کنوانسیون نسل‌کشی
نام بلند:
| |
|---|---|
| تاریخ امضا | ۹ دسامبر ۱۹۴۸ |
| مکان امضا | پاریس |
| تاریخ اجرا | ۱۲ ژانویهٔ ۱۹۵۱ |
| امضاکنندگان | ۳۹ |
| گروه‌ها | ۱۵۲ کشور |
| ضامن | دبیرکل سازمان ملل متحد |
کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی (CPPCG) یا کنوانسیون نسل‌کشی، یک معاهده بین‌المللی است که نسل‌کشی را جرم‌انگاری می‌کند و دولت‌ها را ملزم به عدم انجام آن می‌کند. این کنوانسیون، نخستین سند قانونی برای تدوین نسل‌کشی به‌عنوان یک جنایت و نخستین معاهده حقوق بشر بود که به اتفاق آرا توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۹ دسامبر ۱۹۴۸ تصویب شد.[۱] این کنوانسیون در ۱۲ ژانویهٔ ۱۹۵۱ لازم‌الاجرا شد و دارای ۱۵۲ کشور عضو است.[۲][۳]
کنوانسیون نسل‌کشی در واقع در واکنش به جنگ جهانی دوم شکل گرفت، که جنایاتی مانند هولوکاست رخ داده بود که فاقد توصیف یا تعریف قانونی کافی بودند. رافائل لمکین، وکیل یهودی-لهستانی، که در سال ۱۹۴۴ واژهٔ نسل‌کشی را برای توصیف سیاست‌های نازی‌ها در اروپای اشغالی و نسل‌کشی ارمنی‌ها برای به رسمیت شناختن آن به‌عنوان یک جنایت، بر اساس قوانین بین‌المللی ابداع کرد.[۴] این امر در سال ۱۹۴۶ در قطعنامهٔ تاریخی مجمع عمومی سازمان ملل به اوج رسید که نسل‌کشی را به‌عنوان یک جنایت بین‌المللی به رسمیت شناخت و خواستار ایجاد یک معاهدهٔ الزام‌آور برای جلوگیری و مجازات مرتکبین آن شد.[۵] بحث‌ها و مذاکرات بعدی بین کشورهای عضو سازمان ملل منجر به تدوین این کنوانسیون شد.
این کنوانسیون، نسل‌کشی را با عنوان «تلاش عمدی برای نابودی کامل یا جزئی یک گروه بر اساس ملیت، قومیت، نژاد یا مذهب آنها تعریف می‌کند». این کنوانسیون، چندین عمل را به‌عنوان نسل‌کشی به رسمیت می‌شناسد، مانند تحمیل کنترل موالید و انتقال اجباری کودکان، و همدستی، تلاش یا تحریک برای ارتکاب آن را جرم‌انگاری می‌کند. کشورهای عضو کنوانسیون، از انجام نسل‌کشی منع شده و همهٔ مرتکبان صرف‌نظر از اینکه افراد عادی، مقامات دولتی یا رهبران سیاسی دارای مصونیت حاکمیتی باشند، باید محاکمه شوند.
کنوانسیون نسل‌کشی بر قوانین در سطح ملی و بین‌المللی تأثیر گذاشته‌است. تعریف آن از نسل‌کشی توسط دادگاه‌های بین‌المللی و ترکیبی مانند دادگاه کیفری بین‌المللی پذیرفته شده و در قوانین داخلی چندین کشور، گنجانده شده‌است.[۶] مفاد آن به‌طور گسترده‌ای منعکس‌کنندهٔ قوانین عرفی است و در نتیجه، برای همهٔ ملت‌ها اعم از کشورهای عضو و غیرعضو، الزام‌آور تلقی می‌شود. دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) نیز حکم داده‌است که اصول زیربنای کنوانسیون، یک هنجار بنیادین علیه نسل‌کشی است که هیچ دولتی نمی‌تواند آن را زیر پا بگذارد.[۷] کنوانسیون نسل‌کشی، صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری را برای رسیدگی به اختلافات، که منجر به دعاوی بین‌المللی مانند پروندهٔ نسل‌کشی روهینگیا و اختلاف بر سر تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ می‌شود، مجاز می‌داند.
تعریف نسل‌کشی
[ویرایش]ماده ۲ کنوانسیون نسل‌کشی را چنین تعریف می‌کند هر یک از اعمال زیر که به قصد نابودی کلی یا جزئی یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی انجام شده‌است:
الف) کشتن اعضای گروه؛
ب) ایجاد آسیب جدی جسمی یا روحی به اعضای گروه.
