پرش به محتوا

شادی صدر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شادی صدر
سخنرانی شادی صدر در شهر آمستردام
زادهٔ۱۳۵۳[نیازمند منبع]
ملیتایرانی
پیشهروزنامه‌نگار، حقوق‌دان، حقوق زنان، حقوق اقلیت‌ها.

شادی صدر وکیل، روزنامه‌نگار، فمینیست حقوق‌دان و فعّال حقوق زنان ایرانی است.[۱] وی دانشجوی دکترای دانشگاه لیدن هلند بود[۲]. صدر به عنوان وکیل حقوقی فعالیت می‌کند و عضو شبکهٔ وُکلای داوطلب است. همچنین وی بنیان‌گذار سازمان مردم‌نهاد غیرانتفاعی «راهی»،[۳] از مؤسسان وبگاه‌های زنان ایرانی و میدان زنان، و از اعضای فعال «کمپین قانون بی‌سنگسار» است و تلاش زیادی برای حذف سنگسار از قوانین ایران و پذیرش وکالت افرادی که به سنگسار محکوم شده‌اند کرده‌است.[۴]

وی عضو کمپین‌های «نه به طرح امنیت اجتماعی»، «تحصیل سهم من نیست، حق من است»، «نه! به لایحه حمایت از مردان در خانواده»، «دفاع از حق ورود زنان به ورزشگاه‌ها»، «اعتراض به فشارهای غیرقانونی علیه فعالان جنبش زنان» و «مادر من، وطن من»، «منشوری از آن خود» (منشور زنان ایرانی) است[۵] او همچنین مؤسس و از مدیران سازمان حقوق بشری غیردولتی و غیرانتفاعی «عدالت برای ایران» است.[۶]

زندگی

[ویرایش]

شادی صدر متولد ۱۳۵۳ است. او در خانواده‌ای با مادر خانه‌دار و پدر کارمند، در کنار یک برادر بزرگ شد. او در حدود پانزده سالگی با ماهنامه سروش نوجوان وارد حوزهٔ روزنامه‌نگاری شد، سپس با ماهنامه همشهری همکاری کرد.[۷] در دانشگاه رشته حقوق را انتخاب کرد و موفق به دریافت دانشنامه حقوق بین‌الملل در سطح کارشناسی ارشد از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد. شادی صدر به کار خود به عنوان روزنامه‌نگار ادامه داد تا اینکه به عنوان دبیر سرویس حقوقی روزنامه زن انتخاب گردید. او همچنین مؤسس و از مدیران سازمان حقوق بشری غیردولتی غیرانتفاعی «عدالت برای ایران» است.[۸]

از فعالیت‌های این سازمان تهیه گزارش «جنایت بی عقوبت» است که پیرامون شکنجه و آزار جنسی زنان در دهه‌های ۶۰، ۷۰ و ۸۰ در ایران است. «سی و پنج سال در حجاب» نیز به فشارهای جمهوری اسلامی بر پوشش زنان تمرکز کرده‌است. با افزایش ازدواج دختربچه‌ها در سال‌های اخیر، شادی صدر بارها در مصاحبه‌ها و مقالات مختلف نسبت به آن هشدار داده‌است.[۹] همچنین اخیراً گزارشی تحت عنوان «داستان ناتمام» از سوی این سازمان حقوق بشری منتشر شده‌است، این گزارش پیرامون سه دهه جستجوی عدالت از سوی مادران خاوران است.[۱۰]

بازداشت در سال ۱۳۸۵

[ویرایش]

