پیامنی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پیامنی
مناطق با جمعیت چشمگیر
 ایران: ساکن در استان لرستان
زبان‌ها
لری خرم‌آبادی و لکی[۱]
دین
شیعه

پیامنی یکی از طوایف لر از ایل سکوند استان های لرستان و خوزستان است.[۲][۳][۴] در حال حاضر این طایفه ساکن دهستان کرگاه شرقی و دهستان ازنا سکوند[۵] از توابع شهرستان خرم‌آباد و شهرستان دورود است و شهرستان اندیمشک در خوستان و درمناطقی از استان کرمانشاه می باشد .اما همچنان بخش از ایشان ساکنان روستاهای بخش زردلان شهرستان هلیلان در استان ایلام مانند پیامن سفلی ،پیامن علیا پیامن وسطی و سرین پیامن و...می باشند..[۳][۶]

تبار شناسی[ویرایش]

بخشی از خاطرات سرهنگ چریکف روسی

جلگه هرو [ Horu ]

سال ۱۲۲۸ ق (۱۱۹۲ش)

جلگه و محوطه هرو اول خاک لرستان از طرف بروجرد ده فرسخ طول آن در دامنه کوه گرو گرین Garin | است عرض شش فرسخ میباشد. محل ییلاق طوايف " دالوند و قاید رحمت " است. کرنوکر Kornookar ] پیامنی و کر زبر | Korzabor | در آنجا سکنی دارند. نسبت به أغلب صفحات لرستان خوش آب و هواتر است. ابتدای محل هرو طایفه قایدرحمت است که سرآب رودخانه کشکان از آنجا جاری میشود. دو فرسخ طول محل طایفه مزبوره است قلعه و دهکده دارند دو سال است زراعت خوبی میکنند از قدیم الایام آثار بزرگی در آنجا معلوم است. در فصل زمستان [ کثیری ] از طوایف مزبوره به گرمسیرات می روند، بعضی از آنها در دهکده های مخروبه در سرکشت و زراعت خود میمانند.[۷]

محل آنها کم هیزم است و از این جهت قدری بر آنها سخت میگذرد این محل " قاید رحمت و دالوند"(ایل باجولوند) در سابق ۶۷ شصت و هفت پارچه دهکده و آبادی بوده که همه با حصار و قلعه های چهار برجی و شش الی ده برجی داشته خیلی آباد و آبادی گذاشته اگر رفع علل بکلی بشود خیلی مفید خواهد بود. سه فرسخ محل سکنای طایفه دالوند" است. قلعه و دهکدههای مخروبه هم دارد. زراعت در محل آنها خوب میشود و در آنجا چشمه آبی جاری است و مشهور به " سراب زاغه " سه سنگ آب دارد و زراعت طایفه مزبور از آن سراب است. و رود کشکان kashkan ] از آن میگذرد .[۷]

تیره های کرنوکر، پیامنی ، کرزبر جزو قاید رحمت نمی باشند . کرزبر " قبلا در سراب داراب چغلوندی سکونت داشته ولی فعلا متفرق هستند. " پیامنی ها جزو طایفه سگوند هستند و هم اکنون در ازنا و چزال (کرگاه ) سکونت دارند. کرنوکر اکنون در میان بهاروندها ( ده ناصر ) و تعدادی هم در بین بیران وندها به سر میبرند سرچشمه رود کشکان شامل که به طرف بروجرد میرود در زیر معتبر بوده اند. [۷]

بنا بر اسناد ومتون قدیمی پیامنی تیره ای از ایل سکوند می باشد . احتمالا در زمان بازگشت ایل از شیراز پس از شکست حکومت کریمخان زند مدت کوتاهی به هلیلان و زردلان مهاجرت کرده در میان ایل بالاوند سکونت کرده به دلیل چراگاه های مرغوب جهت دامپروری و پس از مدت کوتاهی به دلیل کمبود زمین حاصل خیز به جهت کشاورزی در این مناطق به برادران نسبی و سببی خود در لرستان پیوسته است.

تبار نامه پیامنی از گذشته تاکنون

زبان از گذشته تاکنون[ویرایش]

پیامنی ها در گذشته به زبان لکی که همان گویش باجولوند ها (سکوندها) وبیرانوند ها بوده تکلم میکرده و امروزه بیشتر به زبان لری تکلم می کنند .دلیل تغییر گویش باجولوند ها از گذشته تا به امروز تصرف املاک بالاگریوه دادو ستد با مردمان این منطقه و استفاده از زبان رایج این مردمان بوده است . البته باید به این توجه داشت اسناد ومتون موجود درباره زبان لری(خرم آبادی) و لکی را یکی میدانند و متاسفانه زبان لری امروزه از زبان فارسی نوین بسیار زیاد تاثیر پذیرفته درحالی که گویش لکی کمتر از زابان فارسی امروزه تاثیر پذیرفته است .[۸]

پس طبق تبار شناسی پیامنی هم به مانند سایر تیره های طایفه سکوند به عنوان جزئی از ایل باجولوند لک( شاخه ای از قومیت لر ) می باشد. [۸]

پانویس[ویرایش]

  1. دهخدا، علی اکبر (۱۳۴۵). لغت نامه دهخدا. ج. ۳. انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ص. ۴۲۶۶.
  2. اسفندیاری، هادی. تاریخ ایل بالاوند. ص. ۱۵۸
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ امان‌الهی بهاروند، قوم لر، ۱۶۰.
  4. اسفندیاری، هادی. تاریخ ایل بالاوند. ص. ۱۵۸.
  5. "دهستان ازنا". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2023-07-08.
  6. "باجلان". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2023-05-24.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ سیاحتنامه ؛ کلنل چریکف روس.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ گستره ایل باجولوند.

منابع[ویرایش]