حمص (خوراک)
 حُمُّص با روغن‌زیتون و سبزیجات | |
| بخش | مزه |
|---|---|
| خاستگاه | مصر، سوریه و لبنان |
| دمای سرو | ولرم |
| مواد اصلی | نخود، حلوا ارده |
حُمْص یا نخود-ارده یک خوراک مدیترانه‌ای-عربی است که در خاورمیانه محبوبیت دارد. حمص را بیشتر در سینی‌های مزه به عنوان پیش‌غذا سرو می‌شود. این خوراک از نخود پخته، روغن زیتون، ارده، آبلیمو و سیر له‌شده درست می‌شود.
لغت‌شناسی[ویرایش]
حمص یا به‌طور کامل حمّص بطحینة واژه‌ای عربی به معنای نخود است.[۱][۲]
تاریخچه[ویرایش]
حمص در بخش خاورمیانه‌ایِ مدیترانه مانند فلسطین، لبنان و اردن یکی از پایه‌های آشپزی به‌شمار می‌آید و در بیشتر خوراک‌ها و خورش‌ها به‌کار می‌رود.
پیشینهٔ دستور پخت خوراکی مانند حمص به سده ۱۳ هجری در مصر بازمی‌گردد و در زمان جنگ‌های صلیبی خوراکی مانند حمص به عنوان پاداش به سربازان صلاح‌الدین ایوبی داده می‌شد.[۳]
در کتابچه رسیدن به دلبر در وصف خوراک‌های خوش‌مزه و معطر (به عربی: الوُصله الی الحبیب فی وصف الطیبات و الطیب) به دستور پخت حمص اشاره شده‌است.
پرونده‌های تاریخی نشان می‌دهند که پس از سده ۱۸ هجری حمص وارد سفره‌های مردم دمشق شد.
ارزش غذایی[ویرایش]
| ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۱۷۷ کیلوژول (۴۲ کیلوکالری) |
20.1 g | |
| فیبر خوراکی | 4 g |
4.9 g | |
| ویتامین‌ها | درصد ارزش روزانه |
| برابر ویتامین آ | ۱٪ ۵ میکروگرم |
| فولیک (B۹) | ۱۵٪ ۵۹ میکروگرم |
| ویتامین ث | ۱۰٪ ۸ میلی‌گرم |
| مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
| کلسیم | ۵٪ ۴۹ میلی‌گرم |
| آهن | ۱۲٪ ۱٫۵۶ میلی‌گرم |
| منیزیم | ۸٪ ۲۹ میلی‌گرم |
| فسفر | ۱۶٪ ۱۱۰ میلی‌گرم |
| سدیم | ۱۶٪ ۲۴۲ میلی‌گرم |
| |
| †درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. | |
حمص دارای مقدار فراوانی آهن، ویتامین سی، فولات، ویتامین ب۶ و پروتئین است. همچنین دارای فیبر فراوانی است که برای کارکرد بهتر دستگاه گوارش سودمند است.[۴]
حمص یک گزینه مناسب برای گیاهخواران و افراد وگان است.
شیوهٔ سرو کردن[ویرایش]
حُمُّص را به عنوان پیش غذا همراه با دیگر پیش غذاها مانند سالاد تبوله و نان پیتا کنار غذاهایی مانند فلافل، مرغ کبابی و کوفته سرو می‌کنند.
آشپزی عربی[ویرایش]
مواد لازم برای حمص به آسانی در کشتزارهای عربی یافت می‌شوند.
اعراب اسرائیل در حُمُّص نعنا، فلفل قرمز، ماست، جعفری خرد شده و زیره هم می‌ریزند و همراه با نان پیتا گاهی به عنوان غذای اصلی هم سرو می‌کنند.
آشپزی فلسطینی[ویرایش]
حمص بخش مشترک همه وعده‌های غذایی، درفلسطین است؛ حمص در فلسطین بسیار محبوب است[۵] و کم و بیش در همهٔ رستورانها و فروشگاههای فلسطین یافت می‌شود.
آشپزی آمریکایی[ویرایش]
در ایالات متحده آمریکا حُمُّص بسیار محبوب است و برپایهٔ آمارهای سال ۲۰۰۸ بیش از ۱۵ میلیون آمریکایی به‌طور منظم حمص می‌خورند.
حُمُّص همراه با مهاجران فلسطینی وارد آمریکا شد؛ و هم‌اکنون کنسرو حمص در قفسه‌های همه فروشگاههای زنجیره‌ای آمریکا پیدا می‌شود.[۶]
رکورد جهانی[ویرایش]
در ماه مه۲۰۱۰، ۳۰۰ آشپز لبنانی در روستای آل فنار در نزدیکی بیروت بزرگترین ظرف حمص جهان به وزن ۱۰۴۵۲ کیلوگرم پختند؛ که در کتاب رکوردهای جهانی گینس نوشته شد.[۷][۸]
رکورد پیشین در دست ۵۰ شهروند عرب فلسطینی بود که ۵/۴۰۸۷ کیلوگرم حمص را در ژانویهٔ ۲۰۱۰ پخته بودند.
منابع[ویرایش]
- ↑ Maan Z. Madina, Arabic-English Dictionary of the Modern Literary Language, 1973, s.v. ح م ص
- ↑ Newman, Joni Marie (2007), Cozy Inside, Lulu.com, p. 67, ISBN 978-1-60402-895-9
- ↑ mideastfood.about.com, Hummus 101 بایگانی‌شده در ۴ ژوئیه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. Retrieved 28 February 2008.
- ↑ "Nutrition facts for hummus, home prepared per 100 grams". Conde Nast, USDA National Nutrient Database, version SR-21. 2014. Retrieved 9 May 2015.
- ↑ Even mentioned by the Israel Defense Forces Cookbook, see Houston Chronicle "Diversity in the dining room helps ring in Israel's new year"
- ↑ "25 creative American dishes in restaurants". Archived from the original on 26 May 2023. Retrieved 26 May 2023.
- ↑ Lebanon claims latest title in 'Hummus War' (CNN)
- ↑ "Lebanon breaks Israel's hummus world record". Yahoo. AP. 8 May 2010.[پیوند مرده]
 |
کتاب آشپزی ویکیکتاب یک دستور آشپزی در این رابطه دارد: |
| Beverages |
|
|---|---|
| Breads | |
| Appetizers and salads | |
| Cheeses | |
| Soups |
|
| Dishes | |
| Grilled meats |
|
| Desserts | |
| Frequent ingredients | |
| Unique instruments | |
Related cuisines: Arab • Levantine • Mediterranean • آشپزی خاورمیانه • آشپزی ارمنی • Cypriot • Ottoman • آشپزی سوری | |
