سازمان دانش‌آموزی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
سازمان دانش آموزی جمهوری اسلامی ایران
نماد
تاریخچه
بنیادگذاری۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۸
(۲۴ سال پیش)
رهبری
رئیس هیئت امنا
رئیس
اصغر باقرزاده
قائم‌مقام
وحیدبیگدلی[۱]
وبگاه

سازمان دانش‌آموزی جمهوری اسلامی ایران نهادی عمومی و غیردولتی وابسته به وزارت آموزش و پرورش است که در قالب تربیت اجتماعی مکمل تربیت عمومی بوده و در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۸ فعالیت‌های خود را با شعار «همدلی، همفکری، همکاری» شروع نمود و دانش‌آموزان پسر و دختر را در سه دوره تحصیلی و از پایه اول ابتدایی تا پایه دوازدهم (۱۲ سال تحصیلی) تحت پوشش قرار می‌دهد.[۲][۳]

در سال ۱۴۰۰ دچار باز مهندسی شد و شعار «همفکری، همدلی، همکاری» تبدیل به راهبرد شد و شعار پیشتازان به «پیشتازان گام دوم انقلاب، پیشگامان تمدن نوین اسلامی» تغییر یافت. دستمال گردن حذف و به شال تشکیلاتی جای خود را داد و این تشکل کمی از شکل جهانی خود فاصله گرفت.[نیازمند منبع]

تاریخچه[ویرایش]

سازمان دانش‌آموزی تربیت اجتماعی دانش‌آموزی را تحت پوشش و پیگیری دارد.

سازمان پیشاهنگی ایران با درنظر داشتن فعالیتهایی در این زمینه در ۱۳۰۴ ایجاد شد که پس از انقلاب در نیمه سال ۱۳۶۴ منحل گردید و سازمان جوانان و نوجوانان تشکیل شد.[۴]

جهت فعالیت‌های مکمل پرورشی در سال ۱۳۷۰ اساسنامه کانون‌های فرهنگی و تربیتی به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش رسید. در سال ۱۳۷۲ در ضمن آن، تشکیلات دانش‌آموزی تحت عنوان «پویندگان» در راستای فعالیت‌های پیگیر، مستمر و بلندمدت پرورشی ایجاد شد. سال ۱۳۷۴ به‌جای عنوان کلی پویندگان، تشکیلات پسران «پیشتازان» و دختران «فرزانگان» عنوان گرفت؛ و از سال ۱۳۹۶ این تشکیلات با نام پیشتازان دختر و پسر شناخته می‌شود. اما تشکیلات سازمان دانش‌آموزی به‌عنوان سازمانی مستقل از ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۸ فعالیت‌های خود را شروع نمود.[۵]

تعریف[ویرایش]

به منظور اعتلای شخصیت دینی، اخلاقی، عاطفی، علمی و اجتماعی دانش‌آموزان و ایجاد زمینه مشارکت همه‌جانبه آنها در زمینه‌های اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، ورزشی و هنری، سازمانی عمومی و غیردولتی با عنوان سازمان دانش‌آموزی جمهوری اسلامی ایران و با مقررات خاص تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش تشکیل می‌شود.

اهداف[ویرایش]

  • تقویت تربیت اجتماعی و روحیه نظم و قانونگرایی
  • تعلیم و تربیت اسلامی دانش‌آموزان در ابعاد مختلف فردی و اجتماعی
  • برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت دانش‌آموزان
  • خودباوری فرهنگی

هیئت امنا[ویرایش]

مراسم بیست و سومین سالروز تأسیس سازمان دانش آموزی

هیئت امنای سازمان دانش آموزی، رکن اول این سازمان محسوب می‌شود که وزیر آموزش و پرورش ریاست آن را بر عهده دارد.

شرح وظایف[ویرایش]

  • سیاستگذاری و تعیین خط مشی‌های کلی سازمان و نظارت بر تحقق اهداف آن
  • تصویب برنامه‌های سالانه و توسعه سازمان
  • تأیید رئیس سازمان برای انتصاب
  • تصویب چگونگی تشکیل و ترکیب شوراهای برنامه‌ریزی استانها و شهرستانها و همچنین نحوه انتخاب نمایندگان اعضا در ارکان سازمان
  • بررسی گزارشهای مالی و عملکرد سازمان و تصویب آن

طبق اساسنامه سازمان، ۴ دانش آموز و ۲ مربی با حکم وزیر آموزش‌ و پرورش به عنوان نمایندگان دانش آموزان و مربیان عضو هیئت امنای سازمان می‌شوند.[۶]

مجامع[ویرایش]

مجامع سازمان دانش‌آموزی که به آن مجمع عمومی (کنگره) نیز گفته می‌شود، رکن چهارم سازمان دانش آموزی است. مجمع های اعضا که متشکل از دانش آموزان می‌باشد به منظور اعمال نظریات و مشارکت مستقیم آنها در سیستم مدیریتی و اجرایی سازمان و همچنین نظارت بر عملکرد سازمان است.