شادی صدر نخستین بار در ۱۳ اسفند ۱۳۸۵ در مقابل دادگاه انقلاب تهران، به همراه بیش از سی نفر از فعالان جنبش زنان ایران که در حمایت از پروین اردلان، نوشین احمدی خراسانی، سوسن طهماسبی، فریبا داوودی مهاجر و شهلا انتصاری مقابل این دادگاه تجمع کرده بودند، دستگیر شد. او وکالت شهلا انتصاری و محبوبه عباسقلی زاده را نیز بر عهده داشت.[۱۱]‌ او دو هفته بعد از بازداشت با قید وثیقه آزاد شد. او در دادگاه به «تجمع غیر قانونی، تبانی علیه امنیت ملی، اخلال در نظم عمومی و سرپیچی از فرمان پلیس» متهم شد. با این حال دادگاه هیچ حکمی برای او صادر نکرد.[۱] وثیقه او ۲۰۰ میلیون و تاریخ آزادی او ۲۸ اسفند ۱۳۸۵ بود.[۱۲] دادگاه رسیدگی به این پرونده در مرداد ۱۳۸۶ در دادیاری ویژه امنیت برگزار شد.[۱۳]

بازداشت در سال ۱۳۸۸

[ویرایش]

صدر در صبح جمعه ۲۶ تیر ۱۳۸۸ در حالیکه از بلوار کشاورز قصد رفتن به نماز جمعه ۲۶ تیرماه ۱۳۸۸ را داشت توسط نیروهای لباس‌شخصی، با خشونت و بدون حکم قضائی سوار اتومبیلی شد و به مکان نامشخصی انتقال داده شد. این عمل همراه با خشونت و کتک بود به‌طوری‌که مانتو و روسری صدر از تنش درآمد. در پی دستگیری صدر، عفو بین‌الملل با صدور بیانیه‌ای خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط او شد.[۱۱][۱۴]

وی در ۶ مرداد ۱۳۸۸ پس از یازده روز بازداشت، از زندان اوین آزاد شد.[۱۵] آزادی او در قبال وثیقه ۵۰ هزار دلاری‌ (۵۰ میلیون تومانی) صورت گرفت.[۱۶][۱۷] او پس از آزادی، با وجود حکم ممنوعیت خروجش،[۷] از ایران خارج شد.[۱۸]

دادگاه این پرونده به صورت غیابی در اردیبهشت ۱۳۸۹ برگزار شد و صدر در کنار محبوبه عباسقلی‌زاده به اتهام‌های «اقدام علیه امنیت کشور از طریق اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت عمومی، اخلال در نظم عمومی و تمرّد در برابر مأمورین در تجمع اسفند سال ۸۵ در مقابل دادگاه انقلاب» محاکمه و به تحمل شش سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق، محکوم شد.[۱۸]

پس از خروج از ایران

[ویرایش]

شادی صدر پس از آنکه خارج از ایران رفت،‌ به کشورهای اروپایی وارد شد.[۱۹] در پی شکایت او در سال ۱۳۹۲ از یکی از مدیران شبکه پرس تی وی، مهدی میرطالب در لندن دستگیر شد.[۲۰] او در سال ۱۴۰۰ نیز در دادگاه مردمی آبان که در لندن و برای رسیدگی به پرونده کشتار معترضان در آبان ۱۳۹۸ برگزار شد، حاضر بود و نقش فعال داشت.[۲۱]

انتشار تصویر اهانت‌آمیز به مقدسات دینی

[ویرایش]

در خرداد ۱۳۹۵، شادی صدر عکسی از خود در حساب شخصی اینستاگرامش منتشر کرد که در آن، وی روی نوعی صندلی راحتی منقوش به برخی از نمادهای ماه محرم (از ایام مقدس نزد شیعیان) نشسته و جامی حاوی مایعی در دست اوست.[۲۲] روی صندلی او پرچم‌های منقش به نام حسین بن علی و نمادهای عاشورایی بود.[۲۳] انتشار این تصویر با بحث‌های گوناگونی مواجه شده‌است.[۲۲][۲۴][۲۵] به گفته خود صدر، وی به خاطر نشر این تصویر، تهدید به قتل شده است.‌ چند روز بعد این تصویر از صفحه اینستاگرام او حذف شد و مشخص نشد که این تصویر توسط اینستاگرام یا خود او حذف شده است.[۲۶] علی علیزاده از منتقدان به شادی صدر بابت انتشار این تصویر، در پیامی مدعی شد که برای این انتقاد،‌ تهدید به قتل شده است.[۲۷]

