پرش به محتوا

کمپانی هند شرقی فرانسه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کمپانی هند شرقی فرانسه
French East India Company
نام بومیCompagnie française pour le commerce des Indes Orientales
نوعشرکت سهامی عام
صنعتتجارت
سرنوشتدر ۱۷۶۹ منحل و فعالیت‌هایش توسط پادشاهی فرانسه جذب شد؛ در ۱۷۸۵ بازسازی و در ۱۷۹۴ ورشکسته شد.
بنا نهاده۱۶۶۴
دفتر مرکزیپاریس
هند مستعمراتی
British Indian Empire
نهادهای امپراتوری هند
هند هلندی۱۶۰۵–۱۸۲۵
هند دانمارکی۱۶۲۰–۱۸۶۹
هند فرانسوی۱۷۶۹–۱۹۵۴

هند پرتغالی
(۱۵۰۵–۱۹۶۱)
خانه هند۱۴۳۴–۱۸۳۳
کمپانی هند شرقی پرتغال۱۶۲۸–۱۶۳۳

هند بریتانیایی
(۱۶۱۲–۱۹۴۷)
کمپانی هند شرقی بریتانیا۱۶۱۲–۱۷۵۷
قوانین کمپانی در هند۱۷۵۷–۱۸۵۸
راج بریتانیا۱۸۵۸–۱۹۴۷
حکومت بریتانیا در برمه۱۸۲۴–۱۹۴۸
دولت‌های شاهزاده‌ای۱۷۲۱–۱۹۴۹
چندپارگی هند
۱۹۴۷

کمپانی هند شرقی فرانسه (فرانسوی: Compagnie française pour le commerce des Indes orientales‎) یک شرکت تجاری امپراتوری بود که در سال ۱۶۶۴ برای رقابت با کمپانی‌های هند شرقی انگلیس (بعداً بریتانیا) و هلند در هند شرقی تأسیس شد و در سال ۱۷۱۹ در هندوستان مستقر گردید.

این کمپانی با برنامه‌ریزی ژان باپتیست کلبرت و اعطای امتیاز توسط پادشاه فرانسه لویی چهاردهم به منظور تجارت در نیم‌کره شرقی تأسیس شد. این کمپانی از ترکیب سه شرکت قبلی یعنی Compagnie de Chine (تأسیس در سال ۱۶۶۰)، Compagnie d'Orient و Compagnie de Madagascar تشکیل شد. اولین مدیرکل کمپانی فرانسوا د لا فای بود که در آن زمان دو مدیر عامل مؤسسات تجاری موفق درکنارش بودند: یکی فرانسوا کارون که ۳۰ سال برای کمپانی هند شرقی هلند کار کرده بود، از جمله بیش از ۲۰ سال در ژاپن،[۱] و دیگری مارکارا آوانچینتز، بازرگان ارمنی از اصفهان، ایران.[۲]

کمپانی هند شرقی فرانسه که در ۱۶۶۴ بنا نهاده شده بود در مقایسه با کمپانی هند شرقی بریتانیا به موفقیت چندانی دست نیافت و نتوانست خود را از نظر مالی حفظ کند. این شرکت به علت مشکلات مالی در ۱۷۶۹ یعنی حدود ۲۰ سال قبل از انقلاب فرانسه منحل و کلیه دارایی‌ها و فعالیت‌هایش جذب پادشاهی فرانسه شد. لوئی شانزدهم در آن سال حکمی صادر کرد که شرکت را ملزم به واگذاری تمام دارایی‌ها، سرمایه و حقوق خود به ۳۰ میلیون لیر می‌کرد. پادشاه موافقت کرد که تمام بدهی‌ها و تعهدات این شرکت را بپردازد، هرچند دارندگان سهام شرکت و یادداشت‌ها فقط ۱۵٪ از ارزش اسمی سرمایه‌گذاری‌های خود را تا پایان انحلال شرکت در سال ۱۷۹۰ دریافت کردند.[۳]

کمپانی هند شرقی فرانسه در ۱۷۸۵ دوباره بازسازی شد[۴] و سهامی به تعداد ۴۰٬۰۰۰ سهم و با ارزش ۱۰۰۰ لیور فرانسه صادر کرد[۳] با این وجود، این سهام را انقلاب فرانسه تأیید نکرد، و در ۳ آوریل ۱۷۹۰ مجلس جدید فرانسه با شور و اشتیاق اعلام کرد که از این پس تجارت پر سود خاور دور «برای همه فرانسوی‌ها آزاد خواهد بود».[۴] به این ترتیب این شرکت، که نه به رقابت و نه به رسمیت‌زدایی عادت کرده بود، با افت مداوم روبرو شد و سرانجام در سال در ۱۷۹۴ اعلام ورشکستگی کرد و انحلال یافت.[۳]

نگارخانه

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. Caron lived in Japan from 1619 to 1641. A Collector's Guide to Books on Japan in English By Jozef Rogala, p.31
  2. McCabe, p.104
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Shakespeare, Howard (2001). "The Compagnie des Indes". Archived from the original on 2007-12-25. Retrieved 2008-03-06.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ Soboul, Albert (1975). 0-394-71220-X&cd=1 The French Revolution 1787–1799. New York: Vintage. ISBN 0-394-71220-X. Retrieved 2011-01-01. {{cite book}}: Check |url= value (help)

منابع

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]
  • موسوی دالینی، جواد؛ مودت، لیدا (تابستان ۱۳۹۷). «برتری بریتانیا بر فرانسه در هند؛ مقدمة گسترش اقدامات بریتانیا در خلیج‌فارس». فصل نامه «پژوهش‌های تاریخی». دانشگاه اصفهان. ۱۰ (۲): ۴۳–۶۰. doi:10.22108/JHR.2017.100695.1005. دریافت‌شده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۰. ISSN 2008-6253