کالیفرنیا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از کالیفورنیا)
ایالت کالیفرنیا
پرچم کالیفرنیا نشان دولتی کالیفرنیا
پرچم کالیفرنیا نشان
لقب(ها): ایالت زرین
شعار(ها): یوریکا[۱]
سرود(های) ایالتی: "من عاشق تو هستم، کالیفرنیا"
نقشه ایالت‌های آمریکا همراه برجسته‌بودن کالیفرنیا
زبان رسمیانگلیسی
زبان‌های محاوره‌ایزبان‌های بومی در سال ۲۰۰۷
نام اهلیتCalifornian
پایتختساکرامنتو
بزرگ‌ترین شهرلس آنجلس
بزرگ‌ترین کلانشهرلس‌آنجلس بزرگ
منطقهرتبهٔ سوم
 - کل۴۲۳٬۹۷۰ کیلومتر مربع
 - پهنا۴۰۰ کیلومتر
 - طول۱٬۲۴۰ کیلومتر
 - % آب۴٫۷
 - عرض جغرافیایی۳۲° ۳۲′ N to 42° N
 - طول جغرافیایی۱۱۴° ۸′ W to 124° ۲۶′ W
جمعیترتبهٔ نخست
 - کل۳۹٬۵۱۲٬۲۲۳ (۲۰۱۹ سرشماری)[۴]
 - تراکم۹۵٫۰ بر کیلومتر مربع
رتبهٔ یازدهم
 - متوسط درآمد خانوار۷۱٬۲۲۸دلار آمریکا (نهم)
بلندی
 - بالاترین نقطهکوه ویتنی[۵][۶][۷][۸]
۴٬۴۲۱٫۰ متر
 - میانگین۸۸۰ متر
 - پایین‌ترین نقطهحوضه بدواتر[۹]
−۸۵٫۰ متر
پیش از استقلالمکزیک (استان آلتا کالیفرنیا)
پذیرش در اتحادیه۹ سپتامبر ۱۸۵۰ (سی و یکم)
فرماندارجری براون (دموکرات)
معاون فرماندارگوین نیوسام (دموکرات)[۱۰]
قوه مقننهقوه مقننه کالیفرنیا
 - مجلس علیامجلس اعلای کالیفرنیا
 - مجلس سفلامجلس سفلای کالیفرنیا
سناتورهای ایالات متحده آمریکاداین فاینستاین (د)
باربارا باکسر (د)
هیئت مجلس ایالات متحده آمریکا۳۹ دموکرات، ۱۴ جمهوری‌خواه (فهرست)
منطقه‌های زمانیمنطقه زمانی اقیانوس آرام
 - ساعت استانداردPST (یوتی‌سی ۸:۰۰-)
 - ساعت تابستانی(ساعت تابستانی)PDT (یوتی‌سی ۷:۰۰-)
کوته‌نوشت‌هاCA، Calif. , Cal. US-CA
وبگاهwww.ca.gov

کالیفرنیا، (به انگلیسی: California) (تلفظ ‎گوش دهیدi‎/kæl.əˈfɔːr.njə/‎ CA-kæl. əˈ-fɔ:r.njə) ایالتی در غرب آمریکا بر کرانهٔ اقیانوس آرام است که پرجمعیت‌ترین ایالت آمریکا می‌باشد. مرکز آن ساکرامنتو و شهرهای مهم آن لس‌آنجلس، سن‌دیگو، سن‌خوزه و سن‌فرانسیسکو هستند. کالیفرنیا پس از آلاسکا و تگزاس، سومین ایالت بزرگ آمریکا از لحاظ وسعت است. لس‌آنجلس پرجمعیت‌ترین شهر کالیفرنیا و بزرگترین شهر آمریکا پس از شهر نیویورک است.

مقایسهٔ تولید ناخالصی داخلی ایالت‌های آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت کالیفرنیا در این سال تولید ناخالصی اش نزدیک به کشور ایتالیا بوده‌است.

اقتصاد کالیفرنیا، با تولید ناخالص ۳٫۰ تریلیون دلاری، بزرگترین اقتصاد زیر ملی در جهان است.[۱۱] اگر این ایالت را یک کشور در نظر بگیریم، کالیفرنیا پنجمین اقتصاد بزرگ جهان[۱۲] و سی و هفتمین کشور پرجمعیت تا سال ۲۰۲۰ به شمار می آمد.[۱۳] منطقه لس آنجلس بزرگ و منطقه خلیج سانفرانسیسکو پس از کلانشهر نیویورک (۲٫۰ تریلیون دلار) به ترتیب دومین و سومین اقتصاد شهری بزرگ در ایالات متحده آمریکا محسوب می شوند. (۱٫۳ تریلیون دلار و ۱٫۰ تریلیون دلار از سال ۲۰۲۰).[۱۴] منطقه آماری ترکیبی خلیج سانفرانسیسکو بالاترین سرانه تولید ناخالص داخلی آمریکا را طی سال ۲۰۱۸ (۱۰۶٬۷۵۷ دلار) در میان مناطق بزرگ آماری اولیه داشته‌ است که شامل مواردی همچون: چهار سرمایه از ده شرکت بزرگ جهان از نظر سرمایه بازار[۱۵] و چهار از ده فرد ثروتمند جهان بوده است.[۱۶]