دیدگاه‌های سیاسی

[ویرایش]

وی در شهریور ۱۳۹۱ در مقاله‌ای اقوام ایرانی را «ملت» نامید و بر حق ملل در تعیین سرنوشت خویش تأکید کرد.[۲۸] در سال ۲۰۱۵، شادی صدر با شرکت در کنگرهٔ یکی گروه‌های جدایی طلب اهوازی، در کنار پرچم این گروه سخنرانی کرد. دیدگاه‌های او دربارهٔ جشن‌های ایرانی از جمله نوروز موجب واکنش‌هایی در فضای مجازی شده‌است.[۲۹][۳۰]

به گفته شادی امین، شادی صدر به دفاع از حقوق اقلیت‌های قومی، مذهبی و جنسی پرداخته‌است، که این امر سبب شده موجی از حاشیه‌ها از سوی مخالفین حقوق اقلیت‌ها علیه او شکل بگیرد. همچنین در تهیه کتاب «جنسیت X» که پیرامون تجربه زیست همجنسگرایان و ترنسجندرها در ایران تهیه شده‌است، همکاری تأثیرگذاری داشته‌است. نسخه فارسی این کتاب در روز هفده می ۲۰۱۵ هم‌زمان با روز مبارزه با هموفبیا معرفی شد.[۳۱]

در پی مطلبی که شادی صدر در رابطه با اظهارات کاظم صدیقی در مورد علت وقوع زلزله، در سایت مردمک منتشر و در آن اظهار کرد «چندان فرقی بین حجت‌الاسلام صدیقی با هر یک از پسران تازه‌بالغ دیروز و مردان طرف دار حقوق بشر و حقوق زنان امروز نمی‌بینم»،[۳۲] موجی از انتقادات علیه وی در فضای وبلاگستان فارسی و در میان نویسندگان و روشنفکران ایجاد شد. همچنین گروهی در شبکه اجتماعی فیس‌بوک برای اعلام تفاوت طرز فکر اعضا با صدیقی تشکیل شد.[۳۳]‌‌ به همین منظور با حضور در میزگرد پرگار بی‌بی‌سی فارسی با عنوان «آیا متلک‌گویی یک اتفاق ساده است» از نظرات خود دفاع کرد و عنوان داشت: همواره زنان فمینیست به نقش زنان در بازآفرینی مردسالاری واقف بوده‌اند، اما همان افراد اگر به نقش مردان اشاره کنند، به «ضد مرد» بودن متهم می‌شوند.[۳۴]

شادی صدر از منتقدان گروه مجاهدین خلق است و در پیامی از محاکمه رهبران این گروهک بابت اقداماتشان در گذشته، استقبال کرد. اقدامی که با پاسخ سازمان مجاهدین خلق همراه بود و مقاله‌ای با عنوان «فمینیست آخوندزاده» توسط آنان منتشر شد. با این حال برخی رسانه‌های از همکاری شادی صدر با سازمان مجاهدین خلق خبر داده‌اند.[۱۹]‌ او در یاداشتی که هافینگتون پست نوشت، از قرار گرفتن این سازمان در لیست گروه‌های تروریستی در برخی کشورها، انتقاد کرده بود.[۷]

