پروتون-ام

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
Proton-M rocket being transported to its launchpad
عملکردHeavy carrier rocket
سازندهKhrunichev
کشور مبدأ روسیه
ابعاد
بلندی۵۳ متر (۱۷۴ فوت)
قطر۷٫۴ متر (۲۴ فوت)
جرم۷۱۲٬۸۰۰ کیلوگرم (۱٬۵۷۱٬۵۰۰ پوند)
تعداد مراحل3 or ۴
ظرفیت
بار مفید به LEO۲۲٬۰۰۰ کیلوگرم (۴۹٬۰۰۰ پوند)
بار مفید به GTO (Briz-M)۶٬۷۰۰ کیلوگرم (۱۴٬۸۰۰ پوند)
بار مفید به GSO (Briz-M)۳٬۵۰۰ کیلوگرم (۷٬۷۰۰ پوند)
راکت‌های مرتبط
خانوادهUniversal Rocket
تاریخچهٔ پرتاب
وضعیتActive
سایت‌های پرتابBaikonur Sites 81 & 200
مجموع پرتاب‌ها۸۲
پرتاب(های) موفق۷۳
پرتاب(های) ناموفق۷
پرتاب(های) ناتمام۲
نخستین پرواز7 April 2001[۱]
مرحلهٔ First
بلندی۲۱ متر (۶۹ فوت)
قطر۷٫۴ متر (۲۴ فوت)
جرم خالی۳۱٬۰۰۰ کیلوگرم (۶۸٬۰۰۰ پوند)
جرم ناخالص۴۵۰٬۴۰۰ کیلوگرم (۹۹۳٬۰۰۰ پوند)
پیشرانه6 RD-275M
بیشینهٔ رانش۱۰٬۵۳۲ کیلونیوتن (۲٬۳۶۸٬۰۰۰ پوند-نیرو)
تکانه ویژه285 sec
مدت‌زمان سوختن108 seconds
سوختN2O4/UDMH
مرحلهٔ Second – 8S811K
بلندی۱۴ متر (۴۶ فوت)
قطر۴٫۱۵ متر (۱۳٫۶ فوت)
جرم خالی۱۱٬۷۱۵ کیلوگرم (۲۵٬۸۲۷ پوند)
جرم ناخالص۱۶۷٬۸۲۸ کیلوگرم (۳۶۹٬۹۹۷ پوند)
پیشرانه4 RD-۰۲۱۰
بیشینهٔ رانش۲٬۳۹۹ کیلونیوتن (۵۳۹٬۰۰۰ پوند-نیرو)
تکانه ویژه327 sec
مدت‌زمان سوختن206 seconds
سوختN2O4/UDMH
مرحلهٔ Third
بلندی۶٫۵ متر (۲۱ فوت)
قطر۴٫۱۵ متر (۱۳٫۶ فوت)
جرم خالی۴٬۱۸۵ کیلوگرم (۹٬۲۲۶ پوند)
جرم ناخالص۵۰٬۷۴۷ کیلوگرم (۱۱۱٬۸۷۸ پوند)
پیشرانه1 RD-۰۲۱۲
بیشینهٔ رانش۶۱۳٫۸ کیلونیوتن (۱۳۸٬۰۰۰ پوند-نیرو)
تکانه ویژه325 sec
مدت‌زمان سوختن238 seconds
سوختN2O4/UDMH
مرحلهٔ Fourth(optional) – Briz-M
بلندی۲٫۶۱ متر (۸ فوت ۷ اینچ)
قطر۴٫۱۰ متر (۱۳٫۵ فوت)
جرم خالی۲٬۳۷۰ کیلوگرم (۵٬۲۲۰ پوند)
جرم ناخالص۲۲٬۱۷۰ کیلوگرم (۴۸٬۸۸۰ پوند)
پیشرانه1 S5.98M
بیشینهٔ رانش۱۹٫۶ کیلونیوتن (۴٬۴۰۰ پوند-نیرو)
تکانه ویژه326 sec
مدت‌زمان سوختن3000 seconds
سوختN2O4/UDMH
مرحلهٔ Fourth(optional) – Blok DM-2
پیشرانه1 RD-58M
بیشینهٔ رانش۸۵ کیلونیوتن (۱۹٬۰۰۰ پوند-نیرو)
تکانه ویژه352 sec
سوختRP-1/LOX
مرحلهٔ Fourth(optional) – Blok DM-03
پیشرانه1 RD-58MF
سوختRP-1/LOX

پروتون-ام(Протон-М) با شاخص گراو ۸کی۸۲ام یا ۸کی۸۲کی‌ام، موشکی روسی است که پرتابگری است که از موشک پروتون مشتق شده و توسعه‌یافته است. این موشک توسط کروچینف ساخته و از ایستگاه سایت ۸۱ از ایستگاه فضایی بایکونور در قزاقستان پرتاب می‌گردد. این پرتابگر توسط خدمات بین‌المللی پرتابی (آی‌ال‌اس) تجاری‌سازی شده که معمولاً از ایستگاه ۲۰۰/۳۹ پرتاب می‌شود. اولین پروتون-ام در سال ۲۰۰۱ (۱۳۸۰ش) پرتاب شد.

