چانگ ای ۵
 لحظهٔ احتراق موشک حامل چانگ ای ۵ | |
| گونه مأموریت | مأموریت آوردن نمونه |
|---|---|
| اپراتور | سازمان ملی فضایی چین |
| ویژگی‌های فضاپیما | |
| سازنده | CAST |
| جرم پرتاب | ۸٬۲۰۰ کیلوگرم (۱۸٬۱۰۰ پوند)[۱] |
| آغاز مأموریت | |
| تاریخ راه‌اندازی | 24 November 2020[۲] |
| موشک | چانگ ژنگ، لانگ مارش یا راه‌پیمایی طولانی |
| سایت پرتاب | مرکز راه‌اندازی فضایی ون‌چانگ |
| پیمان‌کار | CALT |
| پایان مأموریت | |
| تاریخ فرود | ۱۷ دسامبر ۲۰۲۰ |
| مدارگرد ماه | |
| سطح‌نشین ماه | |
| سایت فرود | Mons Rumker region of اقیانوس طوفان‌ها |
| جرم نمونه | ۲٬۰۰۰ گرم (۷۱ اونس)='Ch 5 |
چانگ ای ۵ (چینی: 嫦娥 五号؛ پینیین: Cháng'é wǔhào) و (به انگلیسی: Chang'e 5) یک مأموریت رباتیک اکتشاف ماه چین است که متشکل از یک ماژول خدمات، یک سطح‌نشین، صعود کننده و یک وسیله بازآوری نمونه است. این برنامه برای پرتاب در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۰ برنامه‌ریزی شده‌بود تا در ۲۷ نوامبر بر روی ماه فرود آید و حدود ۱۶ تا ۱۷ دسامبر به زمین بازگردد.[۳] چانگ ای ۵ نخستین مأموریت بازگرداندن نمونه چین است که هدف آن بازگرداندن دست کم ۲ کیلوگرم (۴٫۴ پوند) خاک ماه و نمونه سنگ به زمین است.[۴] این سفینه مانند سفینه‌های پیشین به مقصد ماه به نام الهه ی ماه چینی، چانگ ای نامگذاری شده‌است.
این نخستین مأموریت بازگشت نمونه از ماه از زمان لونا ۲۴ در سال ۱۹۷۶ بود که با موفقیت آن - چین را به سومین کشور پس از ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تبدیل می‌کند که نمونه‌هایی از ماه را بازآورده‌اند. چانگ ای ۵ از مرکز راه‌اندازی فضایی ون‌چانگ در هاینان راه‌اندازی شد.
در ۱۶ دسامبر ۲۰۲۰ حدود ساعت ۱۸:۰۰ (UTC)، کپسول برگشتی تقریباً ۳۰۰ کیلوگرمی با ورود پرش بالیستیک، پیش از ورود مجدد به جو زمین، از جو دریای عرب عبور کرد. این کپسول حاوی حدود ۲ کیلوگرم از خاک کرهٔ ماه است که با مته حفاری و برداشت شده، در زمین‌های چمنزار بنر سیزیوانگ در منطقهٔ اولانکاب در جنوب مرکزی مغولستان داخلی فرود آمد. اندکی پس از ورود تیم بازیابی کپسول را پیدا کردند.[۵]
بررسی اجمالی[ویرایش]
برنامه اکتشاف ماه چین به گونه‌ای طراحی شده‌است که در چهار مرحله[۶] پیشرفت افزایشی تکنولوژیکی انجام شود: مرحلهٔ اول رسیدن به مدار ماه بود؛ وظیفه‌ای که توسط چانگ ای ۱ در ۲۰۰۷ و چانگ ای ۲ در ۲۰۱۰ انجام شد. دومین مرحلهٔ «فرود و گشت و گذار در ماه»؛ همان‌گونه که چانگ ای ۳ در سال ۲۰۱۳ و چانگ ای ۴ که در سال ۲۰۱۹ (در دسامبر ۲۰۱۸ به فضا پرتاب شد، و در ژانویه ۲۰۱۹ در آن سوی ماه فرود آمد)، بود. مرحلهٔ سوم جمع‌آوری نمونه‌های ماه از طرف نزدیک ماه و ارسال آن‌ها به زمین است که وظیفه ماموریت‌های چانگ ای ۵ و چانگ ای ۶ است. مرحلهٔ چهارم شامل توسعهٔ یک ایستگاه تحقیقاتی رباتیک در نزدیکی قطب جنوب ماه است.[۶][۷][۸]این برنامه با هدف تسهیل فرود ماه ماه خدمه در دهه ۲۰۳۰ و احداث ایستگاه فرعی در نزدیکی قطب جنوب ماه انجام می‌شود.[۹]
مأموریت[ویرایش]
