کودکان کار در ایران
در ایران، همانند دیگر کشورهای جهان، کودکانی وجود دارند که به‌صورت داوطلبانه یا اجباری کار می‌کنند. با توجه به وضعیت اقتصادی و سیاسی جامعه، تعداد کودکان کار در کشور ممکن است در دوره‌های مختلف دچار نوسان شود. آمار موجود دربارهٔ تعداد کودکان کار در ایران پراکنده است. در زمان‌های مختلف، نهادهای گوناگون در ایران آمارهایی غیرجامع و غیرمتمرکز دربارهٔ تعداد کودکان کار در این کشور منتشر کرده‌اند[۱][۲][۳][۴]
تعداد کودکان کار در ایران
[ویرایش]در ایران، آمار دقیقی از تعداد کودکانی که در زمینه‌ها و صنایع مختلف مشغول به کار هستند وجود ندارد، اما طبق سرشماری سال ۱۳۸۴، حدود یک‌میلیون و هفتصد هزار کودک درگیر کار هستند.[۵] بر اساس آخرین آمار منتشرشده از سوی مقامات ایرانی در ژوئن ۲۰۱۹، تنها در تهران ۱۴۰۰۰ زباله‌گرد وجود دارد که یک‌سوم آن‌ها، یعنی ۴۷۰۰ نفر، کودک هستند.[۶][۷] مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گزارشی منتشر کرده که از افزایش نگران‌کننده تعداد کودکان کار خبر می‌دهد. این گزارش نشان می‌دهد که ۱۵ درصد از جمعیت کودکان اکنون در فعالیت‌های کاری مشغول هستند. دست‌کم ۱۰ درصد از کودکان کار از امکان رفتن به مدرسه محروم‌اند و از فرصت‌های آموزشی ضروری بی‌بهره می‌مانند.[۸] جمعیت امام علی (ع) در سال ۲۰۱۸ به‌تنهایی ۱۲۰٬۰۰۰ کودک زباله‌گرد را شناسایی کرده بود.[۹] در ژوئن ۲۰۱۹، بر اساس جدیدترین گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مربوط به سال ۲۰۱۸، بیش از ۳۳۶٬۰۰۰ پسر و ۷۴٬۰۰۰ دختر بین سنین ۱۰ تا ۱۷ سال مشغول به کار بوده‌اند و ۸۹٬۰۰۰ نفر نیز در جستجوی کار بوده‌اند. بر همین اساس، تعداد کودکان بی‌سواد ۲۵۱٬۰۰۰ نفر اعلام شده و تعداد کودکانی که از تحصیل بازمانده‌اند، ۱٫۶۸ میلیون نفر است.[۱۰][۱۱][۱۲]
یک مطالعهٔ مقطعی دربارهٔ کودکان کار از سپتامبر ۲۰۱۸ تا مه ۲۰۱۹ در تهران انجام شد. پژوهشگران با استفاده از مصاحبه‌های فردی با کودکان کار از هفت سازمان مردم‌نهاد (NGO) اقدام به تکمیل پرسش‌نامه‌ای کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که میزان نسبتاً بالایی از کودک‌آزاری در محیط‌های کاری کودکان کار ایرانی وجود دارد: ۷۷٫۶٪ از کودکان حداقل یک نوع از آزار را تجربه کرده‌اند که شایع‌ترین آن‌ها آزار عاطفی (۷۰٫۴٪) بوده است و پس از آن، غفلت (۵۲٪)، آزار جسمی (۵٫۸٪) و آزار جنسی (۳٫۶٪) قرار دارند.[۱۳]
دلایل این مصیبت
[ویرایش]
اگرچه جمهوری اسلامی از منابع غنی برخوردار است، اما این منابع غالباً دزدیده می‌شوند، یا از طریق قاچاق مواد مخدر مسیریابی می‌شوند، یا به شبکه‌های تروریستی هدایت می‌شوند. به این ترتیب، بخش زیادی از جمعیت از ثروت کشور بهره‌مند نمی‌شوند.[۱۴]
در ایران، مانند بسیاری از کشورهای جهان، تعداد کودکان کار در حال افزایش است. از جمله عوامل طبیعی که موجب افزایش کودکان کار شده‌اند، می‌توان به بحران‌های چند سال اخیر مانند مشکلات اقتصادی و تورم بالا، خشکسالی، سیل، زلزله و… اشاره کرد. همچنین، عوامل انسانی مانند گسترش فقر، طلاق، افزایش هزینه‌های تحصیل، مهاجرت کودکان از کشورهای همسایه مانند افغانستان و همچنین کودکان از مناطق روستایی و شهرهای کمتر توسعه‌یافته به شهرهایی با فرصت‌های شغلی، از مهم‌ترین عوامل کودکان کار در ایران بوده‌اند.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰]
عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور در سال ۲۰۱۹، در تحلیل و توصیف وضعیت کودکان کار در تهران گفت: «گزارش‌ها نشان می‌دهد که کودکان کار در شرایط نامناسبی زندگی می‌کنند و مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.» نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که تا ۸۰ درصد از این کودکان غیرایرانی هستند. با توجه به اینکه برخی از این کودکان اتباع افغان بودند، این موضوع را با سفارت این کشور مطرح کرده‌ایم. اگر نهادهای دیگر همکاری کنند، می‌توان اقدامات مناسبی برای ساماندهی کودکان خیابانی انجام داد، اما در صورت عدم همکاری آن‌ها، این امر دشوار خواهد بود.[۲۱][۲۲][۲۳]
کامیل احمدی، پژوهشگر اجتماعی، در پژوهش میدانی خود با عنوان «ردپای استثمار در کودکی» (یک پژوهش جامع دربارهٔ اشکال، علل و پیامدهای کار کودکان در ایران)، معتقد است که مسئلهٔ کار کودکان باید از دیدگاهی چندبُعدی مورد بررسی قرار گیرد. کار کودکان به‌طور کلی محصول ساختار ناعادلانه و ناکارآمد اقتصادی-اجتماعی یک جامعه است. کودکان کار از محیط‌هایی می‌آیند که در آن فقر اقتصادی، بی‌توجهی یا نبود سرپرستی به دلایل مختلفی مانند اعتیاد والدین، بیماری یا ناتوانی، زندانی شدن، مرگ، طلاق یا سایر مشکلات وجود دارد که کودکان را مجبور به کار برای تأمین معاش و بقای خود و خانواده‌شان می‌کند. ورود زودهنگام به محیط کار از طریق اعضای خانواده، باندها یا گروه‌های استثمارگر، کودکان کار را در معرض انواع سوءاستفاده، خشونت، آزار و رفتارهای نادرست قرار می‌دهد که آثار آن تا پایان عمر با آنان خواهد ماند.[۲۴][۲۵][۲۶]
مژده گلزاری نوبار و بهشید عرفانیان بر این باورند که آشفتگی قوانین داخلی در هم‌راستاسازی با قوانین بین‌المللی، اجرای نادرست قوانین و بحران اقتصادی از مهم‌ترین عوامل کار کودکان در ایران هستند. بررسی وضعیت موجود در ایران به دلیل نبود شفافیت امکان‌پذیر نیست. نخستین گام باید کنترل شرایط کار باشد. با ایجاد مکان‌های ویژه برای کار و اجرای اقداماتی مانند ثبت اطلاعات مربوط به وضعیت کودکان کار و برنامه‌ریزی برای بهبود سلامت و آموزش آن‌ها، فعالان می‌توانند در جهت بهبود وضعیت کاری کودکان نقش مؤثری ایفا کنند.[۲۷]
زمینه‌های کار کودکان
[ویرایش]کار در کارگاه‌ها - این نوع کار طیف وسیعی از مشاغل را در بر می‌گیرد، از جمله کار در کارگاه‌های کوچک و متوسط در زمینه تولید کیف، کفش و لباس، همچنین خیاطی، کارهای مکانیکی، جوشکاری و ضایعات فلزی، نجاری، تولید گل و غیره
کار در خیابان‌ها - کودکان خیابانی در انواع مختلفی از مشاغل فعالیت می‌کنند، از جمله گل‌فروشی، گدایی، فروش صنایع دستی، دود کردن اسپند، وزن‌کشی، نواختن موسیقی، شیشه‌پاک‌کنی خودروها، فروش سبزی، فال‌فروشی، باربری و غیره. کودکانی با سن حتی چهار سال نیز وارد این نوع کار می‌شوند. آن‌ها ابتدا از طریق یکی از اعضای خانواده یا آشنایان وارد کار می‌شوند. تجربه زیسته در خیابان به این کودکان می‌آموزد که چگونه مشتریان بالقوه را شناسایی کرده و احساسات آن‌ها را تحریک کنند، و چگونه از خود در برابر خطرات محیط کار دفاع نمایند. این کودکان هدف برنامه‌های ساماندهی و کنترل دولتی قرار می‌گیرند و بسیاری از آن‌ها بازداشت و نگهداری شده‌اند. از آنجا که کودکان در سنین بسیار پایین وارد چرخه کار می‌شوند، باید به محض اینکه دیگر نتوانند ترحم و احساسات شهروندان را برانگیخته و آن‌ها را به بخشش وادار کنند، از این چرخه خارج شوند.
