ویکی‌پدیا:نظرخواهی/تغییر کلمه مدیر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بحث زیر پایان یافته‌است و به‌زودی بایگانی خواهد شد
تاریخ آغاز نظرخواهی بیش از حد کهن است. اگر علاقه‌مندان به موضوع هنوز هستند، نظرخواهی تازه‌ای راه بیندازند.
تصویری از ویکیپ‌تن نماد و تجسم ویکی‌پدیا، که برای نشان دادن مدیر در ویکی‌پدیا انتخاب شده‌است و بالای صفحه کاربری مدیران قرار می‌گیرد

مدیر در ویکی‌پدیای فارسی زبان به عنوان برابر کلمه administrator انتخاب شده‌است، این برابر گویا و دقیق است یا خیر؟

کلیات

چشم‌انداز

مشخص نیست بر چه اساسی کلمه مدیر انتخاب شده‌است. به نظر من در هنگام ترجمه این کلمه به اندازه کافی دقت نشده‌است، به همین دلیل بسیاری از کاربران تازه‌کار ویکی گمان می‌کنند مدیران "اداره کننده سیستم" یا روسای سیستم و... هستند و معنایی که از دل این عنوان برمی‌آید آن است که مرتبه این دسته از کاربران بالاتر از کاربران عادی است که روشن است چنین نیست. این نگرش سلسله مراتبی ضربه بزرگی به ویکی‌پدیا می‌زند، تاکنون نیز از این نگرش زیان دیده‌ایم، تغییر ادبیات ویکی‌پدیا گام نخست در جهت ارتقای فرهنگ شهروندی و برابری همه کاربران است.

ریشه‌شناسی

همواره برای یافتن معادل دقیق یک واژه بیگانه بهترین کار و در حقیقت قدم اول ریشه‌شناسی واژه‌است: اگر بدانیم این واژه از کجا آمده‌است می‌توان به راحتی معادل فارسی آن را در ذهن مجسم کرد. شکی نیست که کسانی که administrator را در ویکی انگلیسی زبان استفاده کرده‌اند دقیقا معنای آن را در لغت‌نامه‌های مختلف نگاه کرده‌اند و می‌دانسته‌اند این کلمه هرگز در ذات خود معنای تسلط و برتری ندارد. ریشه‌شناسی administrator :administrator در فعل administrare لاتین ریشه دارد، فعل administrare به معنای to serve در انگلیسی، servir در فرانسه‌است و این آخری ترکیبی است از ad و minister. و minister در لاتین به معنای serviteur در فرانسه و servitor در انگلیسی است. معناهای فارسی: پیشخدمتی، نوکری، چاکری، خدمت کردن ...