کالیفرنیا در فرهنگ عامه، ارتباطات، اطلاعات، نوآوری، محیط زیست، اقتصاد، سیاست و سرگرمی به عنوان یک روند جهانی شناخته می‌شود. به دلیل مهاجرت زیاد و تنوع فرهنگی، در سراسر کشور و حتی در سراسر جهان، کالیفرنیا منشأ ضد فرهنگ هیپی، فرهنگ ساحل و خودرو، اینترنت و رایانه شخصی است.[۱۷][۱۸] منطقه خلیج سانفرانسیسکو و منطقه بزرگ لس آنجلس به ترتیب به عنوان مراکز صنعت جهانی، فناوری و سرگرمی دیده می‌شوند. اقتصاد کالیفرنیا بسیار متنوع است: ۵۸٪ آن مبتنی بر امور مالی، دولتی، خدمات املاک و مستغلات، فناوری و خدمات تجاری حرفه ای، علمی و فنی است.[۱۹][۲۰] صنعت کشاورزی کالیفرنیا بیشترین میزان تولید نسبت به سایر ایالت‌های آمریکا را دارد، اگرچه تنها ۱٫۵٪ از اقتصاد این ایالت را تشکیل می‌دهد.[۲۱][۲۲][۲۳]

کالیفرنیا از شمال با اورگان، از شرق با نوادا و آریزونا و از جنوب با باخا کالیفرنیای مکزیک مرز مشترک دارد. جغرافیای متنوع این ایالت از ساحل اقیانوس آرام در غرب تا رشته کوه سیرا نوادا در شرق، از جنگل‌های سرخ و درختان صنوبر داگلاس در شمال غربی تا صحرای موهاوی در جنوب شرقی گسترش دارد. دره مرکزی که یک منطقه مهم کشاورزی است، در مرکز این ایالت قرار دارد. گرچه کالیفرنیا به دلیل آب و هوای گرم مدیترانه ای و موسمی خود بسیار مشهور است؛ اما با توجه به وسعت این ایالت، آب و هوای آن در چشم اندازهایی همچون جنگل‌های معتدل بارانی در شمال، صحرای خشک داخلی در مرکز و کوه‌های آلپ برفی در مناطق کوهستانی متفاوت است. همه این عوامل منجر به تقاضای زیاد آب در آن منطقه شده است. در کل تعداد، کالیفرنیا بزرگترین مصرف‌کننده آب در آمریکای شمالی است. با گذشت زمان، خشکسالی و آتش‌سوزی بیشتر شده‌است. با این وجود، تامین آب کالیفرنیا را بیشتر تحت فشار قرار می‌دهد.[۲۴][۲۵]

پیشینه آنچه امروزه کالیفرنیا نامیده می شود؛ به زمانی بر می گردد که قبایل مختلف سرخ پوست و بومی در آن زندگی می کردند. پس از اینکه این منطقه طی قرون ۱۶ و ۱۷ میلادی توسط اروپاییان کشف شد، امپراتوری اسپانیا با ادعای مالکیت بر این مناطق، شروع به استعمار آن کرد. در سال ۱۸۰۴ استان آلتا کالیفرنیا، تحت حاکمیت نایب السلطنه نیو اسپانیا قرار گرفت. این منطقه در سال ۱۸۲۱ پس از جنگ موفقیت‌آمیزی که برای کسب استقلال برپا شده بود، بخشی از مکزیک شد. اما پس از جنگ مکزیک و آمریکا در سال ۱۸۴۸ به ایالات متحده واگذار شد. بخش غربی آلتا کالیفرنیا سپس در ۹ سپتامبر ۱۸۵۰ به عنوان سی و یکمین ایالت سازمان یافته و پذیرفته شد. تب طلای کالیفرنیا که از سال ۱۸۴۸ شروع شد، با مهاجرت گسترده از شرق و خارج از کشور با یک پیشرفت اقتصادی همراه رونق، منجر به تغییرات چشمگیر اجتماعی و جمعیتی شد.

