کلوستریدیوم بوتولینوم
| کلوستریدیوم بوتولینوم | |
|---|---|
| |
| کلوستریدیوم بوتولینوم، Clostridium botulinum | |
| آرایه‌شناسی | |
| شاخه: | فیرمیکوت‌ها |
| رده: | کلوستریدیا |
| راسته: | کلوستریدیا |
| تیره: | Clostridiaceae |
| سرده: | کلوستریدیوم |
| Species: | Cl. botulinum |
| نام علمی | |
| Clostridium botulinum | |
کلوستریدیوم بوتولینوم گونه‌ای باکتری از جنس کلوستریدیوم است. این باکتری میله‌ای شکل و گرم مثبت. که در وضعیت کم اکسیژن (خرد هوازی) بهتر رشد می‌کند. این باکتری درای هاگ و خاکزی می‌باشد. هاگ در جنس کلستریدیوم معمولاً انتهایی یا نزدیک به انتها می‌باشد. اغلب متحرک دارای تاژک ازنوع پری تریش می‌باشند. آزمون‌های کاتالاز واکسیداز در جنس کلستریدیوم منفی می‌باشد.
این باکتری با تولید سم (نوروتوکسین)، باعث عامل سندروم کشنده بوتولیسم در انسان می‌شود. این باکتری کشنده‌ترین سم جهان راتولید می‌کند. ۲ کیلو سم این باکتری برای کشتن تمام ساکنان کره زمین کافی است. مقادیر بسیار کم این سم به عنوان دارو نیز استفاده می‌شود.
ویژگی‌های زیست شناختی[ویرایش]
کلوستریدیوم بوتولینوم میکرو اورگانیسمی میله‌ای شکل از فرمانروی پروکاریوت هاست. C. Botulinum یک باکتری بی هوازی اجباریست به طوریکه اکسیژن برای سلول این باکتری کشنده است و قادر به دوام بقای خود در محیط‌های هوازی نیست. با این حال این باکتری قادر به تحمل مقادیر اندک اکسیژن به واسطهٔ آنزیم (superoxide dismutase (SOD که آنتی اکسیدانی است که به عنوان راهکار دفاعی در برابر اکسیژن تقریباً در تمام سلول‌های آن که در معرض اکسیژن قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. فرایند تولید توکسین توسط C. Botulinum فقط در طی فرایند هاگزایی -که در محیط‌های بی هوازی رخ می‌دهد- انجام می‌شود به همین دلیل نیز غذاهای کنسرو شده‌ای که حرارت کافی ندیده‌اند محل مناسبی برای ترشح توکسین این باکتری به حساب می‌آیند.
نوروتوکسین کلوستریدیوم بوتولینوم[ویرایش]
این سم یک عامل مهارکننده عصبی - ماهیچه‌ای بسیار قوی می‌باشد که از طریق مهار آزاد شدن نوروترانسمیتر استیل کولین از انتهای اعصاب محیطی باعث ایجاد فلج شل می‌شود. این نوروتوکسین به صورت یک پلی پپتید تک زنجیره‌ای سنتز می‌شود که وزن مولکولی آن ۱۵۰ کیلو دالتون است اما فرم فعال آن به صورت دو زنجیره‌ای می‌باشد که زنجیره سنگین آن ۱۰۰ و زنجیره سبک آن ۵۰ کیلو دالتون است. این دو زنجیره توسط یک پیوند دی سولفیدی به همدیگر متصل شده‌اند.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- میکروب‌های بیماری‌زا در مواد غذایی و اپیدمیولوژی مسمومیت‌های غذایی، دکتر ودود رضویلر، انتشارات دانشگاه تهران.
- باکتری‌شناسی عمومی، دکتر حس تاج‌بخش، انتشارات دانشگاه تهران.
- ویکی‌پدیای انگلیسی