  • معنی واژه در فرهنگ آریانپور:
فرمدار، مدیر، رءیس ، (حق.) مدیر تصفیه ، وصی و مجری.
ریشه‌شناسی کلمه در این زمینه کارگشا نیست. مزخرف هم در لغت به معنی آراسته‌است. به‌آفرید ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۲۴ (UTC)[پاسخ]
من ارتباط جمله اول و دوم را متوجه نشدم. شما باید می‌گفتید ریشه کلمه مزخرف فلان است، مزخرف هم معنایش آراسته‌است. (به نوعی دو معنای متفاوت دارد انگار دو کلمه‌است مثل شوخ.) ریشه‌شناسی کلمه در این زمینه کارگشا نیست؟ در کدام زمینه؟ پس ریشه‌شناسی به چه کار می‌آید؟Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۳۱ (UTC)[پاسخ]
ریشه‌شناسی به کار فقه‌الغة می‌آید. نمی‌شود گفت که چون ریشه‌شناسی administrator به خدمت مربوط می‌شود معنی‌اش هم همان است. معنی کلمه را از فرهنگ لغت نگاه می‌کنند و کاربردش را در متن و بار معنایی‌اش را در فرهنگ جامعه. معنی administrator را بر اساس فرهنگ آریانپور پایین‌تر آوردم. مثال مزخرف هم برای نشان دادن این نکته بود که ریشه‌شناسی کلمه به آراستگی اشارت می‌دارد معنی و استعمالش کاملاً متفاوت است. نکتهٔ اضافه: قضیهٔ شوخ هنوز مبهم است. معلوم نیست دو واژه بوده‌اند یا یک واژه تغییر معنایی داده‌است. به‌آفرید ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۳۹ (UTC)[پاسخ]
به نظر من که معنای هیچ کلمه‌ای در فرهنگ لغت دقیق نیست، بلکه در یک بافت می‌توان به معنای دقیق هر کلمه رسید، بر این اساس معنای administrator را در بافت معنایی ویکی‌پدیا می‌توان فهمید، منظورم آن است که اگر از یک وبگاه خبری صحبت می‌کردیم administrator معنای خاصی داشت، اگر از یک اداره ثبت اسناد صحبت می‌کردیم administrator معنای دیگری می‌یافت و به همین ترتیب. administrator به عنوان یک کلمه بدون زمینه معنایی قابل فهم نیست.Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۵۱ (UTC)[پاسخ]
فرهنگ‌ها هم چند معادل داده‌اند تا بر حسب کاربرد انتخاب شود. به هر حال من در کلیت حرف شما مناقشه ندارم و فقط می‌خواستم بگویم که در این موارد بحث ریشه‌شناختی نباید کرد. به‌آفرید ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۰۰:۰۲ (UTC)[پاسخ]
بله، متوجه منظور شما شدم، قصد من هم تنها تأکید بر این نکته بود که در administrator آن تسلطی که در واژه مدیر هست وجود ندارد، خواستم که به‌نوعی ذهنیتی ایجاد کنم برای دیگر دوستانی که نظر خواهند داد.Aparhizi ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۰:۰۵ (UTC)[پاسخ]

تصویر مدیر در ویکی انگلیسی

تصویری از ویکیپ‌تن، نماد ویکی‌پدیا، که در اینجا برای نشان دادن زاپاس‌های حساب‌های کاربری به کار رفته‌است

کلمه جدیدی که به جای مدیر انتخاب خواهد شد باید نشان دهد که مدیر خدمتگزار سیستم است، چنان که تصویر مدیر نیز دخترک خدمتکاری (ویکیپ‌تن) را نشان می‌دهد که مشغول رفت و روب است. این تصویر هرگز شانسی انتخاب نشده است.

این تصویر را می‌توانید با تصاویر دیگر مقایسه کنید که برای نشان دادن کارکردها و جلوه‌های دیگر ویکی‌پدیا استفاده می‌شود.

تصویری از ویکیپ‌تن، نماد ویکی‌پدیا، در حال درخواست کمک برای ادامه فعالیت دانشنامه

پیشنهادها و نظرات کاربران

فراش سیستم (یا سامانه)

بر این اساس کلمه‌ای که من پیشنهاد می‌دهم: فراش سیستم.Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۱:۲۶ (UTC)[پاسخ]

«فراش» توهین نیست. در ضمن شغلی است شرافتمندانه. --سندباد ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۱:۳۶ (UTC)[پاسخ]
بله، فراشی و خدمتکاری شغلی است مثل سایر مشاغل. توهین‌آمیز دیدن این شغل در حقیقت توهین است نه خود شغل.Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۲۶ (UTC)[پاسخ]
قصد من هم روشن است که توهین به مدیران نیست چون من هیچ چیز توهین‌آمیزی در این کلمه نمی‌بینم بلکه حتا معنای زحمت کشیدن و سختی دیدن هم تا حدود زیادی در آن مستتر و پنهان است.Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۳۲ (UTC)[پاسخ]
administrator؟ فراش؟! مخالف! Raamin ب ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۰۱:۲۶ (UTC)[پاسخ]
پیشنهادهای دیگری هم مطرح شده است، آنها را نیز ببینید.Aparhizi ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۱۰:۱۲ (UTC)[پاسخ]
با بخش نخست کلمه موافقید؟Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۲۷ (UTC)[پاسخ]
در کل با تغییر واژه «مدیر» موافقم. --سندباد ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۵۳ (UTC)[پاسخ]
در این صورت خوب است پیشنهادی اگر در ذهن دارید به عنوان بخش تازه بیافزایید تا آن را نیز به رأی بگذاریم.Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۵۷ (UTC)[پاسخ]

