پرالاترکسات

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرالاترکسات
داده‌های بالینی
نام‌های تجاریفُلوتین
AHFS/Drugs.commonograph
داده‌ها
رده‌بندی داروهای
بارداری
  • D
روش مصرف داروتزریق داخل‌وریدی
کد ATC
وضعیت قانونی
وضعیت قانونی
شناسه‌ها
  • N-(4-{1-[(2,4-diaminopteridin-6-yl)methyl]but-3-yn-1-yl}benzoyl)-L-glutamic acid
شمارهٔ سی‌ای‌اس
پاب‌کم CID
IUPHAR/BPS
کم‌اسپایدر
UNII
ChEBI
ChEMBL
CompTox Dashboard (EPA)
ECHA InfoCard100.205.791 ویرایش در ویکی‌داده
داده‌های فیزیکی و شیمیایی
فرمول شیمیاییC23H23N7O5
جرم مولی477.47 g/mol g·mol−1
مدل سه بعدی (جی‌مول)
  • O=C(O)[C@@H](NC(=O)c1ccc(cc1)C(CC#C)Cc2nc3c(nc2)nc(nc3N)N)CCC(=O)O
  • InChI=1S/C23H23N7O5/c1-2-3-14(10-15-11-26-20-18(27-15)19(24)29-23(25)30-20)12-4-6-13(7-5-12)21(33)28-16(22(34)35)8-9-17(31)32/h1,4-7,11,14,16H,3,8-10H2,(H,28,33)(H,31,32)(H,34,35)(H4,24,25,26,29,30)/t14?,16-/m0/s1 ✔Y
  • Key:OGSBUKJUDHAQEA-WMCAAGNKSA-N ✔Y
 N✔Y (این چیست؟)  (صحت‌سنجی)

پرالاترکسات (انگلیسی: Pralatrexate؛ تلفظ انگلیسی: پرالاتِـرِکسـِـیت) که با نام تجاری «فُلوتین» (Folotyn) به بازار عرضه می‌شود، یک داروی ضد سرطان است.[۱] این دارو، نخستین دارویی بود که برای درمان بیماران مبتلا به «لنفوم‌های سلول T محیطی» (راجعه یا مقاوم‌به‌درمان) یا همان «PTCL» مورد پذیرش قرار گرفت.[۲] این گروه از لنفوم‌ها، نوعی سرطان خون تهاجمی هستند که عموماً پیش‌آگهی چندان خوبی ندارند.[۲]

سازمان غذا و دارو آمریکا فُلوتین را سپتامبر ۲۰۰۹ میلادی در جلسهٔ فوق‌العاده و بدون در نظرگرفتن برخی سخت‌گیری‌های رایج خود پذیرفت.[۳] هم‌اکنون کارآزمایی‌های بالینی گوناگونی در مورد احتمال تأثیر این دارو بر روی سایر انواع سرطان‌های خون و غیره خونی در جریان است.

پرالاترکسات یک مادهٔ ضدفولات است (بازدارندهٔ اسید فولیک) که به‌طور ترجیحی بر روی سلول‌های سرطانی اثر می‌کند.[۱] و پژوهش‌گران بر این باورند که این دارو به‌طور اختصاصی به سلولهایی نفوذ می‌کند که «حامل احیاشدهٔ نوع اول فولات» (RFC-1) فراوانی در سطح خود دارند. این حامل پروتئینی در سلول‌های سرطانی بسیار بیشتر از سلول‌های سالم و طبیعی دیده می‌شود.[۱] تمامی داروهای ضدفولات (همچون پرالاترکسات)، جزء داروهای خانواده آنتی‌متابولیت‌ها هستند که شباهت ساختاری فراوانی به ملکول‌های ضروری برای ساخت دی‌ان‌ای دارند.[۴] سلول‌های سرطانی این داروهای ضدمتابولیت را، بجای آن مواد ضروری اشتباه می‌گیرد[۴] و با ورود آنها به ساختار دی‌ان‌ای‌شان، آنزیم‌های ضروری برای تکثیر سلولی‌شان ساخته نمی‌شود و بدین ترتیب می‌میرند.[۱] به دلیل اثر مستقیم بر دی‌ان‌ای، داروهای آنتی‌متابولیت مؤثرترین دارو بر سلول‌های درحالِ تقسیم است و اثر اختصاصی بر چرخهٔ تکثیر سلولی دارند.[۴]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ [۱] بایگانی‌شده در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۳ توسط Archive.today, Allos Therapeutics Press Release, “Allos Therapeutics' Pralatrexate Demonstrates Anticancer Activity in Multiple Cancer Cell Lines”.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ [۲][پیوند مرده], Allos Therapeutics Press Release, “Allos Therapeutics' FOLOTYN(TM) First and Only FDA-Approved Therapy for Relapsed or Refractory Peripheral T-cell Lymphoma”.
  3. [۳], FDA, “Fast Track, Accelerated Approval and Priority Review”.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ [۴], Psychiatric Times, “Principles of Oncologic Pharmacotherapy”.