صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۷۶٬۱۴۲ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

دَم‌نوش گونه‌ای نوشیدنی است که در آن جزئی از گل، برگ، ساقه، ریشه، دانه، پوستِ میوه یا اجزای دیگر گیاهان دارویی که قابل حل در آب است، به صورت خشک یا تازه مورد استفاده قرار می‌گیرد. دم کردن یا گرفتن عصاره به وسیلهٔ آب متداول‌ترین و قدیمی‌ترین روش به کار بردن داروهای گیاهی است. روش تهیه به این صورت است که ابتدا گیاه را که به طرز صحیحی خرد شده در آب جوش می‌ریزند، سپس آن را به مدت ۵–۳ دقیقه در یک ظرف در بستهٔ شیشه‌ای یا چینی می‌گذارند و گاهی آن را هم می‌زنند و سپس مایع را از کاغذ صافی یا الک با شبکهٔ ریز عبور می‌دهند. در ایران در سال‌های اخیر دم‌نوش‌های گیاهی و میوه‌ای مورد استقبال و مصرف برخی خانوارها قرار گرفته‌است. این استقبال دلایل مختلفی دارد. برخی برای نفع درمانی از این دم‌نوش‌ها استفاده می‌کنند. تعدادی برای تنوع بخشیدن به نوشیدنی روزانه، آن را مصرف می‌کنند و بعضی هم به خاطر اینکه دم‌نوش را یک نوشیدنی شیک می‌دانند، برای پذیرایی از آن استفاده می‌کنند. تاریخچهٔ دم‌نوش را نمی‌توان از تاریخچهٔ گیاهان دارویی جدا کرد. اگرچه گیاهان دارویی منشأ طبیعی دارند و در مقایسه با داروهای شیمیایی عوارض کم‌تری ایجاد می‌کنند، اما مصرف بی‌رویه یا غیرعلمی برخی از این گیاهان می‌تواند موجب عوارض ناخواسته و حتی مسمومیت‌های شدید گردد؛ بنابراین مصرف دم‌نوش‌ها نیز همانند داروهای شیمیایی باید با آگاهی و پس از اطلاع از سازوکار عمل آن‌ها باشد. برای نمونه مصرف گل گاوزبان ایرانی به‌تنهایی در افرادی که فشار خون بالا دارند، می‌تواند به‌شدت مخاطره‌انگیز باشد. مادران باردار یا شیرده تنها پس از مشاوره با پزشک، مجاز به مصرف دم‌نوش‌ها هستند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… بازوهای مارپیچی کهکشان گرداب در نتیجهٔ برهم‌کنش با کهکشان همسایه‌اش پدید آمده‌اند؟ (در تصویر)
… دونالد ترامپ تنها رئیس‌جمهور آمریکا است که پیش از تصدی این مقام، هیچ سابقه دولتی یا نظامی نداشته‌است؟
… رضاشاه که در دوران نوزادی در کاروانسرایی یخ زده بود، وی را مرده پنداشتند و برای دفن در کنار چارپایان گذاشتند؟
… سیلفیوم در یونان و روم باستان به عنوان یک ماده ضدبارداری استفاده می‌شد و به اندازهٔ طلا ارزش داشت؟
… ترانهٔ انگلیسی تولدت مبارک، مربوط به اواخر قرن نوزدهم، تا سال ۲۰۱۷ در اتحادیه اروپا دارای حق تکثیر بود؟
… در فرهنگ ژاپنی، هورت و ملچ‌ملوچ هنگام خوردن نودل نشانهٔ لذت و قدردانی از میزبان است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۲ مهر ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۷۶٬۱۴۲ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

درون‌مایه

دانش طبیعی و صوری: اخترشناسی – زیست‌شناسی – شیمی – زمین‌شناسی – فیزیک – آمار – احتمالات – ریاضیات – سامانه‌ها – علوم رایانه – منطق

دانش اجتماعی و انسانی: آموزش – ادبیات – اقتصاد – انسان‌شناسی – باستان‌شناسی – تاریخ – جامعه‌شناسی – جغرافیا – روان‌شناسی – زبان‌شناسی – ارتباطات – علوم سیاسی – فلسفه

دانش کاربردی: پزشکی – حقوق – رایانه – بهداشت – فناوری اطلاعات – فناوری – کسب و کار – کشاورزی – مدیریت – مهندسی