سامانه‌بان

به نظر من مدیر برای administrator معادل بدی نیست. حالا اگر دوستان می‌خواهند به جای admin از sysop استفاده کنند. من سامانه‌بان را پیشنهاد می‌کنم. مثل دروازه‌بان نگهبان و سوزن‌بان (در راه‌آهن). به‌آفرید ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۲۲ (UTC)[پاسخ]

درک معنای یک واژه خارج از زمینه معنایی هم ناممکن است.Aparhizi ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۳۷ (UTC)[پاسخ]
با سامانه‌بان موافقم. با تشکر از جناب به‌آفرید گرامی. --سندباد ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۲۷ (UTC)[پاسخ]

برای من سامانه‌بان نگهبان سامانه را تدایی می‌کند، ولی system operator و administrator معنایی اجرایی تر دارند، ولی در نظر من سامانه‌بان کسی است که فقط مسئولیت باز کردن و بستن فقل درها را دارد و بیشتر به امنیت سامانه مربوط می‌شود. در حالی تصور من این است که admin باید چیزی مثل نماینده ملت باشد که مسئول کارها ست، البته در تشریح اختیارات شاید این کلمه مناسب باشد ولی در توصیف جایگاه به نظرم مناسب نیست از آنجا که انتظار قوه تشخیص در کنار قابلیت فنی نیز وجود دارد. --مهدی.غ ‏۵ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۰۷:۵۲ (UTC)[پاسخ]

قوه تشخیص خوب هست، اما بیشتر از مدیران به کار هیئت داوری و میانجیگیری می‌آید--Taranet ‏۶ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۰۹:۵۶ (UTC)[پاسخ]
آدم را یاد پارکبان (شغل شریف ماشین پایی جدیدا در تهران به این اسم تغییر نام داده است) می اندازد. تمام کلماتی که به پسوند بان ختم می شود، بار چندان مثبتی ندارد. همان مدیر بهتر است. قدرت و صلابت دارد. چیزی که در ویکی فارسی واقعا نیاز داریم. --دانقولا ‏۱۰ اکتبر ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۰۰ (UTC)[پاسخ]

ویکی‌بان

با تغییر واژهٔ مدیر موافقم. فکر کنم ویکی‌بان به جای آن بد نباشد. در کل مثلاً‌ می‌شود نوشت «در میان کاربران ویکی (ویکی‌وندها) دو دسته کاربر داریم یکی دستهٔ ویکی‌نویس‌ها و دیگر ویکی‌بُدها. دسته دوم خود شامل ویکی‌بان‌ها و دیوان‌سالارها می‌شود».--ماني ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۳۳ (UTC)[پاسخ]
من هم اول ویکی‌بان را پیشنهاد کرده بودم. ولی به نظرم سامانه‌بان بهتر است. به‌آفرید ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۴۵ (UTC)[پاسخ]
سامانه‌بان به نظرم یک‌کمی تلفظ طولانی دارد و واژه‌ای ثقیل است. ویکی‌بان راحت‌تر تلفظ می‌شود و به نظرم راحت‌تر جا می‌افتد. معنی ویژهٔ این‌جا را هم دارد که خوب است و می‌تواند بعداً در همه تارنماهای ویکیایی فارسی و غیره استفاده بشود.--ماني ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۵۲ (UTC)[پاسخ]
به نظرم «ویکی‌بان» در «غیره» کاربرد نمی‌دارد. یعنی فقط به کار ویکی‌ها می‌آید. سامانه‌بان به کار «غیره»ها هم می‌آید. «سامانه‌بان» به نظرم ثقیل نیست و از نظر هجایی به «دروازه‌بان» می‌ماند که همه‌روزه بی هیچ مشکلی استفاده می‌شود. ‏به‌آفرید ۲ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۳:۵۹ (UTC)
از «غیره» منظورم مواقع اشاره به ویکی‌های غیرفارسی بود. ولی متوجه منظورتان هستم.

