کتابخانه یگانگی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کتابخانه اردشیر یگانگی
نمایی از کتابخانه یگانگی
کشورایران
نوعکتابخانه تخصصی
تأسیس۱۳۳۷
موقعیتخیابان جمهوری، تهران
گردآوری
شمار۱۵۰۰۰ جلد
دسترسی و استفاده
شمار اعضاپژوهشگران دین زرتشتی و ایران باستان، عموم مردم
اطلاعات دیگر
مدیرنوشین فرامرزیان

کتابخانه اردشیر یگانگی یا کتابخانه یگانگی نام یکی از کتابخانه‌های قدیمی و تخصصی تهران است که ۶۶ سال پیش توسط فرنگیس یگانگی، به نام همسر مرحومش، اردشیر یگانگی، بنیان گذاشته شد.[۱] این کتابخانه که در خیابان جمهوری و در کوچه کیخسرو شاهرخ قرار دارد،[۲] یک مرجع تخصصی برای پژوهشگران دین زرتشتی و ایران باستان است.[۳]

پیشینه[ویرایش]

در سال ۱۳۳۷، فرنگیس یگانگی، کتابخانه‌ای را با هزینه خودش به یاد بود همسرش، اردشیر یگانگی، که پنج سال پیش از آن درگذشته بود، برای استفاده عموم بنام بنا کرد و آن را «کتابخانه اردشیر یگانگی» نامید.[۴] کتابخانه یگانگی، یکی از مراجع تخصصی برای پژوهشگران دین زرتشتی است و منبع خوبی برای فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی محسوب می‌شود، بسیاری از نویسندگان مشهور غربی، طی سالیان متمادی از این کتابخانه بازدید داشته‌اند و آثار خود را به آن اهدا کرده‌اند. کتابخانه یگانگی ۲۵۰ متر مربع مساحت دارد و بر روی زمینی که متعلق به انجمن زرتشتیان تهران است، احداث و به آن انجمن واگذار شده‌است. در آغاز این کتابخانه محل انجمن فرهنگ ایران باستان نیز بود.

شرایط استفاده از این کتابخانه به گونه‌ای است که پژوهشگران و علاقه‌مندان به آسانترین نحو بتوانند از منابع آن بهره‌برداری کنند.[۱]

کتاب‌ها[ویرایش]

به هنگام تأسیس تعداد ۲۵۰۰ جلد کتاب توسط فرنگیس یگانگی و «خورشیدبانو هومَجی» به کتابخانه یگانگی اهدا شد که بیشتر این کتاب‌ها مربوط به دین زرتشت و فرهنگ ایران باستان بودند. از آن پس تا سال ۱۳۸۲ تعداد کتاب‌ها به ۶۰۰۰ عدد افزایش یافت که بیشتر آن‌ها توسط نویسندگان معتبر و افراد جامعه اهدا شده بود.[۵] در حال حاضر[۶] این کتابخانه دارای ۳۳ جلد کتاب دستنویس خطی، نقاشی‌های نایاب و بیش از ۱۴ هزار جلد کتاب، مجله و مرجع است. کتابهای این مجموعه شامل کتابهای تخصصی دینی، موضوعات مرتبط با ایران باستان و کتابهایی با چاپ سنگی یا چاپ بمبئی است. علاوه بر این کتابهای دینی سایر ادیان الهی مانند قرآن مجید، انجیل و تورات، نیز نگهداری می‌شوند. همچنین این کتابخانه دارای آرشیوی از شماره‌های چاپ شده مجلات، نشریات و روزنامه‌های جامعه زرتشتیان نظیر "هوخت"، "فروهر"، "چیستاً و "مهنامه زرتشتیان" می‌باشد.

برخی از این کتاب‌ها به دلیل قدمت و محتوا بسیار ارزشمند بوده و نسخه دیگر آن‌ها بعد از کتابخانه یگانگی ممکن است در کتابخانه مجلس یافت شود.[۵]

اهداکنندگان سرشناس[ویرایش]

کتابخانه یگانگی، علاوه بر پژوهشگران ایرانی، برای نویسندگان سرشناس غربی نیز، مجموعه‌ای ارزشمند محسوب می‌شود و بسیاری از آن بازدید و دستنوشته‌ها و کتابهای خود را اهدا کرده‌اند. می‌توان در میان آن‌ها به «نیبلگ» (اوستاشناس آلمانی)، مری بویس (پژوهشگر مطالعات دین زرتشتی)، «آلبرتو کانتر» (استاد بخش زبانشناسی دانشگاه سالامنکای اسپانیا)[۷] و ابراهیم پورداوود (ایران‌شناس و نخستین مترجم فارسی اوستا) اشاره کرد.[۸]

