پیام‌رسان عصبی
پیام‌رسان‌های عصبی (به انگلیسی: Neurotransmitter) به مواد شیمیایی ویژه‌ای گفته می‌شود که در بدن تولید می‌شوند و پیام‌های عصبی را با گذشتن از فضای سیناپس از یک سلول عصبی یا نورون به سلول هدف می‌رسانند. این مواد در پایانه عصبی در وزیکول‌هایی جمع‌آوری و نگهداری می‌شوند و هنگامی که نورون برانگیخته می‌شود از غشای سلول به درون فضای سیناپسی رها می‌شوند و به سلول هدف که در نزدیکی نورون شلیک‌کننده است می‌رسند. برخی از این پیام‌رسان‌ها تحریکی هستند و سلول هدف را برمی‌انگیزانند ولی برخی دیگر مهاری هستند و سلول هدف را مهار می‌کنند و فعالیت آن را کاهش می‌دهند. گلوتامات مهم‌ترین پیام‌رسان تحریکی و گابا مهم‌ترین پیام‌رسان مهاری مغز است.
انواع پیام‌رسان‌های عصبی[ویرایش]
سه نوع کلی پیام‌رسان‌های عصبی عبارتند از:
۱. آمینواسیدها مانند اسید آسپارتیک، اسید گلوتامیک، گاما-هیدروکسی‌بوتیریک اسید و گلیسین
۲. آمینهای بیوژنیک مانند هیستامین، تیرامین، سروتونین و کاتکول آمینها مانند اپی‌نفرین و دوپامین
۳. سایر مانند استیل کولین، اکسید نیتریک و آدنوزین
| سیستم‌های پیام‌رسان عصبی | ||
| سیستم | منشا | آثار |
|---|---|---|
| سیستم نورآدرنالین | locus coeruleus |
|
| کلاهک | ||
| سیستم دوپامین | راه‌های عصبی دوپامینرژیک: | سیستم حرکتی، پاداش، شناخت، غدد درون‌ریز، تهوع |
| سیستم سروتونین | caudal dorsal raphe nucleus | هنگام افزایش: خلق، دمای بدن، گرسنگی (سائق)، خواب
هنگام کاهش: آستانه تحریک |
| rostral dorsal raphe nucleus | ||
| سیستم کولینرژیک | pontomesencephalotegmental complex |
|
| basal optic nucleus of Meynert | ||
| medial septal nucleus |
تغذیه و انتقال دهنده‌های عصبی :
از آنجا که انسان به نوعی غذای تکامل یافته‌است، مواد غذایی پس از ورود به بدن هضم و جذب، دستگاه اعصاب مرکزی و غدد درون ریز را تحت تأثیر قرار می دهند و بیوشیمی مغز نیز با تغییرات انتقال دهنده‌های عصبی تغییر می‌کند، تغییرات انتقال دهنده‌های عصبی بر اساس علم روان‌داروشناسی علائم بیماری‌ها یا ناهنجاریهای روانشناختی را نشان می‌دهد، هدف از تجویز داروهای اعصاب و روان تنظیم بیوشیمی مغز و این انتقال دهنده هاست ،که عوارض بسیار فراوان داروهای شیمیای اساسا قابل مقایسه با اصلاح الگوی غذایی نیست، اصلاح الگوی غذایی تأثیرات فراوانی را بر روی بهبود علائم اختلالات بیوشیمیایی مغزی و اختلالات روانپزشکی نشان داده است . اختلالاتی همچون افسردگی ، اضطراب ، وسواس و ...
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ویکی‌پدیای انگلیسی
