ازگیل

با ازگیل ژاپنی اشتباه نشود.

ازگیل
Foliage and fruit
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاه
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	دولپه‌ای‌های نو
(طبقه‌بندی‌نشده):	رزیدها
راسته:	گل‌سرخ‌سانان
تیره:	گلسرخیان
سرده:	ازگیل (سرده)
گونه:	M. germanica
نام دوبخشی
Mespilus germanica کارل لینه

اِزگیل (نام علمی: Mespilus germanica) که در زبان گیلکی به آن "کونوس", "کُنوس" ؛ در زبان مازندرانی به آن "کِنِس" و "کندس" و در زبان تالشی به آن "فتر" می گویند، نام درخت و میوه‌ای است از خانواده گلسرخیان از سرده ازگیل (سرده)، هم خانواده با سیب، گلابی، به، زالزالک و گلابی وحشی.در نزهت نامه علایی هم آن را کندس خوانده‌اند.

میوه کروی شکل و قهوه‌ای رنگ درخت ازگیل

میوه ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا زمانی که خوب رسیده نشود قابل خوردن نیست. گوشت ازگیل پس از رسیدن از رنگ سفید به قهوه‌ای تغییر می‌یابد و کاملاً نرم و شیرین می‌شود. ازگیل را به صورت خام به عنوان میوه‌ای لذیذ، مطبوع و تقویت‌کننده مصرف می‌کنند. از ازگیل جهت تهیه شربت و کنسرو ازگیل نیز استفاده می‌شود.
ازگیل در مکانی سایه روشن در جنگل‌های آفتاب‌گیر رشد می‌کند و خاک مرطوب، سبک و شنی با خاک برگ یا خاک سنگین رسی و به خوبی زهکشی شده برای کشت آن مناسب است

تاریخچه

ازگیل ده هزار سال پیش در جنوب دریای کاسپین در مناطق گیلان و مازندران و قزوین در ایران کشت می‌شد. ۷۰۰ سال پیش از میلاد به یونان و در ۲۰۰ پ. م به روم رسید. کاشت این میوه از طریق رومی‌ها در بقیه اروپا گسترش یافت. در حال حاضر ازگیل در همهٔ جنگل‌های شمال ایران از ارسباران تا چناران (بجنورد) و در همهٔ بلندی‌های کرانه‌های دریا در دامنه جنوبی البرز و مناطق استپی می‌روید.

خواص

گل‌های سفید رنگ درخت ازگیل

ازگیل سرشار از ویتامین‌های «ب» و «ث» است. خواص دارویی ازگیل نیز از روزگاران بسیار دور مورد توجه بوده. بقراط ازگیل را برای مبتلایان به ترشی معده و مدفوع سوزان و عوارض تب نافع می‌پنداشت. ازگیل برای فشار خون و چربی خون و قند خون مفید است. درمان آبسه دهان و گلو با جوشانده برگ ازگیل -درمان آنژین با جوشانده برگ آن -درمان برفک با برگ آن-منظم کردن قاعدگی -درمان سالک با جوشانده برگ -درمان اسهال بچه‌ها با جوشانده برگ -منظم‌کننده کار روده‌ها -جوشاندهٔ برگ ازگیل ورم گلو و ناراحتیهای حلق را از میان می‌برد. هم‌چنین به‌طور سنتی در گیلان و قزوین از «آب کونوس» برای درمان دهان درد استفاده می‌شده‌است. در درمان اسهال ساده-خونریزی داخلی -ورم روده-زخم دهان -تورم مخاط گلو با غرغره (پزشکی) کردن آب برگ درخت ازگیل سودمند است.

ترکیبات شیمیایی

ازگیل شامل آب، قند ٬اسیدهای آلی (اسید مالیک -اسید سیتریک - اسید تارتاریک)، تانن، لعاب، اسید بوریک است.

هستهٔ ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک (Acid cianhidric)، عنصری سمی است و باید از خوردن آن اجتناب کرد.

نگارخانه

• 
  درخت ازگیل
• 
  مراحل رشد ازگیل
• 
  بوته ازگیل
• 
  ازگیل رسیده
• 
  ازگیل
• 
  شکوفه ازگیل

جستارهای وابسته

• ازگیل ژاپنی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Mespilus germanica». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۶.
• روزنامه شرق، پنجشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۸۵.

پیوند به بیرون

• کلیپ میوه نارس درخت ازگیل در استان گیلان

نهال ازگیل ژاپنی