گتو شدلتسه
| گتو شدلتسه | |
|---|---|
 | |
  Siedlce
موقعیت شدلتسه در جنوب اردوگاه مرگ تربلینکا در جنگ جهانی دوم | |
| موقعیت | شدلتسه، لهستان اشغالی |
| تاریخ | ژوئن ۱۹۴۱ – نوامبر ۱۹۴۲ |
| گونه رویداد | زندانی کردن، به گرسنگی کشاندن، تیرباران، تبعید |
| سازمان‌ها | اس‌اس |
| قربانیان | ۱۲٬۰۰۰–۱۷٬۰۰۰ یهودی لهستانی؛ تعداد نامعلومی کولی |
| یادمان‌ها | گورستان یهودیان در شدلتسه |
گتو شدلتسه گتویی یهودی در جریان جنگ جهانی دوم بود که توسط آلمان نازی در شهر شدلتسه در لهستان اشغالی، ۹۲ کیلومتری شرق ورشو، تأسیس شد. حدود ۱۲٬۰۰۰ یهودی لهستانی در شرایط بسیار بدی در این گتو به منظور بهره‌کشی اقتصادی و کار اجباری نگه داشته می‌شدند.[۱] با آغاز ۲۲ اوت ۱۹۴۲ در کشنده‌ترین مرحله از هولوکاست در لهستان اشغالی، حدود ۱۰ هزار یهودی در این گتو گردآورده شده - مردان، زنان و کودکان - و درون قطارهای هولوکاست به اردوگاه مرگ تربلینکا تبعید شدند.[۲] هزاران یهودی از گتوهایی در شهرها و روستاهای دیگر به آنجا آورده شده بودند. در مجموع، کمینه ۱۷ هزار یهودی در روند برچیدن گتو نابود شدند.[۳] در دستگیری‌های خانه‌به‌خانه، صدها یهودی، از جمله کارکنان و بیماران بیمارستان یهودیان، در دم مورد اصابت گلوله قرار گرفتند.[۱]
بیش از ۱۵۰۰ تن به‌طور موقت از مرگ به این دلیل رهایی یافتند تا به تأمین نیروی کار برده برای پنج اردوگاهی که در محل ایجاد شده بود ادامه دهند. آنها نیز پیش از پایان سال ۱۹۴۲ به تربلینکا تبعید شدند.[۳] تنها چند صد یهودی تا هنگام خروج آلمان از شدلتسه با پنهان شدن زنده ماندند.[۳]
تاریخچه[ویرایش]
پیش از تهاجم به لهستان، یهودیان حدود ۵۰ درصد از جمعیت ۳۰٬۰۰۰ نفری این شهر را تشکیل می‌دادند.[۳] زندگی یهودیان در شدلتسه در دوره میان دو جنگ رو به رشد گذاشت. بسیاری از سازمان‌های یهودی و همچنین چاپخانه‌ها، فروشگاه‌های کتاب و موسسات تجاری به وجود آمدند. ده‌ها نانوایی، کارخانه، مغازه‌های فلزکاری و جواهرات یهودی پدید آمدند. تقریباً همه تجارت در دست یهودیان بود و این مسئله گهگاه موجب اختلافات کارگری می‌شد.[۴]
در هنگام تهاجم به لهستان، لشکر زرهی کمپف آلمان در ۱۲ سپتامبر ۱۹۳۹ پس از نبردی سخت در امتداد رود بوگ با ارتش مودلین لهستان برخورد کرد که منجر به تسلیم دومی در زمانی کوتاه شد.[۵] شدلتسه چندین بار توسط لوفت‌وافه بمباران شد. در اکتبر، تعقیب یهودیان توسط دولت جدید آلمان با دستگیری ۵۰ فرد برجسته آغاز شد. در اواخر نوامبر دستور ایجاد شورای یودنرات یهودی صادر شد. در میان ۲۵ عضو آن ایتزاک ناخوم واینتراوب (رئیس؛ رئیس سابق بیمارستان یهودیان)، هرش آیزنبرگ (نایب رئیس) و هرز تننباوم (منشی، رابط با گشتاپو) حضور داشتند.[۵] در شب کریسمس، نازی‌ها کنیسه شهر را در حالی به آتش کشیدند که آوارگان یهودی در درون آن حضور داشتند.[۳]