ج) تحمیل عمدی شرایط زندگی گروهی که برای نابودی کامل یا جزئی فیزیکی آن محاسبه شده‌است.
د) اعمال تدابیری برای جلوگیری از تولد در داخل گروه.
ه) انتقال اجباری کودکان گروه به گروهی دیگر.
کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی، ماده ۲ [۸]
ماده ۳ جرایمی را که بر اساس کنوانسیون قابل مجازات هستند تعریف می‌کند:
الف) نسل‌کشی.
ب) توطئه برای ارتکاب نسل‌کشی.
ج) تحریک مستقیم و علنی برای ارتکاب نسل‌کشی.
د) تلاش برای ارتکاب نسل‌کشی.
ه) همدستی در نسل‌کشی.
کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی، ماده ۳
این کنوانسیون برای غیرقانونی کردن اقدامات مشابه با نسل‌کشی ارامنه و هولوکاست تصویب شد.[۹]
اولین پیش نویس کنوانسیون شامل کشتار سیاسی بود، اما اتحاد جماهیر شوروی و برخی از کشورهای دیگر نمی‌پذیرفتند که اقدامات علیه گروه‌هایی که دارای عقاید سیاسی یا موقعیت اجتماعی مشابهی هستند، نسل‌کشی باشد،بنابراین این مقررات متعاقباً در یک سازش سیاسی و دیپلماتیک حذف شدند.[۱۰] [۱۱]
کشورهای عضو
[ویرایش]
تا تاریخ مه ۲۰۲۱[بروزرسانی] تعداد ۱۵۲ کشور، عضو این کنواسیون شده‌اند، که نماینده اکثریت قریب به اتفاق کشورهای مستقل هستند - که آخرین آنها کشور موریس است.[۱۲]
در ۸ ژوئیه ۲۰۱۹; یکی از کشورها، جمهوری دومینیکن، این معاهده را امضا کرده اما تصویب نکرده‌است. چهل و چهار کشور این کنوانسیون را نه امضا کرده و نه تصویب کرده‌اند.
مصونیت از تعقیب قضایی
[ویرایش]چندین طرف، تصویب کنوانسیون را مبتنی بر شرط‌هایی کردند که بدون رضایت دولت ملی از تعقیب قضایی برای نسل‌کشی مصونیت می‌دهد.[۱۳]
| طرف‌هایی که از پیگرد قانونی محفوظ هستند | توضیح |
|---|---|
 امارات متحده عربی
|
|
 ایالات متحده امریکا
|
مخالف:اسپانیا، استونی، انگلستان، ایتالیا، ایرلند، ترکیه، دانمارک، سوئد، فنلاند، مکزیک، نروژ، هلند، یونان |
 بحرین
|
|
 بنگلادش
|
|
 چین
|
|
 سنگاپور
|
مخالف: انگلستان، هلند |
 مالزی
|
مخالف: انگلستان، هلند |
 مراکش
|
|
 میانمار
|
|
 ونزوئلا
|
|
 ویتنام
|
مخالف: انگلستان |
 هند
|
|
 یمن
|
مخالف: انگلستان |
کاربرد در مناطق غیر خودگردان
[ویرایش]چندین کشور با این ماده مخالفت کردند، با توجه به اینکه این کنوانسیون به‌طور خودکار باید در مورد سرزمین‌های غیر خودگردان نیز اعمال شود:
آلبانی
اوکراین
بلاروس
بلغارستان
رومانی
فدراسیون روسیه
لهستان
مجارستان
مغولستان
میانمار
مخالفت این کشورها به نوبه خود با مخالفت‌های زیر روبرو شد:
استرالیا
اکوادور
برزیل
بلژیک
بریتانیا
چین
سری لانکا
هلند
دعوی قضایی
[ویرایش]
تهاجم روسیه به اوکراین
[ویرایش]در فوریه ۲۰۲۲، روسیه به اوکراین حمله کرد و ادعا کرد که برای محافظت از اوکراینی‌های روسی‌زبان در برابر «نسل‌کشی» اقدام کرده‌است. در پاسخ، اوکراین بر اساس کنوانسیون نسل‌کشی شکایت کرد و مدعی شد که روسیه از ادعای نسل‌کشی به منظور توجیه تهاجم غیرقانونی خود، سوءاستفاده می‌کند. در ۱۶ مارس، دیوان بین‌المللی دادگستری، دستوری موقت صادر کرد و حکم داد که روسیه باید فوراً عملیات نظامی خود در اوکراین را متوقف کند.[۱۴]
منابع
[ویرایش]- ↑ "Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide" (PDF). United Nations Audiovisual Library of International Law. Retrieved 2020-01-05.
