مي شدند. سالي ديگر را نيز در دماي كارگاه سپري مي كردند و آن گاه زير تيشه استاد تارساز قرار مي گرفتند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>
+می گویند صبر و حوصله یحیی در آماده سازی [[چوب توت]] راز ماندگاری سازها و طنین خوش صدای آنها است. نقل شده که یحیی کُنده‌های توت را در حاشیه زاینده رود می بسته تا آب به مرور زمان آوندها را از شیرابه خالی کند. سپس بعد سالی آنها را به نانوایی برده و سالی دیگر کنده‌ها در کنار تنور نانوایی خشک می‌شدند. سالی دیگر را نیز در دمای کارگاه سپری می‌کردند و آن گاه زیر تیشه استاد تارساز قرار می‌گرفتند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
-خوش‏خوانی و خوش‏دستی تار یحیی به چند عامل مهم دیگر نیز بستگی دارد که عبارت‏اند از: طرز ساخت كاسه، شیوۀ نصب دسته به كاسه، عمل آوردن رو دسته، اندازه‏های نسبت كاسه به دسته، تناسب كاسۀ بزرگ با كاسۀ كوچك، نفیر داخل كاسه، تراش داخل كاسه، تناسب داخلی حجم كاسۀ بزرگ و كوچك و ... مهم‏تر از همه اینكه یحیی خركی را كه اولین بار روی تار قرار می‏داد تا آن را امتحان کند اگر از نظر صدا دهی مقبول واقع می‏شد، دیگر آن را تغییر نمی‏داد و این خرك را همیشه بر روی تار نگاه می‏داشت .
+خوش‏خوانی و خوش‏دستی تار یحیی به چند عامل مهم دیگر نیز بستگی دارد که عبارت‏اند از: طرز ساخت کاسه، شیوهٔ نصب دسته به کاسه، عمل آوردن رو دسته، اندازه‏های نسبت کاسه به دسته، تناسب کاسهٔ بزرگ با کاسهٔ کوچک، نفیر داخل کاسه، تراش داخل کاسه، تناسب داخلی حجم کاسهٔ بزرگ و کوچک و... مهم‏تر از همه اینکه یحیی خرکی را که اولین بار روی تار قرار می‏داد تا آن را امتحان کند اگر از نظر صدا دهی مقبول واقع می‏شد، دیگر آن را تغییر نمی‏داد و این خرک را همیشه بر روی تار نگاه می‏داشت.
-هر ساله [[آقا حسينقلي]] و [[میرزا عبدالله]]  سفري به اصفهان كرده و از ساخته هاي يحيي آزمون به عمل مي آوردند.<ref>سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول
+هر ساله [[آقا حسینقلی]] و [[میرزا عبدالله]]  سفری به اصفهان کرده و از ساخته‌های یحیی آزمون به عمل می‌آوردند.<ref>سرگذشت موسیقی ایران، جلد اول
 ، صفحه ۱۷۱</ref>
 [[پرونده:yahya2.jpg|220px|thumb|یحیی تار ساز، نفر نشسته سمت چپ که تیشه بدست دارد.]]
-تار یحیی را اشرف تار ها و صدای آنرا یکی از بهترین صدا های ساطع شده از ساز تار میدانند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>
+تار یحیی را اشرف تارها و صدای آنرا یکی از بهترین صداهای ساطع شده از ساز تار میدانند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
 == الگوی ساز یحیی ==
-امروزه شکل و ساختمان کنونی تار که ساخته می شود از روی تار یحیی است و به [[الگوی یحیی]] معروف است.<br />
+امروزه شکل و ساختمان کنونی تار که ساخته می‌شود از روی تار یحیی است و به [[الگوی یحیی]] معروف است.{{سخ}}
-در سال ۱۳۱۲ قيمت تار يحيي ۴۰تومان بوده است. در حالي كه تار ساير استادان آن زمان از ۱۴ يا ۱۵تومان تجاوز نمي كرده است. تارهاي معمولي بي نام و نشان نيز ۳ تا ۵تومان قيمت داشته اند.گرچه امروزه دارندگان این ساز تمایل به فروش آن ندارند اما قیمت آنرا توافقی و بالای ۲۰ میلیون تومان تخمین زده اند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>
+در سال ۱۳۱۲ قیمت تار یحیی ۴۰تومان بوده است. در حالی که تار سایر استادان آن زمان از ۱۴ یا ۱۵تومان تجاوز نمی کرده است. تارهای معمولی بی نام و نشان نیز ۳ تا ۵تومان قیمت داشته‌اند. گرچه امروزه دارندگان این ساز تمایل به فروش آن ندارند اما قیمت آنرا توافقی و بالای ۲۰ میلیون تومان تخمین زده‌اند.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
-يحيی در ابتدا بي مهر مي ساخته، اما تقليد و فروش تار به نام او باعث شد تا سرانجام مهر بيضی يحيی را بسازد و درون كاسه و زير سيم گير را مهر كند.<ref>کتاب هنر ساز سازی، حسین مسعود</ref>
+یحیی در ابتدا بی مهر می ساخته، اما تقلید و فروش تار به نام او باعث شد تا سرانجام مهر بیضی یحیی را بسازد و درون کاسه و زیر سیم گیر را مهر کند.<ref>کتاب هنر ساز سازی، حسین مسعود</ref>
-[[پرونده:DSC00228.JPG|220px|thumb|نمونه ای از تار یحیی.]]