فرهنگ و هنر: بزرگان و مشاهیر – رسانه‌ – سرگرمی‌‌ – هنرهای نمایشی – هنرهای تجسمی – سینما – موسیقی – معماری – نقاشی – ورزش

از میان خبرها

کاتالین کاریکو و درو وایسمن

کاتالین کاریکو و درو وایسمن (هر دو در تصویر) به خاطر اکتشافاتی که منجر به ساخت واکسن‌های آران‌ای علیه کووید ۱۹ شد، جایزه نوبل پزشکی را دریافت کردند.
اویکا سیلینا به عنوان نخست‌وزیر لتونی برگزیده شد.
توفند دانیل باعث جاری شدن سیل در مناطق مرکزی مدیترانه و فروریختن دو سد در لیبی شده و بیش از ۶۸۰۰ کشته برجای گذاشت.
زمین‌لرزه‌ای مراکش را لرزاند و بیش از ۲۹۰۰ کشته بر جای گذاشت.
ثارمان شانموگاراتنام به عنوان رئیس‌جمهور جدید سنگاپور انتخاب شد.

یادبودها

امروز: چهارشنبه، ۴ اکتبر ۲۰۲۳ میلادی برابر ۱۲ مهر ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۱۸ ربیع‌الاول ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)

روز جهانی جانوران، در لسوتو: روز استقلال

رویدادها

۱۹۳۴ - ساختمان تازه آرامگاه فردوسی شاعر مشهور ایرانی گشایش یافت و مراسم موسوم به «جشن‌های هزاره فردوسی» با حضور چهل خاورشناس خارجی و عده‌ای از ادیبان، دانشمندان و دولتمردان ایران و همچنین رضاشاه پهلوی آغاز شد.
۱۹۴۰ - یک‌سال پس از آغاز جنگ جهانی دوم، آدولف هیتلر و بنیتو موسولینی در گردنه «برِنر» در کوه‌های آلپ یکدیگر را ملاقات کردند، در این ملاقات هیتلر از همتای ایتالیایی خود، برای جنگ با بریتانیا درخواست کمک کرد.
۱۹۵۷ - اسپوتنیک ۱ (در تصویر) اولین ماهواره ساخت انسان، توسط اتحاد جماهیر شوروی در مدار زمین قرار گرفت، پرتاب این ماهواره، آغاز «عصر فضا» را رقم زد و به جنگ سرد و رقابت بین دو ابرقدرت جهان، آمریکا و شوروی شدت بخشید.
۱۹۸۳ - «ریچارد نوبل» در صحرای نوادا، توسط اتومبیل جت تراست ۲ به سرعت ۱۰۱۹ کیلومتر در ساعت دست یافت.

زادروزها

۱۸۲۲ – زادروز رادرفورد بیرچارد هِیز، نوزدهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده که با اقدامات او، دوران معروف به «بازسازی» پس از جنگ‌های داخلی شکل گرفت.
۱۸۹۵ - زادروز باستر کیتون بازیگر و کارگردان کمدی آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۱۶ - زادروز ویتالی لازاریویچ گینزبرگ فیزیکدان روسی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال۲۰۰۳
۱۹۲۳ - زادروز چارلتون هستون بازیگر آمریکایی
۱۹۴۲ - زادروز یوهانا سیگورداردوتیر سیاستمدار ایسلندی، اولین نخست‌وزیر زن تاریخ ایسلند
۱۹۴۶ - زادروز سوزان ساراندون بازیگر آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۳۸۱ - درگذشت احمد محمود نویسندهٔ ایرانی
۱۲۲۶ - درگذشت فرانسیس آسیزی از مشهورترین قدیسان مسیحی، بنیان‌گذار فرقه فرانسیسکن‌ها
۱۵۸۲ - درگذشت سانتا ترسا نویسنده و دین‌شناس
۱۶۶۹ - درگذشت رامبرانت نقاش هلندی
۱۹۴۷ - درگذشت ماکس پلانک فیزیک‌دان آلمانی، پدر نظریهٔ کوانتوم، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک ۱۹۱۸
۱۹۷۰ - درگذشت جنیس جاپلین خواننده و آهنگ‌ساز آمریکایی
۲۰۰۰ - درگذشت مایکل اسمیت زیست‌شیمیدان بریتانیایی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۹۳
۲۰۱۰ - درگذشت نورمن ویزدوم هنرپیشه و کمدین معروف انگلیسی
۲۰۱۳ - درگذشت وو نوین جیاپ وزیر دفاع ویتنام

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر...