ملنگ جان ننگرهاری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ملنگ جان ننگرهاری
زادهٔ۱۲۹۳
ننگرهار
درگذشتاول عقرب ۱۳۳۵ش/۳۱ اکتبر ۱۹۵۶
مسیرکابل به ننگرهار در اثر حادثه ترافیکی
محل زندگیقریه چمیار، منطقهٔ بهسود استان ننگرهار
ملیتافغانستان
دیگر نام‌هامحمد امین
پیشهعضویت افتخاری «د پشتو تولنه، گردانندهٔ برنامهٔ موسیقی پشتو،
مکتبنا معلوم

محمدامین معروف به ملنگ جان ننگرهاری شاعر نامدار پشتو زبان اهل افغانستان، در سال ۱۹۱۴ میلادی در قریه چمیار ولسوالی بهسود ولایت ننگرهار متولد شد.[۱][۲]

دوران کودکی[ویرایش]

ملنگ جان در از آغاز نوجوانی در کار و زندگی پر مشقت قرار داشت. در سن ۱۵ سالگی با خانواده اش به قریه داربنگ ولسوالی کامهٔ ولایت ننگرهار کوچ کردند.[۳]

در آنجا با طبع شعر و شاعری آشنا شد و با وجود تحصیلات ابتدایی اولین اشعارش را آغاز کرد.

ملنگ جان و خانواده اش مدت زیادی را به دلیل اختلاف با مردم به خاطر زمین‌های کشاورزی در ولسوالی کامه نماندند و دوباره به قریه چمیار برگشتند. ملنگ جان سربازی رفت، ابتدا به کنر و سپس به ولایت ننگرهار رفت و در قومندانی آنجا مصروف خدمت شد. وی در دودان خدمت عسکری در خصوص میهن بیشتر شعر و سروده می‌نوشت. در آن زمان خط دیورند که از مسایل مهم سیاسی دولت افغانستان بود، شعرهایش که در خصوص آزادی پشتونستان و دیورند سروده شده بود به اطلاع سردار محمد داوود خان رسید.

در سن ۲۰ سالگی اولین مجموعه اشعارش در نشریه «اتحاد مشرقی» به چاپ رسید.
نشریه اتحاد مشرقی از مهمترین نشریه‌ها در دوره شاه امان‌الله در ولایت ننگرهار با مدیریت برهان الدین خان کشکی بود.[۴] در سال ۱۳۲۴ خورشیدی توسط سردار محمد داود وزیر دفاع وقت دولت شاهی افغانستان به کابل دعوت، مورد تشویق و مبلغ ۶۰۰ افغانی هدیه دریافت کرد.[۵]

فعالیت‌ها[ویرایش]

ملنگ جان در سال ۱۳۳۴ خورشیدی به حیث تنظیم کنندهٔ موسیقی پشتو در رادیو کابل مقرر گردید و برای برنامهٔ پشتونستان تصنیف و آهنگ می‌ساخت.

تصنیف زیباترین آهنگ‌های استاد اولمیر از ساخته‌های ملنگ جان می‌باشد.[۶]

از جمله آهنگ میهنی:

""دا زموږ زیبا وطن

دا زموږ لیلا وطن ""

ملنگ جان هم چنان عضو افتخاری «پښتو تولنه» بود.

مرگ[ویرایش]

ملنگ جان، همراه پسر سه ساله‌اش پس از چاشت شنبه اول عقرب ۱۳۳۵ش/۳۱ اکتبر ۱۹۵۶ در گذر خواجه سه بابای جگدلک کابل در تصادف (حادثه ترافیکی) کشته شد.

شعری که یک روز قبل از ملنگ جان تحریر و سروده شد:

نن می بیا زړگی له غمه واویلی کا

کله وژاړی په زور، کله گیلی کا

وخت ته نه گوری، بی وخت راته غږیږی

خدای دی خیر کړی چی به څه راته پیښیږی

برگردان:[۷]

امروز باز دلم اندوهگینانه واویلا راه انداخته‌استگاه با فریاد همی‌گرید و گاه گلایه سر می‌دهد
هنگام نمی‌شناسد، ناهنگام در گوشم می‌مویدخداوند خیر کند، مرا چه خواهد شد

آثار[ویرایش]

(۳۱) چاربیتی
(۴۰) لوبی
(۶) بگتی
(۶۰)غزلی او
(۳) مقامونه

نمونه اشعار[ویرایش]

ملنگ شم[۸]
زه چی راواخلمه کچکول او ستا ملنګ شم
نو هغه ساعت به تیر له نام و ننګ شم
نام و ننګ به وی هغه ځای رانه پاتی
په کوم ځای کی چی زه ستا په تومت رنګ شم
پروا نشته که دنیا راپوری خاندی
ماشوم نه یم چی نور وخاندی زه تنګ شم

پانویس[ویرایش]

  1. http://www.farda.org/articles/h_shinwary/malang_jan.htm
  2. ۲- داستاد عبدالله بختانی مقاله، دشلمی پیړی ملنګ، کابل مجله، ۱۳۳۶ کال، دلړم میاشت، اتمه ګڼه، ۴۶
  3. ۱- دوریانکوف، په افغانی شعرونو کی دپښتونستان مسئله، دزیری جریده، ۱۳۴۶ لمریزکال، ۱۷ ګڼه، لومړی مخ.
  4. http://www.bbc.com/persian/afghanistan/story/2007/05/070502_s-press-tale.shtml
  5. http://archive.mashal.org/content.php?c=shehr&id=01553
  6. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۷.
  7. صفحه‌های 572 و 573 از کتاب " ۴- د وطن د مینی کچکول، سید فقیر محمد. کابل"
  8. http://ps.poems.wikia.com/wiki/ملنگ_شم

منابع[ویرایش]