برپایهٔ برنامهٔ پیش‌بینی شده چانگ ای ۵ توسط موشک چانگ ژنگ در یک مکان برنامه‌ریزی شده برای فرود در منطقهٔ رومکر «Rümker» ماه در دشت اقیانوس طوفان‌ها، واقع در شمال غربی سمت نزدیک ماه، پرتاب شد. این منطقه شامل واحدهای زمین‌شناسی در حدود ۱٫۲۱ میلیارد سال قدمت است، در مقایسه با نمونه‌های آپولو که بین ۳٫۱ تا ۴٫۴ میلیارد سال قدمت داشتند.[۳] این مکان یک تپهٔ بزرگ آتشفشانی مرتفع به قطر ۷۰ کیلومتر (۴۳ مایل) است که دارای یک نشان طیف‌سنجی قوی از مادهٔ بازالتی ماه است.[۱۰][۱۱]
همکاری بین‌المللی[ویرایش]
آژانس فضایی اروپا مأموریت رباتیک چانگ ای ۵ را از طریق پایگاه فضایی گویان که در منطقهٔ گویان فرانسه قرار دارد پشتیبانی می‌کند.
منابع[ویرایش]
- ↑ Chang'e 5 and Chang'e 6. Gunter Dirk Krebs, Gunter's Space Page. Accessed on 9 January 2019.
- ↑ "NASA - NSSDCA Spacecraft Details - Chang'e 5". nssdc.gsfc.nasa.gov. NASA. Retrieved 16 November 2020.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "China rolls out Long March 5 rocket to launch Chang'e-5 lunar sample return mission". SpaceNews (به انگلیسی). 2020-11-17. Retrieved 2020-11-18.
- ↑ Williams, David R. (7 December 2018). "Future Chinese Lunar Missions". NASA Goddard Space Flight Center. Archived from the original on 2019-01-04
- ↑ Jonathan Amos (16 December 2020). "China's Chang'e-5 mission returns Moon samples". BBC. Retrieved 17 December 2020.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Chang'e 4 press conference. CNSA, broadcast on 14 January 2019.
- ↑ China's Planning for Deep Space Exploration and Lunar Exploration before 2030. (PDF) XU Lin, ZOU Yongliao, JIA Yingzhuo. Space Sci. , 2018, 38(5): 591-592. doi:10.11728/cjss2018.05.591
- ↑ A Tentative Plan of China to Establish a Lunar Research Station in the Next Ten Years. Zou, Yongliao; Xu, Lin; Jia, Yingzhuo. 42nd COSPAR Scientific Assembly. Held 14–22 July 2018, in Pasadena, California, USA, Abstract id. B3.1-34-18.
- ↑ China lays out its ambitions to colonize the moon and build a "lunar palace". Echo Huang, Quartz. 26 April 2018.
- ↑ Zhao, Jiannan; Xiao, Long; Qiao, Le; Glotch, Timothy D.; Huang, Qian (June 27, 2017). "The Mons Rümker volcanic complex of the Moon: A candidate landing site for the Chang'E-5 mission". Journal of Geophysical Research: Planets (به انگلیسی). 122 (7): 1419–1442. Bibcode:2017JGRE..122.1419Z. doi:10.1002/2016je005247. ISSN 2169-9097.
- ↑ Wöhler, C.; Lena, R.; Pau, K. C. (March 12–16, 2007). "The Lunar Dome Complex Mons Rümker: Morphometry, Rheology, and Mode of Emplacement" (PDF). Proceedings Lunar and Planetary Science XXXVIII. League City, Texas: Dordrecht, D. Reidel Publishing Co. Retrieved 10 March 2017.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Chang'e 5». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰.