چاودار
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (نوامبر ۲۰۲۰) |
چاودار | |
---|---|
![]() | |
چاودار، Secale cereale | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاه |
راسته: | گندمسانان |
تیره: | گندمیان |
گونه: | S. cereale |
نام دوبخشی | |
Secale cereale |
چاودار یا روگن با (نام علمی: Secale montanum) گیاهی از خانواده گندمیان است. بیشتر چاودارهای زراعی دیپلوئید بوده و انواع تتراپلوئید و دیپلوئید روزبلندشان نیز موجود میباشد. این گیاه دگرگشن بوده و مقاومترین غله نسبت به سرما است. در فرهنگ لغت دهخدا از این گیاه این گونه نام برده شدهاست: «چودار. چودر. ویبگ. گیاهی هرزه که در غلهزار روید و دانه آن چون گندمی لاغر و کشیده است.»[۱] و نیز در لغتنامه معین اینگونه یاد شدهاست: «گیاهی از نوع غلات که ارتفاعش تا دو متر هم میرسد.»[۲]
خصوصیات گیاهی[ویرایش]
چاودار گیاهی است بسیار خودعقیم و بنابراین دگرگشن. اغلب چاودارهای زراعی دیپلوئید هستند ۲n=۱۴ و زراعت چاودارهای تتراپلوئید نیز در سطح محدودی در اروپا متداول است. چاودار زراعی یک گیاه یکساله دیپلوئید روزبلند میباشد.
- سنبله
- دارای سنبله دراز مرکب از سنبلکهاست (بلندتر و باریکتر از گندم) و روی هر سنبله فرعی ۳ گل وجود دارد.
- ریشه
- سیستم ریشهای چاودار بسیار انبوه و گستردهتر از گندم میباشد و به همین جهت از آب بهتر استفاده میکند.
- ریشک
- ریشک دراز نازک برسی گرد و زبر است.
- ظاهر چاودار
- چاودار از نظر شکل مابین گندم و یولاف است. رنگ کدر خاک آلود دارد. فاقد پوسته (هال) میباشد.[۳]
سازگاری[ویرایش]
چاودار مقاومترین غله به سرماست و با شرایط آب و هوایی نامساعد و خاکهای فقیر غیرحاصلخیز و شنی سازگاری نشان میدهد.
- حرارت
- حداقل دما برای جوانه زنی چاودار ۳ تا ۵ درجه سانتیگراد است.
نیازهای غذایی[ویرایش]
ازت آمونیاکی مطلوبترین فرم ازت جهت چاودار است.
تولیدکنندگان[ویرایش]
تولیدکنندگان اصلی چاودار | ۲۰۱۸ (میلیون تن)[۴] |
۲۰۱۶ (میلیون تن) |
۲۰۱۲ (میلیون تن) |
---|---|---|---|
![]() |
| ۶٬۲۶۳٬۵۲۷ | ۷٬۴۰۲٬۷۲۰ | ۸٬۷۴۶٬۴۱۴ |
![]() |
۲٬۲۰۱٬۴۰۰ | ۳٬۱۷۳٬۸۰۰ | ۳٬۸۹۳٬۰۰۰ |
![]() |
۱٬۹۱۶٬۵۰۶ | ۲٬۵۴۱٬۲۳۹ | ۲٬۱۳۱٬۵۱۹ |
![]() |
۲٬۱۶۶٬۸۸۴ | ۲٬۱۹۹٬۵۷۸ | ۲٬۸۸۸٬۱۳۷ |
![]() |
۵۰۲٬۵۰۵ | ۶۵۰٬۹۳۴ | ۱٬۰۸۲٬۴۰۵ |
![]() |
۴۸۲٬۱۶۶ | ۵۷۷٬۲۰۰ | ۳۸۴٬۴۰۰ |
![]() |
۱٬۰۴۴٬۷۷۶ | ۵۲۵٬۲۷۹ | ۶۷۸٬۰۰۰ |
![]() |
۳۹۳٬۷۸۰ | ۳۹۱٬۵۶۰ | ۶۷۶٬۸۰۰ |
![]() |
۲۳۶٬۴۰۰ | ۳۸۲٬۰۰۰ | ۳۳۶٬۶۰۰ |
![]() |
۲۱۴٬۱۸۰ | ۳۴۱٬۶۷۰ | |
![]() |
۳۸۸٬۴۶۷ | ۳۱۶٬۲۳۶ | ۲۹۶٬۷۰۰ |
![]() |
۳۲۰٬۰۰۰ | ۳۷۰٬۰۰۰ | |
مجموع تولید جهانی | ۱۲٬۳۱۸٬۳۵۵ | ۱۲٬۹۴۴٬۰۹۶ | ۱۴٬۶۱۵٬۷۱۹ |
پانویس[ویرایش]
- ↑ لغتنامه دهخدا
- ↑ فرهنگ لغت محمد معین
- ↑ جزوه غلات کرامت. دانشگاه صنعتی اصفهان
- ↑ "FAOSTAT Crops". FAO.org. Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2020. Retrieved April 2, 2020.
منابع[ویرایش]
- لغتنامه دهخدا
- فرهنگ لغت محمد معین
- جزوه غلات کرامت. دانشگاه صنعتی اصفهان
پیوند به بیرون[ویرایش]
![]() |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ چاودار موجود است. |