تاریخچه[ویرایش]

مکزیک با شکست از آمریکا در جنگ آمریکا و مکزیک مجبور شد کالیفرنیا و ایالت‌های کنونی منطقه جنوب غربی آمریکا را به این کشور واگذار کند.[۲۶] تب طلا در کالیفرنیا در (۱۸۴۸_۱۸۴۹) منجر به موجی از مهاجرت‌ها به سواحل اقیانوس آرام گردید که نتیجه آن نسل‌کشی سرخ‌پوستان در کالیفرنیا[۲۷][۲۸][۲۹][۳۰] و ایجاد ایالات‌های غربی بود.[۳۱]

اولین ساکنین[ویرایش]

حداقل در طی ۱۳۰۰ سال گذشته با موج‌های پی در پی ورود مهاجران، کالیفرنیا یکی از متنوع‌ترین مناطق فرهنگی و زبانی در آمریکای شمالی قبل از کلمبیا بود.[۳۲]تخمین‌های مختلف از جمعیت بومی از ۱۰۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰۰ نفر است. [۳۳] مردم بومی کالیفرنیا بیش از ۷۰ گروه قومی متمایز از بومیان آمریکا را شامل می‌شدند، از جمعیت زیاد و ساکن ساحل گرفته تا گروه‌های داخلی. گروه‌های کالیفرنیایی همچنین در تشکیلات سیاسی خود با گروه‌ها، قبایل، روستاها و در سواحل سرشار از منابع، سرزمین‌های بزرگ مانند چوماش، پومو و سالینان متنوع بودند. اتحادات تجاری. نظامی و ازدواج بسیاری از روابط اجتماعی و اقتصادی را در بین گروه‌های مختلف تقویت کرد.

حکومت اسپانیا[ویرایش]

اولین اروپاییانی که در سواحل کالیفرنیا کاوش کردند، اعضای یک کشتی اکتشافی اسپانیایی به هدایت خوان رودریگز کابریلو، کاپیتان پرتغالی بودند. آنها در ۲۸ سپتامبر ۱۵۴۲ وارد خلیج سن دیگو شدند و حداقل تا شمال جزیره سن میگوئل رسیدند. [۳۴] کاشف معروف فرانسیس دریک در سال ۱۵۷۹ بخشی از ساحل کالیفرنیا را تعریف نکرد و ادعا کرد که در شمال شهر آینده سانفرانسیسکو فرود آمده است. [۳۵] فیلیپینی ها اولین آسیایی هایی بودند که در سال ۱۵۸۷ میلادی سوار بر کشتی های اسپانیایی به آنچه که ایالات متحده آمریکا نامیده می شد، وارد خلیج مورو در آمریکا شدند.[۳۶][۳۷][note ۱]

با وجود اکتشافات زمینی در کالیفرنیا در قرن شانزدهم، ایده رودریگز از کالیفرنیا به عنوان یک جزیره همچنان پابرجا ماند. چنین تصاویری در قرن هجدهم در بسیاری از نقشه‌های اروپا دیده می‌شد.[۴۰]

حکومت مکزیک[ویرایش]

در سال ۱۸۲۱، جنگ استقلال مکزیک به مکزیک (از جمله کالیفرنیا) استقلال از اسپانیا را داد. برای ۲۵ سال آینده، آلتا کالیفرنیا به عنوان یک منطقه اداری دورافتاده، کم جمعیت و شمال غربی در کشور تازه استقلال یافته مکزیک باقی ماند. این مأموریت‌ها که بهترین زمین‌های ایالت را کنترل می‌کردند، تا سال ۱۸۳۴ سکولار شدند و به مالکیت دولت مکزیک تبدیل شدند.[۴۱] فرماندار بسیاری از لیگ‌های مربع زمین را با نفوذ سیاسی به دیگران اعطا کرد. این گاوداری‌ها یا گاوداری‌های عظیم به عنوان نهادهای غالب کالیفرنیای مکزیک ظهور کردند. این دامداری‌ها تحت مالکیت کالیفرنیوس (اسپانیایی‌تبار ساکن کالیفرنیا) که با تاجران بوستون پوست گاو و پیه معامله می‌کرد، توسعه یافت. گوشت گاو تا زمان هجوم طلای کالیفرنیا در سال ۱۸۴۹ به کالایی تبدیل نشد.

از دهه ۱۸۲۰، دام و مهاجران از ایالات متحده و کانادای آینده وارد کالیفرنیای شمالی شدند. این تازه واردان از مسیر Siskiyou Trail , California California , Oregon Trail و Old Spanish Trail برای عبور از کوه‌های ناهموار و بیابان‌های سخت در کالیفرنیا و اطراف آن استفاده کردند.[۴۲]

جمهوری کالیفرنیا[ویرایش]

نوشتار‌های اصلی: جمهوری کالیفرنیا و واگذاری مکزیک

در سال ۱۸۴۶، گروهی از شهرک نشینان آمریکایی در سونوما و اطراف آن در جریان شورش پرچم خرس علیه حکومت مکزیک قیام کردند. پس از آن، شورشیان پرچم خرس (دارای یک خرس، یک ستاره، یک نوار قرمز و کلمات "جمهوری کالیفرنیا") را در Sonoma برافراشتند. تنها رئیس‌جمهور جمهوری ویلیام بی اید بود که در دوران شورش پرچم خرس نقشی اساسی داشت.[۴۳] این شورش توسط شهرک نشینان آمریکایی مقدمه ای برای حمله نظامی بعدی آمریکا به کالیفرنیا بود و از نزدیک با فرماندهان نظامی نزدیک آمریکا هماهنگی داشت.