با این حال فکر می‌کنم سامانه‌بان می‌تواند این‌طور تداعی کند که افراد سامانه‌بان کسانی هستند که کل سیستم را اداره می‌کنند و مراقبت از کل نرم‌افزار پشت ویکی و سِرور و ... را هم به عهده دارند. ویکی‌بان به نظرم مشخص‌تر است (کوتاه‌تر هم هست). سامانه‌بان واژهٔ خوبی است ولی می‌تواند در فارسی کلاً در معنی «مسئول و مراقب سیستم» به‌کار برود. برای مدیر ویکی فکر کنم همان ویکی‌بان بهتر باشد. البته این نظر من است.--ماني ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۰۰:۰۵ (UTC)[پاسخ]

از توضیحتان سپاسگزارم. «مسئول و مراقب سیستم» چندان بیراه نیست به این معنا که sysop که در ویکی انگلیسی برای مدیران استعمال می‌شود کوتاه‌شدهٔ system operator است و پیشنهاد «سامانه‌بان» با نگاه به همین System Operator بود. به‌آفرید ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۰۰:۱۴ (UTC)[پاسخ]
از شما هم ممنون برای تبادل نظر. داشتم به همین فکر می‌کردم که سامانه‌بان می‌تواند برابر خوبی برای sysop باشد. البته هنوز هیچ‌وقت در مورد تعریف‌های واژه‌های sysop و moderator دقیق نشده‌ام. فعلاً‌وقت خواب فرارسیده. فردا بیشتر رویش فکر می‌کنیم. شب خوش.--ماني ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۰۰:۱۹ (UTC)[پاسخ]

مسوول

به نظر من «مسئول» خیلی نزدیک است به معنی، شاید «سرپرست» هم بد نباشد. مهدی.غ ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۲۰ (UTC)[پاسخ]

سرپرست

توضیح اینکه administrate را مترادف supervise هم گفته‌اند که supervisor «سرپرست» ترجمه می‌شود. مهدی.غ ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۲۹ (UTC)[پاسخ]
اگر ممکن است بر اساس الفبا کلمه موردنظرتان را به فهرست اضافه کنید. ممنون.Aparhizi ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۰۸، ساعت ۲۲:۴۱ (UTC)[پاسخ]
اگر قرار بر تغییر باشد با سرپرست مؤافقم چون فارسی است، معنا را می‌رساند، یک‌کلمه‌ای است و کلمهٔ ویکی را در خود ندارد (به نظرم تا جایی که ممکن است باید از کلمهٔ ویکی استفاده نکنیم). --محسن عبدالهی ۱۹ مهر ۱۳۸۸، ساعت ۰۸:۲۹ (زهج)

چرا کسی این بحث را جمع بندی نمی کند

می دانم که از آخرین تغییری که در این صفحه داده شده دقیقا یک سال می گذرد. همه کاربران بر سر اینکه عنوان مدیر نامناسب است اتفاق نظر داشته اند و نیز تصویر در نظر گرفته شده کاملا گویاست.

من به این امید این مطلب را اینجا می نویسم که شاید این مشکل حل شود. تعداد مدیران ما با این حجم از کار باید بین چهل تا پنجاه نفر باشد. نتیجه این شده است که بیشتر موارد ارجاع شده به تابلو مدیران بدون رسیدگی باقی می مانند، رای گیری ها (از جمله همین صفحه) را کسی جمع بندی نمی کند و درگیری دو مدیر (که نیاید چیز عجیبی باشد) تمام ویکی را تحت تاثیر قرار می دهد. به نظر من مهمترین راه برای خروج از این بن بست قداست زدایی از administrator های سیستم با تغییر نام کذایی مدیر (که در فارسی دقیقا بار معنایی رییس را دارد) است.پوویا ‏۱۰ اکتبر ۲۰۰۹، ساعت ۰۸:۴۶ (UTC)[پاسخ]

رأی‌گیری

پیشنهادهای مطرح شده به ترتیب الفبایی:

  • سامانه‌بان

موافق

مخالف

ممتنع


  • سرپرست

موافق

مخالف

ممتنع


  • فراش سیستم (یا سامانه)

موافق

مخالف

ممتنع


  • مسئول

موافق

مخالف

ممتنع


  • ویکی‌بان

موافق

مخالف

ممتنع