پاتریس لومومبا
 پرتره رسمی پاتریس لومومبا
|
|
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | پاتریس امری لومومبا |
| زادروز | ۲ ژوئیه ۱۹۲۵ |
| زادگاه | اونالوا, کاتاکوکوکبه، کنگوی باژیک  |
| تاریخ مرگ | ۱۷ ژانویه ۱۹۶۱ |
| محل مرگ | الیزابت ویل، ایالت کاتانگا، جمهوری دموکراتیک کنگو  |
| همسر(ان) | پاولین لومومبا |
| فرزندان | فرانسیس,پاتریس,رولاند |
| اطلاعات سیاسی | |
| حزب سیاسی | جنبش ملی کنگو |
| سمت | اولین نخست‌وزیر زئیر ژوئن ۱۹۶۰ تا سپتامبر ۱۹۶۰ |
پاتریس لومومبا (۱۹۶۱ - ۱۹۲۵) سیاست‌مدار و اولین نخست‌وزیر کشور جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر) بود.
وی رهبر استقلال کنگو از استعمار بلژیک است. لومومبا با مبارزاتی که از جوانی آغاز کرد، راه را برای استقلال زئیر از بلژیک فراهم کرد و دست بلژیکی ها را از منابع و بانک‌های کنگو کوتاه ساخت؛ ولی پس از مدتی (ده هفته حکومت به عنوان نخست وزیر) بر اثر توطئه سازمان اطلاعاتی آمریکا سیا و استعمارگر سابق کنگو، بلژیک، در طی توطئه‌ای توسط رئیس جمهور وقت کنگو عزل شد و پس از آن متواری گشت. سرانجام سرهنگ موبوتو سه‌سه‌سه‌کو و ژرار سئورت مامور نظامی بلژیک و همکارانش پس از قطعه قطعه کردن لومومبا و دو وزیر وفادارش آنها را در اسید سولفوریک انداختند و بقایای اجساد را هم سوزاندند.
محتویات
از جوانی تا نخست وزیری[ویرایش]
تنها دو سال قبل از اینکه لومومبا به عنوان رهبر جنبش ملی کنگو انتخاب شود، کارمند ساده اداره پست بود و پس از آن به عنوان مبلغ دوره گرد در یک شرکت آبجوفروشی مشغول به کار شد. همین شغل مقدمات سفر وی را به نقاط مختلف کنگو و گفتگو با مردم این کشور فراهم ساخت. لومومبا در حد فاصل سال های ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۰ دو بار به زندان افتاد؛ بار نخست به اتهام اختلاس که خودش معتقد بود انگیزه سیاسی پشت آن بوده و بار دوم به علت فعالیت سیاسی اش برای استقلال کنگو از مستعمرگی پادشاهی بلژیک. به زندان افتادن پاتریس لومومبا احتمالاً نقش تعیین کننده‌ای در عقاید تند و چپگرای وی داشت.
سخنرانی روز استقلال: روز نخست کنگو، روز آخر لومومبا[ویرایش]
مراسم روز استقلال کنگو از پادشاهی بلژیک روز سی ام ژوئن سال ۱۹۶۰ اتفاق افتاد. لومومبا که حزب او در انتخابات پارلمانی برنده شده بود، چند روز پیش از استقلال کنگو به عنوان نخست وزیر قانونی کنگو انتخاب شد. اما به خاطر موضع تند سیاسی اش نام او از فهرست سخنرانان مراسم روز استقلال حذف شده بود. با این حال لومومبا به توصیهٔ دوست و مشاورش، ژان ون لیرد، که یک بلژیکی آزادی خواه بود پشت تریبون رفت و سخنرانی کرد. برخلاف سخنرانان دیگر که استقلال را از الطاف پادشاهی بلژیک می‌دانستند، لومومبا در اظهاراتی جنجالی از "ظلم و جور و چپاولی" که مدعی بود در دوران مستعمره بودن کشورش بر مردم کنگو گذشته حرف زد.
کابینه ۶۷ روزه: هرج و مرج در کنگو[ویرایش]
دولت پاتریس لومومبا در ۲۴ ژوئن ۱۹۶۰ آغاز به کار کرد. مخالفت‌های پی در پی نخست وزیر با مقامات بلژیکی به مجادله‌های مکرر بین او و مستشاران بلژیکی انجامید که همچنان بر استخراج و صادرات معادن سرشار کنگو از استان کاتانگا (Katanga) در جنوب این کشور نظارت می‌کردند. همزمان سازمان یافته نبودن ارتش کنگو و دولت مرکزی به هرج و مرج در کنگو انجامید. در جنوب یکی از دشمنان قسم خورده لومومبا به نام موسی چومبه، استان کاتانگا را مستقل از دولت کنگو اعلام کرد و خود را رئیس جمهور این بخش از کشور نامید. استان کاتانگا از معادن غنی مس، اورانیوم و طلا برخوردار بود و سال ها قطب اصلی ثروت و درآمد پادشاهی بلژیک و تامین کننده اورانیم برای برنامه‌های اتمی واشینگتن بود.
اخراج بلژیکی ها و لومومباویچ[ویرایش]
در ماه های نخست حکومت، لومومبا از نفوذ بلژیک در کاتانگا باخبر بود و برای همین دستور اخراج و خلع ید مستشاران بلژیکی را صادر کرد. اما فرمان لومومبا توسط مقامات بلژیکی که پشتیبان موسی چومبه در کاتانگا بودند نادیده گرفته شد. لومومبا که از برقراری نظم توسط نیروهای سازمان ملل ناامید شده بود این بار از مسکو (پایتخت اتحاد جماهیر شوروی) درخواست کمک کرد، درخواستی که برای آمریکا و متحدانش عبور لومومبا از خط قرمز محسوب می شد. در اوج جنگ سرد میان شوروی و آمریکا، درخواست کمک از شوروی گناهی نابخشودنی محسوب می شد. حتی سفیر آمریکا در مکاتباتش از واژه لومومباویچ (طعنه به تمایلات چپگرایانه لومومبا) استفاده می کرد.
خیابانی در تهران به افتخار وی نامگذاری شده‌است. همچنین بسیاری از شاعران ایرانی مانند هوشنگ ابتهاج و عبدالله بهزادی از او در اشعارشان نام برده‌اند.
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پاتریس لومومبا موجود است. |
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به پاتریس لومومبا در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
|