مکزیک در سال ۱۸۲۴ و مرز مشترک با ایالات متحده. پیش از معاهده ۱۸۱۸ آدامز-اونیس که اسپانیا با ایالات متحده امضا کرد

جمهوری کالیفرنیا عمر کوتاهی داشت؛[۴۴] در همان سال وقوع جنگ مکزیک و آمریکا (۴۸–۱۸۴۶) بود.[۴۵] هنگامی که کمودور جان دی اسلوات از نیروی دریایی ایالات متحده به خلیج مونتری رفت و اشغال نظامی کالیفرنیا توسط ایالات متحده را آغاز کرد، کالیفرنیای شمالی در کمتر از یک ماه تسلیم نیروهای آمریکایی شد.[۴۶] پس از یکسری نبردهای دفاعی در کالیفرنیای جنوبی، معاهده Cahuenga در ۱۳ ژانویه ۱۸۴۷ توسط کالیفرنیا امضا شد و کنترل آمریکا در کالیفرنیا را تأمین کرد.[۴۷]

دوره اولیه آمریکا[ویرایش]

به دنبال پیمان گوادالوپه هیدالگو (۲ فوریه ۱۸۴۸) که به جنگ پایان داد، غربی‌ترین قسمت قلمرو مکزیکی التا کالیفرنیا که به آن متصل شده بود، به زودی به ایالت کالیفرنیای آمریکا تبدیل شد و باقیمانده سرزمین قدیمی به آمریکای جدید تقسیم شد سرزمین‌های آریزونا، نوادا، کلرادو و یوتا. منطقه پایین‌تر و با خشکی کم جمعیت و قدیمی باخا کالیفرنیا همچنان به عنوان بخشی از مکزیک باقی مانده‌است. در سال ۱۸۴۶، کل جمعیت ساکن در قسمت غربی آلتای کالیفرنیای قدیمی تخمین زده شده بود که بیش از ۸۰۰۰ نفر نباشد، به علاوه حدود ۱۰۰۰۰۰ بومی آمریکایی، در حالی که در حدود ۳۰۰٬۰۰۰ نفر قبل از استقرار اسپانیایی‌ها در ۱۷۶۹ بود.[۴۸]

در سال ۱۸۴۸، فقط یک هفته قبل از الحاق رسمی آمریکایی‌ها به این منطقه، طلا در کالیفرنیا کشف شد، این رویدادی بود که برای همیشه می‌توانست هم آمار جمعیتی این ایالت و هم امور مالی آن را تغییر دهد. اندکی پس از آن، هجوم گسترده مهاجرت به این منطقه حاصل شد، زیرا هزاران نفر از جویندگان و استخراج کنندگان به آنجا رسیدند. جمعیت درگیر طوفان‌های بزرگ طلای کالیفرنیا با شهروندان ایالات متحده، اروپایی‌ها، چینی‌ها و سایر مهاجران روبرو شد. در زمان درخواست ایالت کالیفرنیا در سال ۱۸۵۰، جمعیت ساکنین کالیفرنیا به ۱۰۰۰۰۰ نفر رسیده بود. تا سال ۱۸۵۴، بیش از ۳۰۰۰۰۰ شهرک نشین آمده بودند. بین سالهای ۱۸۴۷ و ۱۸۷۰، جمعیت سانفرانسیسکو از ۵۰۰ به ۱۵۰٬۰۰۰ نفر افزایش یافت.[۴۹] کالیفرنیا به‌طور ناگهانی دیگر یک آب خیز کم جمعیت نبود، اما ظاهراً یک شبه به یک مرکز بزرگ جمعیت تبدیل شده بود.

مقر دولت کالیفرنیا تحت حکومت اسپانیا و بعداً مکزیک از سال ۱۷۷۷ تا ۱۸۴۵ در مونتری واقع شده بود.[۴۱] پیو پیکو، آخرین فرماندار مکزیکی آلتا کالیفرنیا، در سال ۱۸۴۵ مدت کوتاهی پایتخت را به لس آنجلس منتقل کرد. کنسولگری ایالات متحده نیز در مونتری، تحت کنسول توماس او. لارکین واقع شده بود.

در سال ۱۸۴۹، یک کنوانسیون قانون اساسی ایالتی برای اولین بار در مونتری برگزار شد. تصمیم‌گیری در مورد مکان برای پایتخت جدید ایالت از جمله اولین وظایف کنوانسیون بود. اولین جلسات قانونگذاری کامل در سن خوزه (۱۸۵۰–۱۸۵۰) برگزار شد. مکانهای بعدی شامل Vallejo (1852–1853) و Benicia (1853–1854) در نزدیکی آن بود. سرانجام این مکان‌ها نیز ناکافی بودند. پایتخت از سال ۱۸۵۴ در ساکرامنتو واقع شده‌است[۵۰] و فقط با وقفه ای کوتاه در سال ۱۸۶۲ هنگامی که جلسات قانونگذاری در سانفرانسیسکو به دلیل طغیان در ساکرامنتو برگزار شد. کنوانسیون قانون اساسی این ایالت قانون اساسی ایالت خود را نهایی کرد، برای پذیرش دولت بودن به کنگره ایالات متحده تقاضا کرد. در ۹ سپتامبر ۱۸۵۰، به عنوان بخشی از مصالحه ۱۸۵۰، کالیفرنیا به یک ایالت آزاد و ۹ سپتامبر به تعطیلات ایالتی تبدیل شد.