جایزه‌ها

[ویرایش]
  • ۱۳۷۸ - جایزه اول ششمین جشنوارهٔ مطبوعات کشور در بخش «ستون‌های ویژه».
  • ۱۳۸۲ - جایزه اولِ دهمین جشنواره مطبوعات در بخش مقالات اجتماعی.
  • ۱۳۸۴ - ۲۰۰۴ جایزه ایدا بی ولز[۳۵] برای شجاعت در روزنامه‌نگاری.[۳۶]
  • ۱۳۸۸ - جایزه حقوق بشر سال ۲۰۰۹ بنیاد لخ والسا، به خاطر فعالیت‌های پیگیر در راستای پیشبرد آزادی بیان، موازین حقوق بشر و دموکراسی در ایران.[۳۷]
  • ۱۳۸۸ - جایزه لاله حقوق بشر لاهه هلند (۲۰۰۹) به خاطر فعالیت‌های حقوقی، انتشار مقالات انتقادی و همچنین کمپین مبارزه با سنگسار و فعالیت در انجمن راهی.[۳۸]
  • ۱۳۸۸ - جایزه زنان شجاع وزارت امور خارجه آمریکا (۲۰۱۰) به خاطر شجاعت و رهبری در دفاع از حقوق بشر و حقوق زنان (او این جایزه را به شیوا نظرآهاری تقدیم کرد)[۳۹]
  • ۱۳۸۸‌ -‌ جايزه پروانه طلايی فستیوال "فیلم هائی که اهمیت دارند" به همراه ۵ هزار دلار جایزه نقدی توسط سازمان عفو بين‌الملل به خاطر حضور در فیلم زنان در کفن.[۴۰]
  • ۱۴۰۲ - جایزه ویژه آلمان به خاطر خدمات در زمینه حقوق بشر و زنان توسط وزیر امور خارجه آلمان[۴۱]

