هواداران باشگاه فوتبال استقلال تهران
باشگاه فوتبال استقلال تهران از همان ابتدای شکل‌گیری‌اش در سال[۱] ۱۳۲۴ دارای هواداران زیادی بود به گونه‌ای که یکی از سه باشگاه پرطرفدار تهرانی بوده‌است و همچنان نیز از پرطرفدارترین باشگاه‌های ایرانیست. در جامعه ایران هواداران استقلال را به استقلالی می‌شناسند. معمولاً هواداران فوتبال در ایران به دو دسته هواداران استقلال و پرسپولیس تقسیم می‌شوند و سؤال آبیته؟ یا قرمزته؟ یک سؤال معمول بین هواداران فوتبال ایرانی است.[۲] هواداران تیم پرسپولیس از رقبای اصلی هواداران استقلال تهران می‌باشند.[۳]
پیشینه
نخستین دسته‌های هواداران باشگاه استقلال از میانه‌های دهه ۱۳۲۰ شکل گرفتند، با انحلال تیم توفان که پرتماشاگرترین تیم زمان خود بود، طرفداران فوتبال به تیم‌های نوپا از جمله دوچرخه‌سواران متمایل شدند[۴] و طرفداران فوتبال در تهران بین سه تیم تاج، دارایی و بعدها شاهین پخش شدند. از آن پس نیز باشگاه همواره طرفداران خود را داشته‌است.
جمعیت‌شناسی
بر اساس یک پژوهش که در سال ۱۳۹۰ بر روی یک جامعه آماری هواداران استقلال و پرسپولیس با هدف تقسیم هواداران بر اساس متغیرهای جمعیت‌شناختی، جغرافیایی و وفاداری بود انجام شد،[۵] مشخص گردید که هواداران ۱۶ تا ۲۴ سال با ۶۸/۸ درصد بیشترین درصد هواداران استقلال را تشکیل می‌دهند و هواداران ۴۵ تا ۵۴ ساله با ۰/۹ درصد کمترین درصد هواداران را تشکیل می‌دهند. همچنین در تقسیم‌بندی بر اساس محل سکونت، ۶۱/۶ درصد هواداران استقلال ساکن تهران، البرز و سایر شهرستان‌های تهران هستند و ۳۸/۴ درصد ساکن سایر استان‌های ایران هستند. با استفاده از جدول متقاطع نشان داده شد که ۹۳/۸ درصد هواداران باشگاه استقلال در گروه دارای وفاداری پنهان؛ ۳/۵ درصد هواداران باشگاه استقلال در گروه دارای وفاداری پایین؛ ۲/۷ درصد در گروه دارای وفاداری زیاد قرار داشتند؛ و هیچ‌کدام یک از آنها در گروه دارای وفاداری جعلی نبوده‌اند. در نهایت، مقایسه وفاداری هواداران دو تیم نشان داد که بین وفاداری نگرشی هواداران دو باشگاه استقلال و پرسپولیس تفاوت معنی داری وجود ندارد.
بانوان
بانوان تاجی
تیم فوتبال استقلال از همان ابتدا دارای هواداران بانوی زیادی بود، دختربچه‌ها و جوانانی که رفته رفته و با گذر سالها و دهه‌ها، اکنون به زمان میانسالی و کهن‌سالی خود رسیده و هنوز هم طرفدار دوآتشه و اصیل این تیم هستند، و با عشق و علاقه فراوان اخبار و مسابقات تیم محبوبشان را دنبال و تماشا می‌کنند و با بردهایش خوشحالی و جشن و سرور براه می‌اندازند و با باختهایش اشک می‌ریزند. بدون شک دختران و زنان استقلالی (تاجی) بخشی مهم از تاریخ و هویت باشکوه و با اصالت باشگاه استقلال ایران هستند. و درهمه حال وفاداری خودرا حفظ و روی نام تیم فوتبال استقلال تعصب مثال زدنی دارند.
بانوان هوادار تاجی از همه قشرها و شهرهای جامعه و حتی ایرانیان ساکن خارج از کشور تشکیل می‌شود؛ و در کنار مردم عادی، هنرمندان و ورزشکاران و چهره‌های مشهور و محبوب فراوانی هوادار تیم فوتبال استقلال تهران و آبی دل هستند. از جمله لیلا حاتمی، هدیه تهرانی، نیکی کریمی، مارال فرجاد، شیلا خداداد، باران کوثری، هستی مهدوی فر، حمیده عباسعلی، سارا خادم‌الشریعه، متین ستوده، نرگس محمدی، سحر قریشی، فاطمه معتمدآریا، ماهایا پطروسیان، رخشان بنی‌اعتماد و…
رویارویی‌ها
رویارویی تاریخی هواداران تاج (نام استقلال تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷) با هواداران تیم شاهین بود. این دو تیم در کنار تیم دارایی سه تیم قدرتمند و پرطرفدار تهران بودند و بازی‌های رو در روی آنها معمولاً در تعیین قهرمان آن سال جام باشگاه‌های تهران تأثیرگذار بود. همچنین به دلیل خاستگاه‌های متفاوت دو تیم تاج و شاهین[۶] بازی‌های این دو تیم معمولاً با حواشی و جنجال‌های فراوانی همراه بود به گونه‌ای که دیدار این دو تیم چندین بار نیمه کاره رها شد و کار به زد و خورد هواداران دو تیم در بیرون از ورزشگاه امجدیه کشیده شد.