در طول جنگ داخلی آمریکا (۱۸۶۵–۱۸۶۱)، کالیفرنیا برای حمایت از اتحادیه محموله‌های طلا را به سمت شرق به واشینگتن فرستاد.[۵۱] با این حال، به دلیل وجود گروه زیادی از هواداران طرفدار جنوب در داخل کشور، این کشور قادر به جمع کردن هیچ هنگ کامل نظامی برای اعزام به شرق به منظور خدمت رسمی در جنگ اتحادیه نبود. هنوز چندین واحد نظامی کوچکتر در داخل ارتش اتحادیه به‌طور غیررسمی با ایالت کالیفرنیا مانند "100 California Company" ارتباط داشتند، زیرا اکثر اعضای آنها از کالیفرنیا بودند.

در زمان پذیرش کالیفرنیا در اتحادیه، سفر بین کالیفرنیا و بقیه قاره ایالات متحده یک کار طولانی و خطرناک بوده‌است. نوزده سال پس از آن، در سال ۱۸۶۹، اندکی پس از پایان جنگ داخلی، با اتمام اولین راه‌آهن شبه قاره در سال ۱۸۶۹، ارتباط مستقیم تری ایجاد شد. پس از آن دسترسی به کالیفرنیا آسان بود.

بیشتر ایالت برای کشت میوه و به‌طور کلی کشاورزی بسیار مناسب بود. وسعت گسترده گندم، سایر محصولات غلات، محصولات گیاهی، پنبه و درختان میوه و آجیل و میوه جات (از جمله پرتقال در جنوب کالیفرنیا) پرورش داده شد و پایه تولید محصولات خارق‌العاده کشاورزی این ایالت در دره مرکزی و جاهای دیگر گذاشته شد.

مردم بومی[ویرایش]

تحت حاکمیت قبلی اسپانیا و مکزیک، بیش از هر چیز، بومیان اصلی کالیفرنیا به‌طور چشمگیری از بیماریهای اوراسیا که مردم بومی کالیفرنیا هنوز مصونیت طبیعی برای آنها ایجاد نشده بود، کاسته شده بودند.[۵۲] تحت دولت جدید آمریکا، سیاستهای سختگیرانه دولت کالیفرنیا در قبال مردم بومی خود بهبود نیافت. همانند سایر ایالت‌های آمریکا، بسیاری از ساکنان بومی به زودی توسط مهاجران آمریکایی مانند معدن کاران، دامداران و کشاورزان به زور از سرزمین‌های خود خارج شدند. گرچه کالیفرنیا به عنوان یک کشور آزاد به اتحادیه آمریکا وارد شده بود، «سرخپوستان متلاطم یا یتیم» طبق قانون دولت و حمایت از هندی‌ها در سال ۱۸۵۳ توسط کارفرمایان جدید انگلیس و آمریکا به‌طور واقعی به بردگی کشیده شدند؛ که در آن صدها نفر از مردم بومی کشته شدند.

بین سالهای ۱۸۵۰ و ۱۸۶۰، دولت ایالت کالیفرنیا حدود ۱٫۵ میلیون دلار (که حدود ۲۵۰٬۰۰۰ آن توسط دولت فدرال بازپرداخت شد)[۵۳] برای استخدام شبه نظامیانی که هدف آنها محافظت از مهاجران در برابر جمعیت بومی بود، پرداخت کرد. در دهه‌های بعد، جمعیت بومی در رزرواسیون و نگهداری قرار گرفتند، که اغلب کوچک و منزوی و بدون منابع طبیعی کافی یا بودجه از طرف دولت برای تأمین جمعیت ساکن در آنها بود. در نتیجه، ظهور کالیفرنیا برای ساکنان بومی یک مصیبت بود. چندین محقق و فعال بومی آمریکا، از جمله بنجامین مدلی و اد کاستیلو، اقدامات دولت کالیفرنیا را به عنوان یک نسل‌کشی توصیف کرده‌اند.[۵۴]

۱۹۹۰ تاکنون[ویرایش]

مهاجرت به کالیفرنیا در اوایل قرن بیستم با اتمام بزرگراه‌های مهم بین قاره ای مانند بزرگراه لینکلن و مسیر ۶۶ سرعت گرفت. در دوره ۱۹۰۰ تا ۱۹۶۵، جمعیت از یک میلیون نفر به بیشتر جمعیت در اتحادیه افزایش یافته‌است. در سال ۱۹۴۰، اداره سرشماری جمعیت کالیفرنیا را ۶٫۰٪ تبانی اسپانیایی، ۲٫۴٪ آسیایی و ۸۹٫۵٪ سفیدپوست غیر اسپانیایی گزارش کرد.[۵۵]

