کلوستریدیوم بوتولینوم
کلوستریدیوم بوتولینوم گونه‌ای باکتری از جنس کلوستریدیوم است. این باکتری میله‌ای شکل و گرم مثبت. که در وضعیت کم اکسیژن (بی هوازی) بهتر رشد می‌کند. این باکتری درای اسپور و خاکزی می‌باشد. اسپور در جنس کلستریدیوم معمولاً انتهایی یا نزدیک به انتها می‌باشد . اغلب متحرک دارای تاژک ازنوع پری تریش می‌باشند . آزمون‌های کاتالاز واکسیداز در جنس کلستریدیوم منفی می‌باشد .
این باکتری با تولید سم (نوروتوکسین)، باعث عامل سندروم کشنده بوتولیسم در انسان میشود. این باکتری کشنده‌ترین سم جهان راتولید می‌کند . ۲ کیلو سم این باکتری برای کشتن تمام ساکنان کره زمین کافی است . مقادیر بسیار کم این سم به عنوان دارو نیز استفاده میشود.
ویژگی های زیست شناختی[ویرایش]
کلوستریدیوم بوتولینوم میکرو اورگانیسمی میله ای شکل از فرمانروی پروکاریوت هاست. C. Botulinum یک باکتری بی هوازی اجباریست به طوریکه اکسیژن برای سلول این باکتری کشنده است و قادر به دوام بقای خود در محیط های هوازی نیست. با این حال این باکتری قادر به تحمل مقادیر اندک اکسیژن به واسطه ی آنزیم (superoxide dismutase (SOD که آنتی اکسیدانی است که به عنوان راهکار دفاعی در برابر اکسیژن تقریباً در تمام سلولهای آن که در معرض اکسیژن قرار می گیرند، استفاده می شود. فرایند تولید توکسین توسط C. Botulinum فقط در طی فرایند هاگزایی -که در محیط های بی هوازی رخ می دهد- انجام میشود به همین دلیل نیز غذا های کنسرو شده ای که حرارت کافی ندیده اند محل مناسبی برای ترشح توکسین این باکتری به حساب می آیند.
نوروتوکسین کلوستریدیوم بوتولینوم[ویرایش]
این سم یک عامل مهار کننده عصبی - ماهیچه‌ای بسیار قوی می‌باشد که از طریق مهار آزاد شدن نوروترانسمیتر استیل کولین از انتهای اعصاب محیطی باعث ایجاد فلج شل میشود. این نوروتوکسین به صورت یک پلی پپتید تک زنجیره‌ای سنتز میشود که وزن مولکولی آن ۱۵۰ کیلو دالتون است اما فرم فعال آن به صورت دو زنجیره‌ای می‌باشد که زنجیره سنگین آن ۱۰۰ و زنجیره سبک آن ۵۰ کیلو دالتون است. این دو زنجیره توسط یک پیوند دی سولفیدی به همدیگر متصل شده‌اند.
منابع[ویرایش]
- میکروب‌های بیماری‌زا در مواد غذایی و اپیدمیولوژی مسمومیت‌های غذایی، دکتر ودود رضویلر، انتشارات دانشگاه تهران.
- باکتری‌شناسی عمومی، دکتر حس تاج‌بخش، انتشارات دانشگاه تهران.
- ویکی‌پدیای انگلیسی