- ↑ "United Nations Treaty Collection". treaties.un.org (به انگلیسی). Retrieved 2021-06-03.
- ↑ "Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide". United Nations Treaty Series. Archived from the original on 2012-10-20. Retrieved 2013-05-30.
- ↑ Auron, Yair, The Banality of Denial, (Transaction Publishers, 2004), 9.
- ↑ "A/RES/96(I) - E - A/RES/96(I) -Desktop". undocs.org. Retrieved 2021-06-03.
- ↑ "United Nations Office on Genocide Prevention and the Responsibility to Protect". www.un.org. Retrieved 2021-06-03.
- ↑ "The Genocide Convention – Israel Legal Advocacy Project" (به انگلیسی). 21 January 2020. Retrieved 2021-06-04.
- ↑ Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide
- ↑ THE ARMENIAN GENOCIDE AND INTERNATIONAL LAW
- ↑ The Roots of Evil: The Origins of Genocide and Other Group Violence
- ↑ The specter of genocide : mass murder in historical perspective
- ↑ "U.S. Senate: William Proxmire and the Genocide Treaty". www.senate.gov. Retrieved 2021-06-03.
- ↑ Declarations and Reservations
- ↑ "ICJ Delivers Order in Ukraine v. Russia Case | ASIL". www.asil.org (به انگلیسی). Retrieved 16 March 2022.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
- ابزارهای حقوق بشری
- پیماننامههای سازمان ملل متحد
- فرانسه در ۱۹۴۸ (میلادی)
- قلمروهای گسترشیافته به گرینلند
- معاهدههای آرژانتین
- معاهدههای آفریقای جنوبی
- معاهدههای آلمان غربی
- معاهدههای آنتیگوآ و باربودا
- معاهدههای آندورا
- معاهدههای اتحاد شوروی
- معاهدههای کومور
- معاهدههای اتریش
- معاهدههای اردن
- معاهدههای ارمنستان
- معاهدههای اروگوئه
- معاهدههای ازبکستان
- معاهدههای اسپانیای فرانکو
- معاهدههای استرالیا
- معاهدههای استونی
- معاهدههای اسرائیل
- معاهدههای اسلواکی
- معاهدههای اسلوونی
- معاهدههای اکوادور
- معاهدههای الجزایر
- معاهدههای السالوادور
- معاهدههای امارات متحده عربی
- معاهدههای امپراتوری اتیوپی
- معاهدههای اوگاندا
- معاهدههای ایالات متحده آمریکا
- معاهدههای ایتالیا
- معاهدههای ایرلند
- معاهدههای ایسلند
- معاهدههای باربادوس
- معاهدههای باهاما
- معاهدههای بحرین
- معاهدههای بریتانیا
- معاهدههای بلژیک
- معاهدههای بلیز
- معاهدههای بنگلادش
- معاهدههای بورکینافاسو
- معاهدههای بوروندی
- معاهدههای بوسنی و هرزگوین
- معاهدههای بولیوی
- معاهدههای پاپوآ گینه نو
- معاهدههای پادشاهی افغانستان
- معاهدههای پادشاهی لائوس
- معاهدههای پادشاهی مصر
- معاهدههای پادشاهی یونان
- معاهدههای پاراگوئه
- معاهدههای پاکستان
- معاهدههای پاناما
- معاهدههای پرتغال
- معاهدههای پرو
- معاهدههای تانزانیا
- معاهدههای تحتالحمایگی فرانسه بر کامبوج
- معاهدههای ترکیه
- معاهدههای ترینیداد و توباگو
- معاهدههای گسترشیافته به برلین غربی
- معاهدههای تعمیمیافته به برمودا
- معاهدههای تعمیمیافته به جبلالطارق
- معاهدههای تعمیمیافته به جرزی