هم‌اکنون رویارویی اصلی هواداران استقلال با هواداران دیگر تیم تهرانی یعنی پرسپولیس است. این دو تیم که برگزارکننده شهرآورد تهران هستند و بخش عمده افتخارات باشگاهی فوتبال ایران را از آن خود کرده‌اند و تنها تیم‌های دارای هوادار در شهر تهران هستند. رویارویی دو تیم که به دربی سرخ آبی نیز معروف است حداقل سالی دو مرتبه و در لیگ سراسری ایران برگزار می‌شود. این بازی با حساسیت زیادی دنبال می‌شود به گونه‌ای که تا به حال دو بار به دلیل هجوم هواداران پرسپولیس به زمین[۷][۸] و درگیری آنها با هواداران استقلال نیمه‌تمام مانده‌است. همچنین به دلیل روش‌های سنتی فروش بلیت هواداران دو تیم از ساعت‌ها قبل و حتی شب قبل از برگزاری بازی در اطراف ورزشگاه آزادی تجمع می‌کنند که این مسئله خود باعث در بعضی مواقع باعث درگیری‌هایی میان هواداران دو تیم نیز می‌شود. بعد از اتمام مسابقه نیز اوباش هوادار دو تیم با هم درگیر می‌شوند یا به ناوگان حمل و نقل عمومی شهر تهران آسیب وارد می‌کنند.[۳][۹]
از دهه ۱۳۸۰ و با قدرت گرفتن تیم‌های سپاهان اصفهان و فولاد خوزستان و بازگشت تیم تراکتورسازی تبریز به سطح برتر و خارج شدن فوتبال ایران از حالت دو قطبی، رقابت‌های سه تیم استقلال و سپاهان استقلال و فولاد و استقلال و تراکتورسازی و به دنبال آن هواداران استقلال با هواداران این سه تیم نیز با حساسیت ویژه‌ای دنبال می‌شود.
آمارها و رکوردها
باشگاه استقلال به مدد حضور پرشمار هوادارانش در میان آمارها و رکوردهای فوتبال ایران و آسیا حضور خوبی دارد، برای مثال بازی فینال جام باشگاه‌های آسیا در فصل ۹۹–۱۹۹۸ که در ورزشگاه آزادی تهران و در مقابل باشگاه جوبیلو ایواتا ژاپن برگزار شد، با حضور ۱۲۱ هزار نفر، پرتماشاگرترین بازی تاریخ جام باشگاه‌های آسیا و از پرتماشاگرترین بازی‌های تاریخ فوتبال ایران بوده‌است.[۱۰] این در حالی‌ست که در آن روز حدود ۵۰ هزار نفر از هواداران استقلال نتوانستند راهی به ورزشگاه یابند و به خانه‌هایشان برگشتند.[۱۱]
همچنین در بازی پایانی پنجمین دوره لیگ برتر و در مقابل برق شیراز که به پیروزی ۴ بر ۱ استقلال و قهرمانی این تیم منجر شد، تعداد ۱۱۰ هزار نفر از هواداران استقلال برای دیدن این بازی به ورزشگاه رفتند[۱۲] و حدود ۱۰ هزار نفر از هواداران نیز نتوانستند وارد ورزشگاه شوند.[۱۳] این بازی پرتماشاگرترین بازی تاریخ لیگ برتر ایران می‌باشد.
باشگاه استقلال به مدد حضور پرشمار تماشاگرانش رکورد میانگین تعداد تماشاگران در بازی‌های خانگی در لیگ قهرمانان آسیا در فصل‌های ۲۰۱۰، ۲۰۱۱، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷[۱۴][۱۵][۱۶][۱۷] و رکورد تعداد تماشاگران در بازی‌های خانگی در تمام ادوار لیگ قهرمانان آسیا را از آن خود کرده‌است.[۱۶]
نمادها
نماد هواداران استقلال جز رنگ آبی، تاج "۲ستاره" عدد "۴" است. عدد ۴ مرتبط به شهرآورد‌ها ۶۹ تا ۷۲ تهران است که استقلال با نتایج "۰–۱" "۰–۱" "۰–۲" "۰–۳" چهار بار پشت سر هم تیم پرسپولیس را شکست می‌دهد، استقلال تنها تیم هست که در شهرآورد تهران ۴ بار پشت سر هم رقیب خود را شکست داده‌است. همچنین عدد ۴ اشاره به ۴ بار راه یافتن باشگاه استقلال به فینال جام باشگاه آسیا در سالها "۱۹۷۰" "۱۹۹۰" "۱۹۹۱" "۱۹۹۹" است.
شعارها و ترانه‌ها
ترانه‌های فراوانی توسط خواننده‌های هوادار استقلال و به طرفداری از این تیم سروده و اجرا شده‌اند که از میان آنها می‌توان به ترانه آبی با صدای رضا یزدانی،[۱۸] سرود رسمی تیم استقلال با صدای بابک جهانبخش،[۱۹] ترانه استقلال با صدای سعید عرب[۲۰] و ترانه استقلال با صدای علی دانیال[۲۱] اشاره کرد؛ و همچنین شعارهایی که توسط تماشاچیان در ورزشگاه‌ها هنگام بازی این تیم سر می‌دهند بسیار زیاد است و از بین آنها می‌توان به شعار: استقلال سرور پرسپولیسه…، یه افتخار تو آسیاس سرور پرسپولیسیاس…، استقلال قهرمان میشه خدا میدونه که حقشه به لطف یزدان و بچه‌ها استقلال قهرمان میشه استقلال قهرمان میشه لالالای لای لالای لالای…، این اس اس منه دوسش دارم خیلی زیاد قهرمانی بهش میاد…، حمله حمله حمله استقلال کوبنده…، اس اس چیکارش میکنه سوراخ سوراخش میکنه…، اشاره کرد.