+[[پرونده:DSC00228.JPG|220px|thumb|نمونه‌ای از تار یحیی.]]
-او در كارهای سال های ۱۳۰۰ به بعد تاريخ و در برخی محل ساخت را نيز حك مي كرد.<br />
+او در کارهای سال‌های ۱۳۰۰ به بعد تاریخ و در برخی محل ساخت را نیز حک می‌کرد.{{سخ}}
 [[پرونده:DSC00225.JPG|220px|thumb|مُهر یحیی که تاریخ آن به هجری قمری است.]]
-تارهای یحیی به علت مرغوبیت خریداران فراوانی داشت. به همین دلیل كار او را تقلید می‏کردند و به نام او می‏فروختند. همین موضوع استاد را واداشت تا نخستین بار برای نشان دادن اصالت كارش مهری بسازد. استاد مهر بیضی شکل کوچکی با اسم یحیی ساخت و آن را درون کاسۀ ساز چسباند اما پس از چندی طبق روال گذشته مجدداً تارهایی تقلبی به نام او ساختند. لذا استاد تصمیم گرفت مهری دایره شکل با تاریخ بر روی دستۀ تار بچسباند. در نهایت، استاد مهر سومی تهیه کرد که تاریخ و محل ساخت تار را نشان می‏داد. آن را به صورت مخفی در زیر سیمگیر بر روی کاغذی می‏زد و سپس، زیر استخوان سرپنجه می‏چسباند. اگر تاری این سه مهر را داشته باشد، خصوصاً مهر زیر استخوان سرپنجه را، محققاً ساختۀ یحیی است. بعدها، این كار در بین سازندگان ساز رواج پیدا کرد.<br />
+تارهای یحیی به علت مرغوبیت خریداران فراوانی داشت. به همین دلیل کار او را تقلید می‏کردند و به نام او می‏فروختند. همین موضوع استاد را واداشت تا نخستین بار برای نشان دادن اصالت کارش مهری بسازد. استاد مهر بیضی شکل کوچکی با اسم یحیی ساخت و آن را درون کاسهٔ ساز چسباند اما پس از چندی طبق روال گذشته مجدداً تارهایی تقلبی به نام او ساختند. لذا استاد تصمیم گرفت مهری دایره شکل با تاریخ بر روی دستهٔ تار بچسباند. در نهایت، استاد مهر سومی تهیه کرد که تاریخ و محل ساخت تار را نشان می‏داد. آن را به صورت مخفی در زیر سیمگیر بر روی کاغذی می‏زد و سپس، زیر استخوان سرپنجه می‏چسباند. اگر تاری این سه مهر را داشته باشد، خصوصاً مهر زیر استخوان سرپنجه را، محققاً ساختهٔ یحیی است. بعدها، این کار در بین سازندگان ساز رواج پیدا کرد.{{سخ}}
-یحیی از سالهای ۱۳۲۲ قمری به بعد یعنی از سالهای ۳۰ سالگی مهر خود را بر روی سازها حک میکرده است و از این سالها کم کم الگوی خود را نها یی کرده است این سازها تقریبا" به اندازه مناسب رسیده و دیگر به نام الگوی یحیی شناخته شده است تاریخهای مهر یحیی سالهای ۱۳۲۲-۱۳۴۰-۱۳۴۳-۱۳۴۵ و ۱۳۵۲ قمری میباشد .[http://www.naghshava.net/node/54 نقش آوا]<br />
+یحیی از سالهای ۱۳۲۲ قمری به بعد یعنی از سالهای ۳۰ سالگی مهر خود را بر روی سازها حک میکرده است و از این سالها کم کم الگوی خود را نها یی کرده است این سازها تقریبا" به اندازه مناسب رسیده و دیگر به نام الگوی یحیی شناخته شده است تاریخهای مهر یحیی سالهای ۱۳۲۲-۱۳۴۰-۱۳۴۳-۱۳۴۵ و ۱۳۵۲ قمری می‌باشد.[http://www.naghshava.net/node/54 نقش آوا]{{سخ}}
 [[پرونده:Nameh.jpg|220px|thumb|نامه یحیی تار ساز به روزنامه ناهید برای عرض تشکر.]]