- معاهدههای تعمیمیافته به جزایر پیتکرن
- معاهدههای تعمیمیافته به جزایر فارو
- معاهدههای تعمیمیافته به جزایر فالکلند
- معاهدههای تعمیمیافته به جزایر ویرجین بریتانیا
- معاهدههای تعمیمیافته به جزیره من
- معاهدههای گسترشیافته به سنت هلن، اسنشن و تریستان دا کونا
- معاهدههای تعمیمیافته به هنگ کنگ بریتانیا
- معاهدههای توگو
- معاهدههای تونس
- معاهدههای تونگا
- معاهدههای جامائیکا
- معاهدههای جماهیر عربی لیبی
- معاهدههای جمهوری آذربایجان
- معاهدههای جمهوری چک
- معاهدههای جمهوری چهارم فرانسه
- معاهدههای جمهوری چین (۱۹۴۹–۷۱)
- معاهدههای جمهوری خلق بلغارستان
- معاهدههای جمهوری خلق چین
- معاهدههای جمهوری خلق لهستان
- معاهدههای جمهوری خلق مجارستان
- معاهدههای جمهوری خلق مغولستان
- معاهدههای جمهوری خلق موزامبیک
- معاهدههای جمهوری دمکراتیک آلمان
- معاهدههای جمهوری دوم برزیل
- معاهدههای جمهوری سودان (۱۹۸۵–۲۰۱۱ میلادی)
- معاهدههای جمهوری سوریه (۱۹۳۰–۵۸)
- معاهدههای جمهوری سوسیالیست خلق آلبانی
- معاهدههای جمهوری سوسیالیستی اوکراین شوروی
- معاهدههای جمهوری سوسیالیستی بلاروس شوروی
- معاهدههای جمهوری سوسیالیستی رومانی
- معاهدههای جمهوری عراق (۱۹۵۸–۶۸)
- معاهدههای جمهوری عربی یمن
- معاهدههای جمهوری کنگو (لئوپولدویل)
- معاهدههای چکسلواکی
- معاهدههای دانمارک
- معاهدههای دماغه سبز
- معاهدههای دودمان پهلوی
- معاهدههای دومینیکا
- معاهدههای رواندا
- معاهدههای زیمبابوه
- معاهدههای ساحل عاج
- معاهدههای سنت وینسنت و گرنادینها
- معاهدههای سنگاپور
- معاهدههای سنگال
- معاهدههای سوئد
- معاهدههای سوئیس
- معاهدههای سیشل
- معاهدههای شیلی
- معاهدههای صربستان و مونتهنگرو
- معاهدههای عربستان سعودی
- معاهدههای غنا
- معاهدههای فنلاند
- معاهدههای فیجی
- معاهدههای فیلیپین
- معاهدههای قبرس
- معاهدههای قرقیزستان
- معاهدههای قزاقستان
- معاهدههای قلمرو سیلان
- معاهدههای کاستاریکا
- معاهدههای کانادا
- معاهدههای کرواسی
- معاهدههای کره جنوبی
- معاهدههای کره شمالی
- معاهدههای کلمبیا
- معاهدههای کوبا
- معاهدههای کویت
- معاهدههای گابن
- معاهدههای گامبیا
- معاهدههای گرجستان
- معاهدههای گواتمالا
- معاهدههای گینه بیسائو
- معاهدههای گینه
- معاهدههای لازم‌الاجرا در ۱۹۵۱ (میلادی)
- معاهدههای لبنان
- معاهدههای لتونی
- معاهدههای لسوتو
- معاهدههای لوکزامبورگ
- معاهدههای لیبریا
- معاهدههای لیتوانی
- معاهدههای لیختناشتاین
- معاهدههای مالدیو
- معاهدههای مالزی
- معاهدههای مالی
- معاهدههای مراکش
- معاهدههای مصوبشده در ۱۹۴۸ (میلادی)
- معاهدههای مقدونیه شمالی
- معاهدههای مکزیک
- معاهدههای موریس
- معاهدههای مولداوی
- معاهدههای موناکو
- معاهدههای مونتهنگرو
- معاهدههای میانمار
- معاهدههای نامیبیا
- معاهدههای نپال
- معاهدههای نروژ
- معاهدههای نیکاراگوئه
- معاهدههای نیوزیلند
- معاهدههای ویتنام جنوبی
- معاهدههای ویتنام
- معاهدههای هائیتی
- معاهدههای هلند
- معاهدههای هند
- معاهدههای هندوراس
- معاهدههای یمن جنوبی
- معاهدههای یوگسلاوی
- نسل‌کشی