بازسازی[ویرایش]

کتابخانه یگانگی، از سال ۱۳۸۴ به مدت دو سال برای تعمیر و بازسازی تعطیل شد و پس از انجام عملیات بازسازی به سرپرستی خانم نوشین فرامرزیان، در اول اسفندماه ۱۳۸۶ بازگشایی شد.[۱] در مراسم بازگشایی تعدادی از شخصیتهای فرهنگی، متخصصان تعمیر و بازسازی کتابهای قدیمی به همراه نماینده و اعضای هیئت مدیره انجمن زرتشتیان حضور داشتند. در این مراسم کامبیز یگانگی، فرزند فرنگیس و اردشیر یگانگی که بخشی از هزینه‌های بازسازی کتابخانه را تقبل کرده بود، نیز حضور داشت و اهداف و باورهای مادرش را از بنیان‌گذاری این کتابخانه بیان کرد.[۹]

ساختمان این کتابخانه پس از بازسازی کامل، دارای امکاناتی چون سیستمهای امنیتی، کتابخانه دیجیتالی، قفسه بندی‌های استاندارد، محل مخصوص نگهداری کتابهای موزه‌ای و نرم‌افزار تحقیقاتی و کتابداری شد.[۱۰]

مرکز مرمت تخصصی کتاب[ویرایش]

اتاق مرمت کتابخانه یگانگی، نخستین مرکز مرمت تخصصی آثار نوشتاری زرتشتیان ایران است و این مرکز بعد از کتابخانه مجلس، کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی و کتابخانه مرعشی نجفی پنجمین مرکز ترمیم کتابهای قدیمی و دستنویس در ایران است.[۱۱] بسیاری از کتابهای قدیمی و آسیب دیده کتابخانه یگانگی، توسط کارآموز مرمت این کتابخانه و با همکاری مرمت گران کتابخانه مجلس باز سازی شده‌است.[۱۲]

جستارهای وابسته[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «بهره‌برداری پژوهشگران از کتابخانه یگانگی آغاز شد». انجمن زرتشتیان تهران. ۱۳۸۶/۱۲/۲۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  2. «نشانی و تلفن کتابخانه یگانگی». بانک اطلاعات شهری دورموند. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئن ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۱۵.
  3. Behnegarsoft.com (۲۰۰۸-۰۲-۱۶). «كتابخانه اردشير يگانگي متعلق به مردم ايران است | ایبنا». خبرگزاری کتاب ايران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۲۷.
  4. «نشانی کتابخانه اردشیر یگانگی». تارنمای کتاب اول.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «بهترین مکان برای پژوهشگران دین زرتشت/ گزارشی از کتابخانه اردشیر یگانگی». مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ۱۳۹۳/۳/۵. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  6. نگین شهریاری فرد (۹ اردیبهشت ۱۳۸۹). «گزارش و تصاویری از بازدید دکتر اختیاری از کتابخانه یگانگی». تارنمای خبری تحلیلی برساد. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۵.
  7. بهرام برومند (پاییز ۱۳۹۲). «دستنویس اوستا موبد هوشنگی کتابخانه یگانگی و شناسایی کاتب دستنویس یسنای کتابخانه جمشید سروشیان» (PDF). کتابخانه، موزه و مرکزاسناد مجلس شورای اسلامی. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۵.
  8. «بهترین مکان برای پژوهشگران دین زرتشت/ گزارشی از کتابخانه اردشیر یگانگی». خبرگزاری کتاب ایران. ۴ خرداد ۱۳۹۳.
  9. «مراسم گشایش کتابخانه یگانگی تهران». تارنمای خبری همازور. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۲.
  10. «اول اسفند روز بازگشایی کتابخانه یگانگی». تارنمای خبری و تحلیلی برساد. ۲۵ بهمن ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۱۵.
  11. «گشایش مرکز مرمت تخصصی آثار نوشتاری زرتشتیان ایران». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۴ آبان ۱۳۹۰.[پیوند مرده]
  12. «نسخه خطی وندیداد موجود در کتابخانه مجلس بیانگر غنای این مخزن عظیم است». کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. ۱۳۸۸/۴/۱۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)[پیوند مرده]

منابع[ویرایش]