کئوله

کئوله
	درختان کئوله در منطقه بیوبیو
وضعیت حفاظت
	; در خطر انقراض (IUCN 3.1)
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
کلاد:	نهان‌دانگان
کلاد:	مگنولیان
راسته:	Laurales
تیره:	Gomortegaceae; Reiche
سرده:	Gomortega; Ruiz & Pav.
گونه:	G. keule
نام دوبخشی
	Gomortega keule; (Molina) Baill.
مترادف
	Adenostemum nitidum (Ruiz & Pav.) Pers.; Gomortega nitida Ruiz & Pav.; Keulia chilensis Molina; Lucuma keule Molina;

کئوله (اسپانیایی: keule یا queule و hualhual) درختی بومی شیلی است. این تنها گونه از سردهٔ گومورتگا (Gomortega) است و به راسته برگ‌بوسانان در تبارشاخه مگنولیان اختصاص دارد.

شرح[ویرایش]

کئوله‌ها درختانی همیشه سبز، معطر، دارای پوست خاکستری با شکاف‌های طولی کم‌عمق هستند. برگ‌های دُم‌برگ، ساده، کامل، بیضی‌شکل تا نیزه‌ای‌شکل است. ساقه‌ها دارای گره‌های تک‌حفره‌ای و دارای دو خط برگی هستند. شاخه‌ها چهارگوش‌اند.

میوه خوراکی یک حفره زردرنگ یک یا سه‌حفره‌ای است که معمولاً دارای 1 (-2) دانه، میان‌بَر (مزوکارپ) گوشتی، درون‌بَر (اندوکارپ) دلپذیر و سنگی است. در هر میوه ۱–۲ دانه وجود دارد که دارای درون‌دانه فراوان، روغنی، جنین بزرگ، دولپه‌ای است.

عدد کروموزوم n = ۲۱، 2n = ۴۲ است.

پراکنش[ویرایش]

کئوله تنها در یک محدوده زیستگاهی بسیار باریک در ساحلی مرکزی شیلی، از جمله جنگل مائولینو و بخش‌هایی از ماتورال شیلی رشد می‌کند.^[۳]

این گونه به دلیل برداشت بیش از حد در معرض خطر انقراض قرار دارد و جنگل‌هایی آن را برای تبدیل به زمین کشاورزی می‌بُرند.

کئوله یک میوه شیرین خوراکی زردرنگ به قطر ۳۴–۴۵ میلیمتر (۱٫۳–۱٫۸ اینچ) ی دارد. این میوه برای تهیه نوعی مارمالاد برداشت می‌شود.

منابع[ویرایش]

↑ Echeverría, C. & Campos, S. (2019). "Gomortega keule". IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2019: e.T31357A2805379. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-2.RLTS.T31357A2805379.en. Retrieved July 11, 2020.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
↑ Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x.
↑ C. Michael Hogan & World Wildlife Fund. 2013.

خطای یادکرد: برچسپ <ref> که با نام «APG4» درون <references> تعریف شده، در متن قبل از آن استفاده نشده‌است.

پیونده به بیرون[ویرایش]

پرونده‌های رسانه‌ای مربوط به Gomortega keule در ویکی‌انبار
اطلاعات مرتبط Gomortega keule در ویکی‌گونه.

گونه‌ها[ویرایش]

کئوله در دانشنامه گیاهی شیلی
اطلاعات در مورد کئوله (به اسپانیایی)
فهرست شده به عنوان در معرض خطر (EN A1cd v2.3)
تصاویر و نقشه زیستگاه Gomortega keule (به زبان اسپانیایی)
پروژه توسعه یافته در شیلی در Gomortega keule (به اسپانیایی)
[۱] بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳ توسط Archive.today (به اسپانیایی)

خانواده[ویرایش]

Gomortegaceae بایگانی‌شده در ۹ مه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine در L. Watson و MJ Dallwitz (1992 به بعد). خانواده گیاهان گلدار بایگانی‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine: توضیحات، تصاویر، شناسایی، بازیابی اطلاعات. نسخه: ۲۷ آوریل 2006. http://delta-intkey.com بایگانی‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine .
فلورهای الکترونیکی
مرورگر NCBI Taxonomy
پیوندها در CSDL، تگزاس

[1] Echeverría, C. & Campos, S. (2019). "Gomortega keule". IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2019: e.T31357A2805379. doi:10.2305/IUCN.UK.2019-2.RLTS.T31357A2805379.en. Retrieved July 11, 2020.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)

[APG3-2] Angiosperm Phylogeny Group (2009). "An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III". Botanical Journal of the Linnean Society. 161 (2): 105–121. doi:10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x.

[3] C. Michael Hogan & World Wildlife Fund. 2013.

[۱]

[۲]

[۳]