در طول قرن بیستم، دو فاجعه بزرگ در کالیفرنیا رخ داد. زلزله سال ۱۹۰۶ سانفرانسیسکو و سیل سد فرانسیس ۱۹۲۸ همچنان کشنده‌ترین در تاریخ ایالات متحده است.[۵۶]

قیمت مسکن در مناطق شهری همچنان در حال افزایش است. خانه ای متوسط که در دهه ۱۹۶۰ ۲۵۰۰۰ دلار هزینه داشت و در مناطق شهری تا سال ۲۰۰۵ نیم میلیون دلار یا بیشتر هزینه می‌کرد. افراد بیشتری ساعات طولانی تری را برای خرید خانه در مناطق روستایی تر در حالی که حقوق بیشتری در مناطق شهری می‌گرفتند جابجا می‌کردند. دلالان خانه‌هایی را خریداری کردند که هرگز قصد زندگی در آنها را نداشتند و انتظار داشتند در عرض چند ماه سود کلانی کسب کنند و سپس با خرید املاک بیشتر آن را به بازار عرضه کنند. شرکت‌های وام مسکن سازگار بودند، زیرا همه تصور می‌کردند که قیمت‌ها در حال افزایش است. با شروع سقوط قیمت مسکن و پایان سال‌های رونق، این حباب در سالهای ۲۰۰۷–۸ ترکید. صدها میلیارد ارزش املاک ناپدید شد و با توجه به آسیب رساندن به بسیاری از مؤسسات مالی و سرمایه گذاران، سلب حق مالکیت املاک افزایش یافت.[۵۷][۵۸]

نام[ویرایش]

نام این ایالت از زبان اسپانیولی و به خصوص از رمانی به نام Las sergas de Esplandián گرفته شده، و متعلق به شخصیتی از این داستان است به نام ملکه Califia که احتمالاً از واژهٔ عربی «خلیفه» گرفته شده.[۵۹]

مردم[ویرایش]

کالیفرنیا پرجمعیت‌ترین ایالت ایالات متحده آمریکاست و نیز بزرگ‌ترین جمعیت ایرانی‌تبار خارج از خاورمیانه را در خود جای داده‌است.[۶۰] به‌طوری‌که چندین تن از اعضای شورای شهر بورلی هیلز ایرانی‌الاصل هستند.

اقتصاد[ویرایش]

اقتصاد کالیفرنیا با بیش از ۳ تریلیون دلار (۳٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰) تولید ناخالص داخلی، بیشتر از هر ایالت دیگری در ایالات متحده می‌باشد،[۶۱] اگر کالیفرنیا را یک کشور فرض کنیم، پنجمین اقتصاد بزرگ دنیاست (بزرگ‌تر از بریتانیا یا فرانسه)[۶۲]

کالیفرنیا صنعت فناوری اطلاعات و رایانه‌ای بسیار پیشرفته‌ای دارد به‌طوری‌که شرکت‌های اوراکل، سیسکو سیستمز، اینتل، گوگل، یاهو، شرکت ای‌ام‌دی، سان مایکروسیستمز، و نیز شرکت رایانه‌ای اپل و شِوران نیز در این ایالت مرکزیت دارند.

علاوه بر این، دو تا از آزمایشگاه‌های فدرال بزرگ آمریکا در این ایالت قرار دارند از جمله آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور و آزمایشگاه ملی لارنس برکلی.

مراکز علمی و فرهنگی کالیفرنیا[ویرایش]

نوشتار اصلی: فهرست دانشگاه‌های کالیفرنیا

پارک‌های ملی[ویرایش]

نگارخانه[ویرایش]

  • نگاره‌ای از کالیفرنیا

  • سواحل ایالت کالیفرنیا

جستارهای وابسته[ویرایش]

پیوندهای به خارج[ویرایش]

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای کالیفرنیا دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کالیفرنیا موجود است.

منابع[ویرایش]

  1. ↑ "Government Code Section 420-429.8". State of California Legislative Council. Archived from the original on 25 March 2014. Retrieved December 24, 2009.
  2. ↑ Hyon B. Shin; Robert A. Kominski (April 2010). "Language Use in the United States: ۲۰۰۷" (PDF). United States Census Bureau. United States Department of Commerce. Retrieved May 27, 2013.
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ "Appendix Table A for Figures 5A-5H. Percentage Speaking a Language Other Than English at Home by English-Speaking Ability by State: 2007". Language Use in the United States: 2007 (ACS-12): Appendix Tables. United States Census Bureau. 2007. Retrieved May 26, 2013.
  4. ↑ "U.S. Census population estimates, State Totals. Table 1. Annual Estimates of the Resident Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: April 1, 2010 to July 1, 2015". U.S. Census Bureau. December 23, 2015. Archived from the original (CSV) on 23 December 2015. Retrieved December 23, 2015.
  5. ↑ "Whitney". NGS data sheet. U.S. National Geodetic Survey. http://www.ngs.noaa.gov/cgi-bin/ds_mark.prl?PidBox=GT1811. Retrieved October 20, 2011.
  6. ↑ "Elevations and Distances in the United States". United States Geological Survey. 2001. Archived from the original on 15 October 2011. Retrieved October 21, 2011.
  7. ↑ Elevation adjusted to North American Vertical Datum of 1988.
  8. ↑ The summit of کوه ویتنی is the highest point in the سرزمین اصلی ایالات متحده آمریکا.
  9. ↑ "USGS National Elevation Dataset (NED) 1 meter Downloadable Data Collection from The National Map 3D Elevation Program (3DEP) - National Geospatial Data Asset (NGDA) National Elevation Data Set (NED)". United States Geological Survey. September 21, 2015. Archived from the original on 25 March 2019. Retrieved September 22, 2015.
  10. ↑ Coté, John (December 31, 2010). "Lt. Gov. -elect Gavin Newsom to be sworn in by Jan. 10". San Francisco Chronicle. هرست کورپوریشن. Retrieved January 3, 2010.
  11. ↑ "GDP by State | U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA)" (PDF). BEA.gov. Retrieved September 19, 2018.
  12. ↑ "Report for Selected Countries and Subjects". Imf.org. Retrieved November 29, 2017.
  13. ↑ "World Population Prospects—Population Division—United Nations". esa.un.org. Archived from the original on September 2, 2017. Retrieved October 24, 2017.
  14. ↑ "U.S. metro areas—ranked by Gross Metropolitan Product (GMP) 2020 | Statistic". Statista. Retrieved May 31, 2019.
  15. ↑ "Largest Companies by Market Cap Today • Dogs of the Dow". Dogs of the Dow. June 17, 2019. Retrieved April 25, 2020.
  16. ↑ "Bloomberg Billionaires Index". Bloomberg. Retrieved October 24, 2017.
  17. ↑ "Happy 25th anniversary, World Wide Web". CalWatchdog.com. March 13, 2014.
  18. ↑ Weller, Chris. "The most important invention from every state". Business Insider.
  19. ↑ "Some People Don't Know These 10 Things Came From Southern California". OnlyInYourState. June 18, 2016.
  20. ↑ "15 Things the world needs to be thanking California for". Matador Network.
  21. ↑ Palmer, Brian (July 10, 2013). "The C-Free Diet". Slate.
  22. ↑ "CDFA—Statistics". CDFA.CA.gov. California Department of Food and Agriculture.
  23. ↑ "California farms produce a lot of food—but what and how much might surprise you". Orange County Register. July 27, 2017.
  24. ↑ Boxall, Bettina; St. John, Paige (November 10, 2018). "California's most destructive wildfire should not have come as a surprise". Los Angeles Times. Retrieved November 11, 2018.
  25. ↑ "Advancing Drought Science and Preparedness across the Nation". National Integrated Drought Information System. Archived from the original on 11 November 2018. Retrieved November 11, 2018.
  26. ↑ McIlwraith, Thomas F.; Muller, Edward K. (2001). North America: The Historical Geography of a Changing Continent. Rowman & Littlefield. p. 61. ISBN 978-0-7425-0019-8. Retrieved October 25, 2015.
  27. ↑ Madley, Benjamin (2016). An American Genocide: The United States and the California Indian Catastrophe, 1846-1873. Yale University Press. شابک ‎۹۷۸−۰−۳۰۰−۲۳۰۶۹−۷.
  28. ↑ Johansen, Bruce E.; Pritzker, Barry M. (July 23, 2007). California Indians, Genocide of. Encyclopedia of American Indian History [4 volumes]. ABC-CLIO. pp. 226–231. ISBN 978-1-85109-818-7 – via Google Books.
  29. ↑ Lindsay, Brendan C. (2012). Murder State: California's Native American Genocide, 1846–1873. U of Nebraska Press. ISBN 978-0-8032-4021-6.
  30. ↑ Wolf, Jessica. "Revealing the history of genocide against California's Native Americans". UCLA Newsroom. Retrieved July 8, 2018.
  31. ↑ Rawls, James J. (1999). A Golden State: Mining and Economic Development in Gold Rush California. University of California Press. p. 20. ISBN 978-0-520-21771-3.