بیش از هزار یهودی اخراج شده از کالیش در سال ۱۹۴۰ به شدلتسه تبعید شدند،[۱] و به هموطنان خود از ووچ و پابیانیتسه که در آن هنگام به رایخس‌گائو وارته‌لاند ضمیمه شده بودند، پیوستند.[۶] به منظور ایجاد رعب و وحشت در محله‌های پرجمعیت، گردان‌های پلیس نظم آلمان اقدام به تیراندازی ۳ روزه به ساکنان در مارس ۱۹۴۱ کردند. برپایی رسمی یک گتو در شدلتسه در ۲ اوت ۱۹۴۱ اعلام شد. به تعداد کمتری از لهستانی‌های غیریهودی که در مناطق تعیین شده زندگی می‌کردند دستور داده شد که پیش از ساعت ۸ بعد از ظهر در ۶ آگوست خانه‌های خود را ترک کنند. به خانواده‌های یهودی (بیش از نیمی از جمعیت شهر) دو هفته فرصت داده شد تا همراه با کولی‌ها در آنجا اقامت گزینند.[۷] منطقه گتو شامل چندین بخش کوچک شهر و بیش از دوازده خیابان در مرکز شهر در شمال میدان قدیمی بود. [۷] گتو با حصار سیم خاردار محاصره شد و در ۱ اکتبر ۱۹۴۱ با داشتن تنها سه دروازه که توسط گشت‌های نازی محافظت می‌شد، ارتباط گتو با جهان بیرون قطع شد.[۳]
منابع[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Przemysław Maksymiuk (2015). "History of Jewish community in Siedlce". Miejsca martyrologii. Wirtualny Sztetl (Virtual Shtetl), Muzeum Historii Żydów Polskich. Archived from the original on 5 January 2016. Retrieved 24 October 2015 – via Internet Archive.
W sierpniu 1941 r. Niemcy utworzyli getto, w którym zgromadzili ponad 12 tys. Żydów.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link) - ↑ Edward Kopówka, Ghetto in Siedlce at the Virtual Shtetl of the Museum of the History of the Polish Jews. See also: statistical data at "Getta Żydowskie," by Gedeon, (به لهستانی) and "Ghetto List" by Michael Peters of ARC. Retrieved 30 October 2015.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ Edward Kopówka with English translation by L. Biedka (2007), Siedlce Ghetto. H.E.A.R.T, Holocaust Research Project.org. Retrieved 30 October 2015.
- ↑ Edward Kopówka. "Political aspirations of Jews during the period 1918–1939". The Jews in Siedlce 1850–1945 (ibidem). Chapter 5, pp. 63–93.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Edward Kopówka (2009). "The Extermination of Siedlce Jews". The Jews in Siedlce 1850–1945. Translated by Dobrochna Fire. Yizkor Book Project. Chapter 2: pp. 137–167. OCLC 805264789. Note: testimonials from young children beyond their level of competence, quoted by the author from H. Grynberg (), omitted for reliability's sake. Archived from the original on 18 May 2015. Retrieved 30 October 2015.
{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link) - ↑ Jewish Virtual Library, Siedlce, Poland. Virtual Jewish World. Source: Encyclopaedia Judaica; Sefer Yizkor li-Kehillat, Siedlce li-Shenat Arba Esreh le-Ḥurbanah (Yid. , 1956). Retrieved 30 October 2015.
- ↑ Edward Kopówka, Appendix 5. Map of the Ghetto in Siedlce. The Jews in Siedlce 1850–1945, pp. 175–226 (ibidem).