پیمان مونترو
| نوع | multilateral treaty |
|---|---|
| امضا شده | ۲۰ ژوئیه ۱۹۳۶ |
| مکان | مونترو، سوئیس |
| اجرا | ۹ نوامبر ۱۹۳۶ |
| امضاکنندگان اولیه | استرالیا پادشاهی بلغارستان جمهوری سوم فرانسه پادشاهی یونان امپراتوری ژاپن پادشاهی رومانی پادشاهی یوگسلاوی ترکیه بریتانیا اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی |
پیمان مونترو (به انگلیسی: Montreux Convention Regarding the Regime of the Straits)[۱] موافقت‌نامه‌ای بین ترکیه و قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای بود که به ترکیه اجازه کنترل ترانزیت در تنگه‌های بسفر و داردانل می‌داد. این پیمان در ۲۰ ژوئیه ۱۹۳۶ امضا شد.
زمینه[ویرایش]
در معاهده سور که در روز ۱۰ اوت سال ۱۹۲۰ میلادی برای تنبیه امپراتوری عثمانی پس از جنگ جهانی اول امضا شده بود تنگه‌های بسفر و داردانل بین‌المللی شده و سرزمین‌های اطراف آنها غیرنظامی اعلام شدند. معاهده لوزان نیز که در ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۳ با دولت جدید ترکیه عقد گشته بود این امر را تأیید کرد ولی آن را منوط به امن بودن شرایط در استانبول نمود.
در سال ۱۹۳۶ ترکیه با بیان اینکه بنابر تحولات اخیر جهانی (حمله ایتالیا به حبشه، حادثه موکدن و حمله امپراتوری ژاپن به چین، و همچنین اشغال جبهه غربی رود راین از سوی آلمان نازی) و اینکه با تغییر اوضاع بین‌المللی دیگر تأمین امنیت آن ممکن نیست از امضا کنندگان پیمان لوزان خواست در یک گردهمایی جدید به بازنگری این پیمان اقدام کنند.
پیامد[ویرایش]
در اوایل دوران جنگ سرد طی یادداشتی در ۷ می ۱۹۴۶ شوروی خواستار اعمال حاکمیت مشترک بر تنگه‌های بسفر و داردانل و تمایل به داشتن پایگاه دائمی در داردانل با تجدید نظر در قرارداد مونترو شد. دولت‌های غربی حمایت خود را از ترکیه اعلام نمودند و سرانجام به دفاع قاطع از ترکیه برخاستند. دکترین ترومن جدی بودن این مسئله را اثبات کرد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Montreux Convention Regarding the Regime of the Straits». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی.
- تاریخ جمهوری ترکیه
- تاریخ داردانل
- تاریخ مدیترانه
- ترابری آبی در ترکیه
- ترکیه در ۱۹۳۶ (میلادی)
- تنگه‌های ترکیه
- روابط اتحاد شوروی و بریتانیا
- روابط اتحاد شوروی و ترکیه
- سوئیس در ۱۹۳۶ (میلادی)
- گردهماییهای بین‌المللی در سوئیس
- معاهدههای اتحاد شوروی
- معاهدههای استرالیا
- معاهدههای امپراتوری ژاپن
- معاهدههای بریتانیا
- معاهدههای پادشاهی بلغارستان
- معاهدههای پادشاهی رومانی
- معاهدههای پادشاهی یونان
- معاهدههای ترکیه
- معاهدههای جمهوری سوم فرانسه
- معاهدههای لازمالاجرا در ۱۹۳۶ (میلادی)
- معاهدههای مصوبشده در ۱۹۳۶ (میلادی)
- معاهدههای یوگسلاوی