مانوئل نوریگا
| مانوئل نوریگا Manuel Noriega | |
|---|---|
 نوریگا پس‌از تسلیم به نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا | |
| رهبر آزادی‌بخش ملی[۱] | |
|
مشغول به کار ۱۵ دسامبر ۱۹۸۳ – ۲۰ دسامبر ۱۹۸۹ | |
| پس از | پست ایجاد شده |
| پیش از | پست حذف شده |
| رهبر نظامی پاناما | |
|
مشغول به کار ۱۲ اوت ۱۹۸۳ – ۲۰ دسامبر ۱۹۸۹ | |
| رئیس جمهور |
Ricardo de la Espriella Jorge Illueca Nicolás Ardito Barletta Vallarino Eric Arturo Delvalle Manuel Solís Francisco Rodríguez |
| پس از | روبن داریو پاردس |
| پیش از | پست حذف شده |
| اطلاعات شخص | |
| زاده |
Manuel Antonio Noriega Moreno ۱۱ فوریهٔ ۱۹۳۴ پاناماسیتی |
| درگذشت |
۲۹ مه ۲۰۱۷ میلادی (۸۳ سال) پاناماسیتی |
| ملیت | پانامایی |
| همسر(ان) | Felicidad Sieiro de Noriega |
| فرزندان | ۳ |
| محل تحصیل |
Chorrillos Military School (لیما، پرو) Western Hemisphere Institute for Security Cooperation|School of the Americas (کلمبوس، جورجیا، آمریکا) |
| مذهب | کلیسای کاتولیک |
| خدمات نظامی | |
| وفاداری |
 پاناما |
| خدمت/شاخه |
 نیروهای دفاعی پاناما |
| سال‌های خدمت | ۱۹۶۷–۱۹۹۰ |
| درجه |
 ارتشبد |
| فرمانده | نیروهای دفاعی پاناما |
| جنگ‌ها/عملیات‌ها | |
مانوئل آنتونیو نوریگا مورنو، (اسپانیایی: Manuel Antonio Noriega Moreno; ۱۱ فوریهٔ ۱۹۳۴ – ۲۹ مه ۲۰۱۷)، سیاستمدار، افسر نظامی، قاچاقچی مواد مخدر و دیکتاتور نظامی پاناما بین سال‌های ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۰ میلادی بود.
محتویات
تحصیلات[ویرایش]
او تحصیل کرده دانشکده نظامی در پرو است.[۲]
پیش از رهبری[ویرایش]
او از حامیان کودتای موفقیت‌آمیز ژنرال عمر توریخوس علیه آرنولفو آریاس در سال ۱۹۶۸ بوده است. در سال ١٩٨٣ و در پی سقوط دولت و سپس مرگ مشکوک ژنرال عمر توریخوس قدرت او افزایش چشمگیری پیدا کرد.[۲]
وی پیش از رسیدن به رهبری ارشد پاناما، برای سه دهه خبرچین سابق سازمان آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا[۲][۳][۴] (سیا) و سپس برای مدت طولانی ریاست سرویس اطلاعاتی این کشور را بر عهده داشت. در این دوران آمریکا از سرکوب‌های سیاسی او چشم‌پوشی می‌کرد.[۲]
در دهه ۱۹۸۰ میلادی به منظور کمک مالی به عملیات مخفیانه دولت آمریکا در حمایت از نیروهای مخالف جبهه آزادی‌بخش ملی ساندینیستا در نیکاراگوئه وارد ماجرای ایران-کنترا (ماجرای مک‌فارلین) شد.[۲]
سرنگونی[ویرایش]
پس ار انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا (۱۹۸۸) و انتخاب جرج ایچ دابلیو بوش رابطه او با آمریکا رو به تیرگی رفت.[۵] آمریکا او را متهم به تبدیل پاناما به شاهراه انتقال مواد مخدر از آمریکای جنوبی به کشور آمریکا کرد.[۶] او در پاسخ به آمریکا اعلان جنگ داد.
در جریان حمله ۲۰ دسامبر ۱۹۸۹ آمریکا به پاناما به دستور جرج بوش[۵] دولت مانوئل نوریگا در ۳۱ ژانویه ۱۹۹۰ فروپاشید.[۳][۷]
زندان[ویرایش]
نوریگا در تازش آمریکا دستگیر و به میامی منتقل شد. دادستان‌های آمریکایی اعلام کردند، وی با قاچاق مواد مخدر، هزاران تُن کوکائین وارد آمریکا کرده است. در سال ۱۹۹۰ دادگاهی در آمریکا او را به جرم پول‌شویی و قاچاق مواد مخدر به ۳۰ سال زندان محکوم کرد. اما به دلیل رفتار خوب او این حکم به ۱۷ سال کاهش یافت.[۵]
در سال ۲۰۰۷ و با ۱۷ اتهام، دولت فرانسه نیز وی را به پول‌شویی متهم کرد. در آوریل سال ۲۰۱۰ نوریگا به فرانسه مسترد[۵][۸] و در سال ۲۰۱۱ به پاناما فرستده شد تا به اتهام فساد، قتل و نقض حقوق بشر محاکمه شود.[۹][۱۰] وی در پی اتهام به قتل، فساد و اختلاس به ۶۰ سال زندان محکوم شد.[نیازمند منبع]
بیماری[ویرایش]
در ۱۶ بهمن ۱۳۹۰ پلیس ملی پاناما اعلام کرد، نوریگا احتمالاً به دلیل سکته از زندان به بیمارستان منتقل شده است. همچنین اعلام کرد، که نوریگا از فشار خون بالا و به احتمال زیاد خونریزی مغزی رنج می‌برده است.[۸]
او در ژانویه سال ۲۰۱۷ به دلیل وضع سلامتی وخیم خود از زندان آزاد و جهت آمادگی برای عمل جراحی مغز در حبس خانگی قرار گرفت.[۲]
درگذشت[ویرایش]
او که از مارس ۲۰۱۷ در پی عمل جراحی مغز دچار خونریزی شده بود در ۲۹ مه ۲۰۱۷ در ۸۳ سالگی و به دنبال یک جراحی مغز درگذشت.[۲]
جوایز[ویرایش]
وی از برندگان جوایزی چون لژیون دونور است.[۱۱][۱۲]
ایران[ویرایش]
او نقشی کلیدی در "ماجرای ایران-کنترا" (ماجرای مک‌فارلین) در اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی داشت.[۲]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Gilboa, Eytan. "The Panama Invasion Revisited: Lessons for the Use of Force in the Post Cold War Era". Political Science Quarterly. 110 (4): 539. doi:10.2307/2151883. Archived from the original on April 12, 2012. Retrieved July 1, 2011.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ «مانوئل نوریگا، رهبر نظامی سابق پاناما درگذشت». بی‌بی‌سی فارسی. ۹ خرداد ۱۳۹۶.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Elida Moreno. “Ex-Panamanian dictator Noriega, ousted in U.S. invasion, dies at 83”. Reuters. Tue May 30, 2017.
- ↑ “مانوئل نوریگا، دیکتاتور پیشین پاناما، درگذشت”. dw.com. 30 May 2017.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ «فرانسه نوریگا را به پاناما مسترد می کند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲ آذر ۱۳۹۰.
- ↑ استفانی هولمز. «آمریکا مانوئل نوریگا را به فرانسه مسترد کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ اردیبهشت ۱۳۸۹.
- ↑ «دیکتاتور پاناما در زندان سکته کرد». Shafaf.ir. ۱۷ بهمن ۱۳۹۰.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ISNA - 02-06-2012 - 90/11/17 - سرویس: / بین‌الملل - فرامنطقه‌یی / شماره خبر: 1944078
- ↑ «دیکتاتور پاناما در زندان سکته کرد». تابناک. ۱۷ بهمن ۱۳۹۰.
- ↑ «ژنرال نوریگا به پاناما باز می گردد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ آذر ۱۳۹۰.
- ↑ Davis, Lizzie. "Manuel Noriega, former ruler of Panama, sent to jail by French judge". The Guardian. Retrieved 30 May 2017.
- ↑ "Quand Noriega était décoré de la Légion d'honneur" (in فرانسوی). August 29, 2007. Archived from the original on July 8, 2010. Retrieved July 8, 2010. Unknown parameter
|trans_title=ignored (help)
منابع[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ مانوئل نوریگا موجود است. |
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون یک سیاستمدار است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
- CS1 فرانسوی-language sources (fr)
- اهالی پاناماسیتی
- درگذشتگان ۲۰۱۷ (میلادی)
- درگذشتگان در زندان
- زادگان ۱۹۳۴ (میلادی)
- زندانیان و بازداشت شدگان توسط دولت فدرال ایالات متحده آمریکا
- سیاستمداران اهل پاناما
- قاچاقچیان مواد مخدر اهل پاناما
- کاتولیکهای رومی اهل پاناما
- مجرمین سده ۲۰ (میلادی)
- مرگهای ناشی از بیماریها در پاناما