مجامع سازمان دانش آموزی
دوره هشتم اعضا
دوره ششم مربیان
نشان رسمی مجامع سازمان دانش‌آموزی
رهبری
رئیس مجمع اعضا
حمیدرضا رحیمی
رئیس مجمع مربیان
سلمان علی‌محمدی
کرسی‌ها۱۲۸ نفر
انتخابات
آخرین انتخابات۱
اسفند ۱۳۹۷
انتخابات آینده
اسفند ۱۴۰۰
پی‌نوشت
رکن چهارم سازمان دانش‌آموزی


ترکیب[ویرایش]

ترکیب، وظایف و نحوه انتخاب این مجامع توسط معاون وزیر آموزش و پرورش (رئیس سازمان) تهیه و پس از تأیید شورای برنامه‌ریزی به تصویب هیئت امنا خواهد رسید. نفرات مجامع از بین دانش آموزان هستند که با رأی مستقیم آنها در سه مرحله منطقه/شهرستان، استان و کشور برگزیده می‌شوند. هیئت رئیسه مجامع در سطح کشور متشکل از رئیس، نایب رئیس، منشی، پشتیبان و بازرس می‌باشد.[۷][۸][۹]

اهداف[ویرایش]

  • استفاده از قدرت و توان فکری دانش آموزان و مربیان عضو سازمان در طرح‌ها و برنامه‌های سازمان
  • افزایش مشارکت اعضا و مربیان در اجرای فعالیتهای سازمان
  • انسجام‌بخشی به فعالیت‌های سازمان دانش‌آموزی[۱۰]

انتخابات کشوری مجامع[ویرایش]

  • هیئت رئیسه مجمع کشوری اعضای دانش آموزی و مربیان پیشتازان برای دو سال به تفکیک جنسیت انتخاب می‌شوند.
  • رئیس مجامع که چهار نفرند عضو هیئت امنای سازمان دانش آموزی نیز خواهند بود.
  • بیش از ۵۷ هزار مربی پیشتاز در ۷۱۹ شهرستان کشور وجود دارد. ۶۴ نفر مشتمل بر ۳۲ نفر زن و ۳۲ نفر مرد در مرحله کشوری ششمین دوره مجمع مربیان و ۱۲۸ نماینده دانش آموز در هشتمین دوره مجمع اعضا حضور داشتند.[۱۱]

انتخابات کشوری در اسفند ۱۳۹۷ صورت گرفت و افراد زیر برای هیئت رئیسه مجامع انتخاب شدند:

  • محمدمهدی نوری‌پور، رئیس مجمع دانش آموزان پسر، عضو هیئت امنای سازمان و مشاور وزیر آموزش و پرورش
  • سلمان علی‌محمدی، دبیر مجمع مربیان کشوری[۱۲]
  • مجید نجفی‌زاده (رئیس مجمع مربیان آقا و عضو هیئت امنای سازمان دانش آموزی کشور)
  • فاطمه نجاتبخش از استان کهگیلویه و بویراحمد (رئیس مجمع مربیان خانم و عضو هیئت امنای سازمان دانش آموزی کشور)[۱۳]

تشکل‌ها[ویرایش]

پیشتازان[ویرایش]

نماد جدید پیشتازان
اردوی دختران عضو سازمان دانش آموزی

تشکیلات دانش آموزی پیشتازان، از مهرماه ۱۴۰۰ مبتنی بر سیاست‌های تحولی و بیانیه گام دوم انقلاب، (با رویکرد مدرسه‌محوری، دانش‌آموز محوری، مهارت‌محوری، نقش‌پذیری و استفاده از فضای مجازی) طراحی و تدوین شده و از حیث اصول، سیاست‌های اجرایی، نمادها، نشان‌ها، سرفصل‌ها و محتوای آموزشی مورد بازنگری جدی ودقیق قرار گرفته‌است. از جمله: منش‌های دوازده‌گانه جای خود را به فضیلت‌های چهارده‌گانه داده‌است. نماد دستمال گردن حذف و جای خود را به شال تشکیلاتی (نمایش هویت تشکیلاتی) داده‌است.[۱۴]

تشکیلات پیشتازان (دختر - پسر) در راس یک یا دو یاورمربی همراه با یک خبرنگار در قالب تیمهای هفت نفره (دو تا هشتگانه) می‌باشند (تشکیلات کمتر از پنج تیمی رسته، و با یک یاورمربی سررسته - تشکیلات پنج تا هشت تیمی گروه، و با سرگروهی دو یاورمربی می‌باشد).

اعضای هر تیم شامل (۱. مسئول تیم ۲. معاون تیم ۳. مسئول علمی و آموزشی ۴. مسئول فرهنگی و هنری ۵. مسئول امداد و نجات ۶. مسئول تربیت بدنی ۷. مسئول پشتیبانی و تدارکات) می‌باشد.