کار در بازارهای میوه و تره‌باری - کودکانی که در بازارهای میوه و تره‌بار کار می‌کنند، عمدتاً از مهاجران داخلی هستند که یا دور از خانواده کار می‌کنند یا همراه با یکی از اعضای خانواده. کار در این بازارها کاملاً سازمان‌یافته و تحت نظارت سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران انجام می‌شود. به‌صورت رسمی، این کودکان موظف به ۹ ساعت کار روزانه هستند، به‌علاوه چهار ساعت اضافه‌کار برای انجام وظایفی نظیر تخلیه بار در فواصل مختلف شب. یکی از کودکان به مصاحبه‌گر گفت: «بازار تره‌بار ساعت کاری ندارد»، که نشان می‌دهد آن‌ها مجبورند ساعات طولانی کار کنند.
زباله‌گردی - کودکان زباله‌گرد عمدتاً از مهاجران افغان هستند، اگرچه برخی کودکان ایرانی از قومیت‌های مختلف نیز در این کار حضور دارند. شهرداری تهران برای جمع‌آوری و تفکیک پسماند خشک، پیمانکاران خاصی را استخدام می‌کند. این پیمانکاران اغلب کودکان را به کار می‌گیرند، که در شرایط سخت و بدون نظارت قانونی مناسب به جمع‌آوری و جداسازی زباله‌ها می‌پردازند. این کودکان معمولاً مجبورند ساعت‌های طولانی در سطح شهر فعالیت کنند و در معرض خطرات جدی بهداشتی، جسمی و روانی قرار دارند. سیستم پیمانکاری و نبود نظارت کافی موجب شده است تا بهره‌کشی از کودکان در این حوزه به شکلی ساختاری و سازمان‌یافته ادامه یابد.
کار در کوره‌پزخانه‌ها - کوره‌پزخانه‌ها عمدتاً در جنوب و جنوب‌غربی تهران قرار دارند. کودکان هیچ‌گونه کنترلی بر درآمد خود ندارند و کارفرما دستمزد را مستقیماً به سرپرست خانواده یا پدر آن‌ها پرداخت می‌کند. این کودکان معمولاً باید از صبح زود بیدار شده و تا دیر وقت شب در نزدیکی کوره‌ها کار کنند. فعالیت این کوره‌ها در فصل تابستان شدت می‌گیرد و کارگران برای باقی سال به محل سکونت اصلی خود بازمی‌گردند به دلیل نبود دسترسی به مدارس و سازمان‌های مردم‌نهاد در این مناطق، اکثر کودکان از تحصیل بازمی‌مانند یا مجبور می‌شوند برای ادامه تحصیل به روستاها یا شهرهای نزدیک بروند. این شرایط باعث محرومیت آموزشی، افزایش کار کودک و تداوم چرخه فقر و استثمار در این مناطق می‌شود.
جستارهای وابسته
[ویرایش]- کودکان کار
- یونیسف
- سازمان بین‌المللی کار
- کنوانسیون بدترین شکل‌های کار کودکان
- کودک کار در تولید کاکائو
- کودک کار در پاکستان
منابع
[ویرایش]- ↑ Ghahremani, Sara; Khosravifar, Shahrzad; Ghazanfarpour, Masumeh; Sahraei, Zahra; Saeidi, Abdolhadi; Jafarpour, Hamed; Khosravifar, Shaghayegh; Mirzaee, Firoozeh; Babakhanian, Masoudeh (2019-09-01). "Factors Affecting Child Labor in Iran: A Systematic Review". International Journal of Pediatrics. 7 (9): 10067–10075. doi:10.22038/ijp.2019.41689.3510. ISSN 2345-5047.
- ↑ Makki Alamdari, Sara (2010). "Child labor in Iran: Problems and solutions". handle (به انگلیسی).
- ↑ Jalili Moayad, Saeedeh; Mohaqeqi Kamal, Seyed Hossein; Sajjadi, Homeira; Vameghi, Meroe; Ghaedamini Harouni, Gholamreza; Makki Alamdari, Sara (2021-07-01). "Child labor in Tehran, Iran: Abuses experienced in work environments". Child Abuse & Neglect. 117: 105054. doi:10.1016/j.chiabu.2021.105054. ISSN 0145-2134. PMID 33819823.
- ↑ "بررسی وضعیت کار کودکان در ایران > پژوهشکده آمار". srtc.ac.ir.
- ↑ HOMAIE RAD, Enayatollah; GHOLAMPOOR, Hanie; JAAFARIPOOYAN, Ebrahim (September 2015). "Child Labor and the Influencing Factors: Evidence from less Developed Provinces of Iran". Iranian Journal of Public Health. 44 (9): 1244–1252. ISSN 2251-6085. PMC 4645782. PMID 26587499.
- ↑ "بیش از ۴ هزار کودک در تهران زباله‌گرد هستند". صدای آمریکا. 2019-06-12. Retrieved 2024-06-24.