  32. ↑ "Big Era Two: Human Beings Almost Everywhere – 200,000 – 10,000 Years Ago" (PDF). World History For Us All. Archived from the original (PDF) on September 2, 2006. Retrieved September 17, 2020 – via San Diego State University.
  33. ↑ Starr 2007, p. ۱۳.
  34. ↑ Rolle 1987, pp. ۳۴–۳۵.
  35. ↑ Rolle 1987, pp. ۴۰–۴۱.
  36. ↑ Tillman, Linda C.; Scheurich, James Joseph (August 21, 2013). The Handbook of Research on Educational Leadership for Equity and Diversity. Routledge. p. 202. ISBN 978-1-135-12843-2.
  37. ↑ Huping Ling (April 29, 2009). Asian America: Forming New Communities, Expanding Boundaries. Rutgers University Press. p. 109. ISBN 978-0-8135-4867-8.
  38. ↑ Carlson, Jon D. (2011). Myths, State Expansion, and the Birth of Globalization: A Comparative Perspective. Palgrave Macmillan. p. 40. ISBN 978-1-137-01045-2. Retrieved August 21, 2014.
  39. ↑ Hoover, Mildred Brooke; Kyle, Douglas E., eds. (1990). Historic Spots in California. Stanford University Press. p. 359. ISBN 978-0-8047-1734-2. Retrieved August 21, 2014.
  40. ↑ "California as an Island in Maps—Online Exhibits". Stanford University Libraries. Retrieved June 15, 2016.
  41. ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ "Introduction". Early History of the California Coast. National Park Service. Retrieved August 26, 2012.
  42. ↑ Altman, Linda Jacobs (2005). California. Marshall Cavendish. p. 117. ISBN 978-0-7614-1737-8. Retrieved March 16, 2013.
    Testimonios: Early California Through the Eyes of Women, 1815–1848. Heyday. 2006. p. 425. ISBN 978-1-59714-033-1. Retrieved March 16, 2013.
  43. ↑ "William B. Ide Adobe SHP". California State Parks. Retrieved December 25, 2009.
  44. ↑ "Bear Flag Revolt". History.com. 2015. Retrieved June 5, 2015.
    "The United States and California". Early California History: An Overview. Library of Congress. 1998. Retrieved June 5, 2015.
  45. ↑ "The U.S. Mexican War". The Border. KPBS. 1999. Retrieved June 5, 2015.
    Matthew Kachur; Jon Sterngass (July 1, 2006). The Mexican-American War. World Almanac Library. pp. 25–26. ISBN 978-0-8368-7290-3.
    Thomas M. Leonard (2001). James K. Polk: A Clear and Unquestionable Destiny. Rowman & Littlefield. pp. 141–143. ISBN 978-0-8420-2647-5.
  46. ↑ Spencer Tucker (Militärhistoriker) (2013). The Encyclopedia of the Mexican-American War: A Political, Social, and Military History. ABC-CLIO. pp. 55–56. ISBN 978-1-85109-853-8.
  47. ↑ The Quarterly. Historical Society of Southern California. 1907. pp. 199–201.
    Hunt Janin; Ursula Carlson (April 20, 2015). The California Campaigns of the U.S. -Mexican War, 1846–1848. McFarland. pp. 149–151. ISBN 978-1-4766-2093-0.
  48. ↑ Osborne, Thomas J. (November 29, 2012). Pacific Eldorado: A History of Greater California. Wiley. ISBN 978-1-118-29217-4.
  49. ↑ "1870 Fast Facts". United States Census Bureau. Archived from the original on March 5, 2019. Retrieved March 5, 2019.
  50. ↑ Wilson, Dotson; Ebbert, Brian S. (2006). California's Legislature (PDF) (2006 ed.). Sacramento: California State Assembly. OCLC 70700867.
  51. ↑ 10 Facts: California during the Civil War Civil War Trust. Downloaded September 9, 2017.
  52. ↑ "Destruction of the California Indians". California Secretary of State. Archived from the original on December 7, 2011. Retrieved April 15, 2012.
  53. ↑ "California Militia and Expeditions Against the Indians, 1850–1859". Militarymuseum.org. Retrieved March 21, 2012.
  54. ↑ "see also Benjamin Madley, American Genocide: The California Indian Catastrophe, 1846–1873, Yale University Press, 2012". Archived from the original on May 11, 2012.
  55. ↑ "California—Race and Hispanic Origin: 1850 to 1990". U.S. Census Bureau. Archived from the original on December 24, 2014.
  56. ↑ Krech, Shepard, III; Merchant, Carolyn; McNeill, John Robert, eds. (2004). Encyclopedia of World Environmental History. 3: O-Z, Index. Routledge. pp. 540–. ISBN 978-0-415-93735-1. Retrieved November 23, 2012.
  57. ↑ Robert M. Hardaway, The Great American Housing Bubble: The Road to Collapse (2011) p. 22
  58. ↑ Stephen D. Cummings and Patrick B. Reddy, California after Arnold (2009) p. 102
  59. ↑ «List of US state name etymologies - From Sensagent.com».
  60. ↑ Migration Information Source - Spotlight on the Iranian Foreign Born
  61. ↑ "GDP by State | U.S. Bureau of Economic Analysis (BEA)" (PDF). www.bea.gov. Retrieved September 19, 2018.
  62. ↑ "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. Retrieved November 29, 2017.


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «note» وجود دارد، اما برچسب <references group="note"/> متناظر پیدا نشد. ().

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=کالیفرنیا&oldid=32055483»