یاران مدرسه[ویرایش]

شامل:

  1. یاور مربی (اصلی‌ترین رکن)
  2. خبرنگار
  3. یاد آوران
  4. همیار مشاور
  5. همیار انرژی
  6. دانش‌آموز آموزش‌دهنده
  7. یاران شهدا
  8. یاران نماز
  9. شهردار مدرسه
  10. فن یار

مجموعه‌های وابسته[ویرایش]

  • مجلس دانش‌آموزی: نهادی صنفی است که به منظور ترویج فرهنگ مشارکت‌جویی، تعاون و همکاری، مسئولیت‌پذیری و زمینه‌سازی برای مشارکت فکری و عملی دانش‌آموزان در عرصه‌های مختلف آموزش و پرروش شکل گرفته‌است.
  • خبرگزاری دانش‌آموزی پانا: خبرگزاری کانون دانش‌آموزی (پانا) به منظور جذب و آموزش دانش‌آموزان مستعد در عرصه خبر و رسانه تأسیس شده‌است.

برنامه‌ها[ویرایش]

اردوهای آموزشی – تشکیلاتی یاران ولایت - عمره دانش‌آموزی - اعتکاف دانش‌آموزی - گردشگری - جشن‌های نیکوکاری و عاطفه‌ها - ساماندهی بخشی از اوقات فراغت دانش‌آموزان در قالب کارت نشاط - راه اندازی سامانه مجازی زنگ نشاط - یاران مدرسه - جشن‌های سپاس معلم و سپاس مربی - گرامیداشت روز ۱۳ آبان و دهه فجر - خندق فرهنگی - دعای عرفه - نوگلان حسینی (ساماندهی مداحان دانش‌آموز) -♡ مدیریت تعاونی‌های آموزشگاهی و…

طرح‌های کارآفرینی در معاونت متوسطه وزارت آموزش‌وپرورش، شیر رایگان مدارس و طرح ساماندهی از اقدامات سازمان دانش آموزی به‌شمار می‌رود.[۱۵]

منابع[ویرایش]

  1. «وحید بیگدلی، قائم مقام سازمان دانش‌آموزی کشور شد». MEHRNEWS.IR. ۲۸ آبان ۱۴۰۱. پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  2. 10 (۲۰۱۶-۰۵-۱۰). «سازمان دانش آموزی تشکیلاتی تربیتی - اجتماعی». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  3. تبیان، موسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی. «معرفی سازمان دانش آموزی، پیش فر». article.tebyan.net (به Persian). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  4. «مرکز پژوهشها - قانون انحلال سازمان پیشاهنگی کشور». rc.majlis.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  5. «خبرگزاری فارس - دانش‌آموزان حادثه دیده هرمزگانی از «فرزانگان» سازمان دانش‌آموزی بودند/ برخی رسانه‌ها فرزانگان را با نخبگان اشتباه گرفتند». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۷-۰۹-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  6. «مرکز پژوهشها - اساسنامه سازمان دانش آموزی جمهوری اسلامی ایران». rc.majlis.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  7. مرکز پژوهشها. «اساسنامه سازمان دانش آموزی جمهوری اسلامی ایران». rc.majlis.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  8. ترکیب، وظایف و نحوه انتخاب مجامع دانش آموزی. «سوالات استخدامی مربی پرورشی».
  9. «برگزاری انتخابات کشوری مجامع سازمان دانش‌آموزی در نیمه دوم اسفند». ایسنا. ۲۰۱۹-۰۲-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۶.
  10. «فریم به فریم با انتخابات مجامع اعضاء و مربیان تشکیلات پیشتازان سازمان دانش آموزی کهگیلویه و بویراحمد | بنیچه بنیچه». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۶.
  11. «بانوی کهگیلویه و بویراحمدی رئیس مجمع مربیان خانم و عضو هیئت امنای سازمان دانش آموزی کشور شد». PANA.IR. ۲۰۱۹-۰۳-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  12. «انتخاب دو نماینده از فارس به عنوان عضو مجمع مربیان و تشکیلات سازمان دانش آموزی کشور / دانش آموز فارس به عنوان مشاور وزیر آموزش و پرورش انتخاب شد».[پیوند مرده]
  13. «بانوی کهگیلویه و بویراحمدی رئیس مجمع مربیان خانم و عضو هیئت امنای سازمان دانش آموزی کشور شد». PANA.IR. ۲۰۱۹-۰۳-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۱۴.
  14. «اجرای نظامنامه جدید سازمان دانش‌آموزی ازسال تحصیلی ۱۴۰۰». PANA.IR. ۲۰۲۱-۰۹-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۱-۱۶.
  15. 10 (۲۰۱۶-۰۴-۲۳). «ماموریت اصلی سازمان دانش آموزی، تربیت اجتماعی دانش آموزان است». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۲۶.

پیوند به بیرون[ویرایش]