آنیک شفرازیان

آنیک شفرازیان
زادهٔ	۱۲۸۹ ۱۲۹۱
درگذشت	۱۳۷۵ تهران
ملیت	ایرانی
تحصیلات	ابتدایی
سال‌های فعالیت	در سینما از ۱۳۴۱ با دلهره
والدین	تبریز

آنیک شفرازیان (به ارمنی: Աննիկ Շաֆրազեան) با نام هنری آنیک (به ارمنی: Աննիկ) (۱۲۸۹ یا ۱۲۹۱–۱۳۷۵) هنرپیشه تئاتر، سینما و تلویزیون ارمنی‌تبار اهل ایران بود.

آنیک در فیلم‌هایی چون ضربت، شازده احتجاب، کلاغ، شطرنج باد، غریبه و مه، نقطه ضعف، آفتاب نشین‌ها، هامون، شب بیست‌ و نهم، شقایق و پرواز را بخاطر بسپار بازی کرد و در ششمین جشنواره فیلم فجر به خاطر ایفای نقش در سرزمین آرزوها (مجید قاری‌زاده) موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین نقش دوم زن شد

سرگذشت

در سال ۱۲۸۹ در جلفای اصفهان زاده شد. در ابتدای دههٔ ۱۳۲۰ به گروه‌هایی تئاتری پیوست و نقش‌هایی فرعی را در نمایش‌هایی که در آبادان اجرا می‌شدند، بازی کرد. پس از نقل مکان به تهران، با ساموئل خاچیکیان و آرمان آشنا شد که حاصلش، بازی در نمایش‌های گروه‌های تئاتری ارمنیان تهران بود.

آنیک پس از ورود به سینما، در فیلم‌های معدودی حاضر شد و به‌طور عمده در آثار سینمائی شماری از معتبرترین کارگردانان سینمای ایران بازی کرد که از آن میان، می‌توان به داریوش مهرجویی، بهرام بیضایی، بهمن فرمان‌آرا و محمدرضا اصلانی اشاره کرد. آنیک نخستین فیلمش را کمی دیر در ۱۳۴۳ با ایفای نقش در ضربت، ساموئل خاچیکیان بازی کرد. سپس در ۱۳۴۷ در فیلم خاچیکیان به نام جهنم سفید نیز جلوی دوربین رفت. با کارگردانان معتبری همکاری کرده‌است. برخی از فیلم‌هایی که در آن حضور یافته‌است عبارتنداز: درشکه‌چی (نصرت کریمی، ۱۳۵۰)، شاهزاده احتجاب (بهمن فرمان‌آرا، ۱۳۵۳)، شطرنج باد (محمدرضا اصلانی، ۱۳۵۶)، کلاغ (بهرام بیضایی، ۱۳۵۷)، هامون (داریوش مهرجویی، ۱۳۶۹) و … بازی آنیک در نقش «مادربزرگ حمید هامون»، یکی از ماندگارترین نقش‌آفرینی‌های او در سینما است.

بازی در فیلم سینمائی پرواز بخاطر بسپار در سال ۱۳۷۱ به کارگردانی حمید رخشانی، آخرین حضور آنیک بر پرده نقره‌ای سینمای ایران بود.

پیری و درگذشت

سال‌های آخر عمرش را در آسایشگاه (خانه سالمندان) کهریزک در تنهایی سپری کرد. وی در روز ۸ دی ماه ۱۳۷۵ در سن حدود ۹۰ سالگی در همان‌جا درگذشت.

آثار

در طول فعالیت هنری خویش در سینما در بیش از چهل فیلم به اجرای نقش پرداخت که بیشتر آن‌ها از آثار ساموئل خاچیکیان بودند.

سینما

فیلم‌هایی که وی در آنها حضور یافته‌است عبارتند از:

سال	نام فیلم	نقش	کارگردان	یادداشت
۱۳۷۱	پرواز را به خاطر بسپار		حمید رخشانی
۱۳۷۰	شقایق		مجید قاری‌زاده
۱۳۶۹ (۱۳۶۸)	شب بیست و نهم		حمید رخشانی
۱۳۶۸	هامون		داریوش مهرجویی
۱۳۶۷	سفر عشق		ابوالحسن داوودی
۱۳۶۶	محموله		سیروس الوند
	سرزمین آرزوها		مجید قاری‌زاده	برنده جایزه بهترین بازیگر نقش دوم در ششمین جشنواره فیلم فجر
۱۳۶۲	نقطه ضعف		محمدرضا اعلامی
۱۳۶۰	آفتاب نشین‌ها		مهدی صباغ‌زاده
۱۳۶۰	بند		غلامحسین طاهری دوست	نمایش داده نشد
۱۳۵۹	خشم الهی		عزیزاله رفیعی	نمایش داده نشد
۱۳۵۸	سایه‌های بلند باد		بهمن فرمان‌آرا
۱۳۵۷	مریم و مانی	خاتون
۱۳۵۶	کلاغ		بهرام بیضایی
۱۳۵۵	شطرنج باد		محمدرضا اصلانی
۱۳۵۳	شازده احتجاب		بهمن فرمان‌آرا
۱۳۵۱	نواب	مادر نواب
۱۳۵۰	درشکه‌چی		نصرت کریمی
۱۳۴۷	جهنم سفید		ساموئل خاچیکیان
۱۳۴۵	بی عشق هرگز
۱۳۴۵	عصیان
۱۳۴۴	سرسام		ساموئل خاچیکیان
۱۳۴۳	ضربت	همسر جمال	ساموئل خاچیکیان
۱۳۴۱	دلهره		ساموئل خاچیکیان

تئاتر

• نمایش مرگ قو (۱۳۲۱، باشگاه آرارات)

تلویزیون

• ۱۳۵۴ - سمک عیار

جایزه‌ها

آنیک شفرازیان در بهمن ۱۳۶۶ در ششمین جشنوارهٔ فیلم فجر، به خاطر ایفای نقش در فیلم سرزمین آرزوها به کارگردانی مجید قاری‌زاده موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن شد.

منابع

• جمال امید (۱۳۷۷)، فرهنگ سینمای ایران، تهران: موسسه انتشارات نگاه، ص. ۱۹، شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۸۹-۲
• لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «سینما». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. ص. ۴۱۴. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
• «چهره‌های معرفی شده در نمایشگاه هنرمندان ارمنی ایران». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال هفدهم (۶۴). ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۸ نوامبر ۲۰۱۸.
• «چهره‌های ارمنی در سینمای ایران». ارامنه و سینمای ایران. طهران. باغ فردوس: موزه سینمای ایران. ۱۳۸۳. ص. ۸۵. شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸.
• «آنیک (; Iranact.Com - Cinema - Artists». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۸.
• «۸ دی فوت آنیک شفرازیان، بازیگر تئاتر و سینما». تبیان. ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۸.
• «آنیک شفرازیان». راسخون. دریافت‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۸.
• «آنیک شفرازیان». سوره سینما. دریافت‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۸.
• «آن روی دیگر سینما». ایرنا. ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۸.

---

• زاون. «ردپای ارمنیان در روند سینمای ایران». جوانان (۱۰۷۶): ۵۸.
• «سینما چالش دائمی زندگی من است». روزنامه شرق. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۱۸.
• یادی از آنیک شفرازیان بازیگر ارمنی که سیمرغ‌دار است

پیوند به بیرون

• آنیک شفرازیان در IMDb