توصیف حمل‌کننده[ویرایش]

-ام آماده برای حمل به سکو
Proton-M rollout

ویژگی پرتون-ام، تغییرات در مراحل ابتدایی برای کاهش وزن ساختارش است که باعث افزایش قدرت فشار و بهره‌وری کامل از نیروی پیشران است. از یک سامانهٔ حلقه‌ایی-بسته برای مرحلهٔ اول موشک استفاده شده که اجازهٔ مصرف تمام پیشرانش را به وی می‌دهد افزایش کارایی موشک در مقایسه ا گونه‌های قدیم‌اش و نیز کاهش مادهٔ تاکسیک از خصوصیات این نسل جدید از موشک‌های سری پروتون است. در نتیجه قادر است تا ۲۱ تن بار را به مدار نزدیک زمین حمل نماید. مرحله سوم این موشک توانیی حمل ۳ تون محموله به مدار زمین‌ساکن یا ۵٫۵ تن محموله مدار انتقالی‌زمین را داراست. تلاش‌هایی براش کاهش وابستگی قطعات به خارج نیز از سوی سازندگان صورت گرفته است.

بیشتر پرتاب‌های پرتون-ام از طبقهٔ بالای بریز-ام برای رسیدن به مدارهای بالاتر سود می‌برند. پرتاب‌ها نیز توسط طبقهٔ بالای بلوک-دی‌ام در زمان ارسال فضاپیمای گلوناس نیز انجام می‌شود، که برای دو پرتاب آینده با بلوک دی‌ام-۳ نیز آماده می‌گردد..[۲] در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸) هیچ پرتابی بدون طبقه بالایی از سوی پرتون-ام انجام نشد، به هرحال این کلاهک برای پرتاب مازول آزمایشگاهی چندمنظوره و بازوی روبوتیک اروپا (برای ایستگاه فضایی بین‌المللی) در سال ۲۰۱۳(۱۳۹۲-۳) استفاده خواهد شد.

بهبودهای پرتون-ام[ویرایش]

در ۷ ژوئیه ۲۰۰۷ (۱۶ تیر مرداد ۱۳۸۶)، خدمات بین‌المللی پرتابی اولین موشک پرتون-ام بهبودیافته را پرتاب نمود که حامل ماهواره دایرکت‌تی‌وی-۱۰ بود که به مدار حمل می‌نمود. این ۳۲۶مین پرتاب پرتون و ۱۶مین پرتاب پرتون-ام/بریز/ام بود و نیز ۴۱مین پرتاب آی‌ال‌اس بود..[۳] ویژگی وی برتری مؤثر در طبقه نخست (موشک مرحله نخست) بود، که روزآمدی در دستگاه‌های ناوبری رقمی، تانک سوخت سبکتر وفشار ورنیر قدرتمندتر بر روی طبقه بالایی بریز-ام بود. همچنین کاهش وزن کل موشک با باریکتر نمودن تانک‌های سوخت در طبقه نخست و استفاده از مواد کامپوزیتی در سایر طبقات بود. دومین پرتابی این موشک در ۱۸ اوت ۲۰۰۸ (۲۸ مرداد ۱۳۸۷) انجام شد که ماهواره اینمارست ۴ اف-۳ ار به مدار پرتاب نمود. از سال ۲۰۰۷ نسخه اصلی پرتون-ام به نفع پرتون-ام بهبودیافته کنار گذاشته شد. فرانک مکنا، مدیرعامل ای‌ال‌اس، در سال ۲۰۱۰ ار عملیات طراحی برای پرتون-۳ که قادر است تا ۶٫۱۵ تن محموله را به مدار زمین ببرد پرده برداشت.[۴]

بنگرید به[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. McDowell, Jonathan. "Proton". Orbital and Suborbital Launch Database. Jonathan's Space Page. Archived from the original on 5 September 2004. Retrieved 16 June 2014.
  2. کربز، گانتر. «پروتون». صفحه فضایی گانتر.
  3. «دایرکت تی‌وی-۱۰». آی‌ال‌اس.
  4. «آی‌ال‌اس بدست آورد: محصول تصاحب کورنیچف». اقتصاد ماهواره. دسامبر۲۰۰۹. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)