-امروزه تعداد ساز های یحیی را ۱۵۰ عدد تخمین زده اند تارهای ساخت یحیی امروزه زینت‏ بخش موزه‏هاست و نمونه‏ای از تار ساخت یحیی هم اكنون در موزۀ [[كلیسای وانک]] جلفا در اصفهان نگه‏داری می‏شود و در معرض دید عموم قرار دارد .<ref>روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>
+امروزه تعداد سازهای یحیی را ۱۵۰ عدد تخمین زده‌اند تارهای ساخت یحیی امروزه زینت‏ بخش موزه‏هاست و نمونه‏ای از تار ساخت یحیی هم اکنون در موزهٔ [[کلیسای وانک]] جلفا در اصفهان نگه‏داری می‏شود و در معرض دید عموم قرار دارد.<ref>روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
 == در گذشت ==
-یحیی در ۲۸ بهمن ۱۳۱۰  در سن ۵۶ سالگی در [[جلفای اصفهان]] درگذشت و در قبرستان ارمنیان، در دامنۀ [[كوه صفه]]، به خاك سپرده شد. .<br />
+یحیی در ۲۸ بهمن ۱۳۱۰  در سن ۵۶ سالگی در [[جلفای اصفهان]] درگذشت و در قبرستان ارمنیان، در دامنهٔ [[کوه صفه]]، به خاک سپرده شد..{{سخ}}
-استاد [[سپنتا]] در كتابش سال مرگ او را ۱۳۱۲ ذكر كرده است و برخي ديگر نيز سال مرگ يحيي را ۱۳۱۱ عنوان كرده اند. يحيي در زمان مرگ چيزي در حدود ۵۶ سال سن داشته است. عده اي دليل مرگ او را استنشاق مداوم تراشه چوب توت ذكر كرده اند.چه آن كه چوب توت حاوي ماده سمي [[آرسنيك]] است و استنشاق گرد ساييده آن در طول زمان مي تواند بيماري هاي تنفسي يا سرطان ايجاد كند.به نوشته مرحوم [[سپنتا]]، يحيي در ساخت تار اعجاز مي كرده است و تار يحيي گران ترين و مشهورترين تارهاي دنيا بوده است. اتفاقاتي كه تا امروز نيز تداوم يافته است.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰ </ref>
+استاد [[سپنتا]] در کتابش سال مرگ او را ۱۳۱۲ ذکر کرده است و برخی دیگر نیز سال مرگ یحیی را ۱۳۱۱ عنوان کرده‌اند. یحیی در زمان مرگ چیزی در حدود ۵۶ سال سن داشته است. عده‌ای دلیل مرگ او را استنشاق مداوم تراشه چوب توت ذکر کرده‌اند. چه آن که چوب توت حاوی ماده سمی [[آرسنیک]] است و استنشاق گرد ساییده آن در طول زمان می‌تواند بیماری‌های تنفسی یا سرطان ایجاد کند. به نوشته مرحوم [[سپنتا]]، یحیی در ساخت تار اعجاز می کرده است و تار یحیی گران ترین و مشهورترین تارهای دنیا بوده است. اتفاقاتی که تا امروز نیز تداوم یافته است.<ref name="cmi">روزنامه دنیای اقتصاد، شماره ۱۴۵۰</ref>
 == پانویس ==
@@ خط ۶۸: / خط ۶۵: @@
 |صفحه= ۵۱۶
 |سال= ۱۳۳۵
-|شابک=
+|شابک=}}
+[http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=302EA084-4427-4864-B338-1C35DFD463CF فصل نامه پیمان]{{سخ}}
-}}
-[http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=302EA084-4427-4864-B338-1C35DFD463CF فصل نامه پیمان]<br />
 [http://www.naghshava.net/node/54 نقش آوا]