- ↑ "آمارهای متناقض از کودکان کار در ایران / 14 هزار کودک کار یا 7 میلیون نفر؟". تجارت نیوز. 2024-06-24. Retrieved 2024-06-24.
{{cite web}}: Unknown parameter|trans_title=ignored (|trans-title=suggested) (help) - ↑ "Child Labor On Rise In Iran Amidst Poverty Crisis". Iran International (به انگلیسی). 2023-08-01. Retrieved 2024-11-27.
- ↑ Akbari, Azadeh (2024-06-13). "Over 3 Million Child Laborers in Iran, Activist Warns". Iran International (به انگلیسی). Retrieved 2024-11-27.
- ↑ "آمار رسمی در ایران افزایش کودکان کار را تأیید کرد". صدای آمریکا. 2019-06-19. Retrieved 2024-06-24.
- ↑ "کودکان کار "۱۵ درصد جمعیت کودکان ایران را تشکیل می‌دهند" – DW – ۱۴۰۲/۵/۱۰". dw.com. Retrieved 2024-06-24.
- ↑ ""افزایش" آمار کودکان کار در ایران همزمان با "اقدامات مختلف" دولت برای "ساماندهی" کودکان خیابانی". BBC News فارسی. 2024-01-19. Retrieved 2024-06-24.
{{cite web}}: Unknown parameter|trans_title=ignored (|trans-title=suggested) (help) - ↑ Jalili Moayad, Saeedeh; Mohaqeqi Kamal, Seyed Hossein; Sajjadi, Homeira; Vameghi, Meroe; Ghaedamini Harouni, Gholamreza; Makki Alamdari, Sara (2021-07-01). "Child labor in Tehran, Iran: Abuses experienced in work environments". Child Abuse & Neglect. 117: 105054. doi:10.1016/j.chiabu.2021.105054. ISSN 0145-2134. PMID 33819823.
- ↑ "Children of Iran".
- ↑ Ghahremani, Sara; Khosravifar, Shahrzad; Ghazanfarpour, Masumeh; Sahraei, Zahra; Saeidi, Abdolhadi; Jafarpour, Hamed; Khosravifar, Shaghayegh; Mirzaee, Firoozeh; Babakhanian, Masoudeh (2019-09-01). "Factors Affecting Child Labor in Iran: A Systematic Review". International Journal of Pediatrics. 7 (9): 10067–10075. doi:10.22038/ijp.2019.41689.3510. ISSN 2345-5047.
- ↑ "Child Labor in Iranian Households". The Journal of Economic Studies and Policies.
- ↑ HOMAIE RAD, Enayatollah; GHOLAMPOOR, Hanie; JAAFARIPOOYAN, Ebrahim (September 2015). "Child Labor and the Influencing Factors: Evidence from less Developed Provinces of Iran". Iranian Journal of Public Health. 44 (9): 1244–1252. ISSN 2251-6085. PMC 4645782. PMID 26587499.
- ↑ Makki Alamdari, Sara (2010). "Child labor in Iran: Problems and solutions".
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(help) - ↑ "Iran: Street Children learn survival strategies". www.unodc.org. Retrieved 2024-06-24.
- ↑ sspp.iranjournals.ir https://sspp.iranjournals.ir/article_243111.html. Retrieved 2024-06-24.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ "وزیر کشور ایران: اکثر کودکان کار در خیابان‌ها افغان هستند". BBC News فارسی. Retrieved 2024-06-24.
- ↑ "وزیر کشور ایران: ۸۰ درصد کودکان خیابانی در تهران خارجی هستند". euronews. 2019-07-28. Retrieved 2024-06-24.
- ↑ "آمار وزارت کشور دربارهٔ تعداد کودکان کار در ایران".
- ↑ Ahmady, Kameel (2023). "Traces of childhood exploitation: A comprehensive study on the forms of child labour in Iran". Journal of Advanced Pharmacy Education and Research. 13 (4–2023): 57–64. doi:10.51847/blnsUHGGhq. ISSN 2249-3379.
- ↑ Ahmady, Kameel (2023-07-14). "Exploring the Contexts of Child Sexual Abuse Within Families: A Field Study on the Taboo of Incestuous Adultery in Iran". European Journal of Humanities and Social Sciences. 3 (4): 13–25. doi:10.24018/ejsocial.2023.3.4.464. ISSN 2736-5522.
- ↑
{{cite book}}: Empty citation (help) - ↑ "Pourmohammad Golzari Nobar, Mojdeh, Arfania, Behshid. Child Labour in Iran: Problems and Solutions. Journal of childhood studies. DECEMBER 2023. Vol. 48 No. 4". Journal of Childhood Studies.