منابع و پانویس

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "ایران - مدافعان حقوق زنان در برابر سركوب ایستادگی می كنند: شادی صدر". Amnesty International (به انگلیسی). Retrieved 2024-04-04.
  2. "Shadi Sadr". Leiden University (به انگلیسی). Retrieved 2021-12-10.
  3. «مؤسسه راهی (راه توانمند زیستن)». وبگاه کودکان خیابانی. ۱۸ مرداد ۱۳۸۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۰۸.
  4. «دادخواست حذف مجازات سنگسار از قوانین ایران». بی‌بی‌سی. ۱ نوامبر ۲۰۰۶ (۱۰ آبان ۱۳۸۵). دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۰۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  5. «Women's Field :: Meydaan». www.brussels-hotels.net. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۰۱.
  6. «Justice for Iran — Giving a voice to the voiceless». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۰۸.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ میزان، خبرگزاری (۱۳۹۵/۰۳/۰۸ - ۱۶:۲۸). «مسیر سیاه "شادی صدر" از روشنفکری تا ارتداد». fa. دریافت‌شده در 2024-04-04. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  8. «عدالت برای ایران».
  9. «جنایت بی عقوبت؛ شکنجه و خشونت جنسی علیه زندانیان زن، دهه ۷۰ و ۸۰». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۰۸.
  10. «داستان ناتمام: مادران و خانواده‌های خاوران؛ سه دهه جستجوی حقیقت و عدالت». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۴-۰۸.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «درخواست عفو بین‌الملل برای آزادی شادی صدر». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۶ تیر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۶ تیر ۱۳۸۸.
  12. «شادی صدر و محبوبه عباسقلی زاده آزاد شدند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۴.
  13. ایران، عصر (۱۳۸۶/۰۵/۰۲ - ۱۹:۵۲). «پرونده شادی صدر و عباسقلي‌زاده در دادياري ويژه امنيت». fa. دریافت‌شده در 2024-04-04. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  14. «شادی را بدون حجاب و با خشونت و کتک ربودند!». میدان زنان. ۲۶ تیر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۷ تیر ۱۳۸۸.
  15. «شادی صدر آزاد شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۶ مرداد ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۷ مرداد ۱۳۸۸.
  16. «شادی صدر از زندان رها شد». رادیو آزادی. ۲۰۰۹-۰۷-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۴.
  17. «شادی صدر به قید وثیقه آزاد شد» (PDF). amnesty.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «شادی صدر و محبوبه عباسقلی‌زاده، دو فعال حقوق زنان، به حبس و شلاق محکوم شدند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۷-۰۱.
  19. ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ مصداقی، ایرج. «شادی صدر از «فمینیست آخوندزاده» تا افشاگر «چهره جنایت»». www.pezhvakeiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۴.
  20. «Magiran | روزنامه وطن امروز (1392/12/27): با شکایت شادی صدر صورت گرفت». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۴.
  21. «آغاز سومین روز دادگاه مردمی آبان؛ شادی صدر: خامنه‌ای کشتن معترضان را قانونی دانست». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۴-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۴.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ «درباره شادی صدر و توهین به مقدسات». iranwire. ۹ خرداد ۱۳۹۵.
  23. TABNAK، تابناک | (۱۳۹۵/۰۳/۰۸ - ۱۲:۴۰). «توهین‌کنندگان به «سرور آزادگان» جرأت نقد «هولوکاست» را دارند؟!». fa. دریافت‌شده در 2024-04-04. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  24. «اقدام «شادی صدر» از زاویه‌ای دیگر». ایسنا. ۲۰۱۶-۰۵-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۵-۳۰.
  25. YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | (۱۳۹۵/۰۳/۰۸ - ۰۰:۱۲). «واکنش خشمگین کاربران به پست جنجالی شادی صدر در توهین به امام حسین (ع) + تصاویر». fa. دریافت‌شده در 2024-04-04. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  26. «عکس شادی صدر از اینستاگرام حذف شد». ensafnews. ۱۳ خرداد ۱۳۹۵.
  27. ایران، عصر (۱۳۹۵/۰۳/۰۹ - ۱۶:۵۵). «تهدید تحلیلگر بی‌بی‌سی فارسی به قتل پس از انتقاد به شادی صدر». fa. دریافت‌شده در 2024-04-04. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  28. صدر، شادی (۱۴ سپتامبر ۲۰۱۲). «دموکراسی با تمام تبعات آن/ در نقد مخالفان حق تعیین سرنوشت». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ سپتامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۲.
  29. «اعتراض‌ها به «شادی صدر» درپی اظهارات و تصاویر ضد ایرانی او». پایگاه خبری پرسش. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۷-۳۱.
  30. سخنان خانم شادی صدر وکیل و فعال حقوق بشر در کنگره چهارم حزب تضامن دمکراتیک اهواز, retrieved 2021-07-31
  31. شادی امین. جنسیت X (PDF). شش رنگ و عدالت برای ایران.
  32. «چه فرقی است بین امام‌جمعه تهران و سایر مردان ایرانی؟». مردمک. ۶ اردیبهشت ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ آوریل ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۷ تیر ۱۳۸۸.
  33. «حجت‌الاسلام صدیقی «و» ما». مردمک. ۷ اردیبهشت ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ آوریل ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۷ تیر ۱۳۸۸.
  34. «آیا متلک‌گویی یک اتفاق ساده است؟».
  35. (به انگلیسی: Ida B. Wells)
  36. Shadi Sadr Describes Iranian Women's Movement
  37. اعطای جایزهٔ حقوق بشر بنیاد لخ والسا به سه زن ایرانی بایگانی‌شده در ۲۰۰۹-۱۰-۰۳ توسط Wayback Machine, رادیو بین‌المللی فرانسه
  38. شادی صدر جایزه «لاله حقوق‌بشر» را دریافت کرد بایگانی‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine, رادیو زمانه
  39. «شادی صدر برای دریافت جایزه خود به آمریکا نیامد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ اسفند ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۹ اسفند ۱۳۸۸.
  40. «جايزه پروانه طلايی فستیوال "فیلم هائی که اهمیت دارند"برای شادی صدر». ار.اف.ای - RFI. ۲۰۱۰-۰۴-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۴.
  41. «اهدای جایزه ویژه در آلمان به شادی صدر، وکیل و فعال حقوق بشر». ایران اینترنشنال. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۰۴.

پیوند به بیرون

[ویرایش]