ویکی‌پدیا:معیارهای محتوای غیر آزاد

همچنین ببینید: ویکی‌پدیا:بررسی محتوای غیر آزاد

برای اطلاعات بیشتر ویکی‌پدیا:اصول استفاده از منابع غیر آزاد را مطالعه نمایید.

دلایل

• برای حمایت از هدف ویکی‌پدیا جهت تولید محتوای همواره آزاد که قابل توزیع، تغییر و استفادهٔ غیرمحدود توسط همهٔ کاربران و در تمامی رسانه‌هاست.
• برای به حداقل رساندن پیگردهای قانونی به وسیلهٔ محدود کردن تعداد محتواهای غیر آزاد با استفاده از دقیق‌تر تعریف کردن معیارهای استفاده منصفانه.
• برای تسهیل کردن استفادهٔ خردمندانه از محتوای غیر آزاد جهت حمایت از توسعهٔ دانشنامه‌ای باکیفیت.

سیاست‌ها

هیچ حق از پیش تعریف شده‌ای برای استفاده از محتوای غیر آزاد در یک مقاله یا جایی دیگر در ویکی‌پدیا وجود ندارد.
بنا بر رهنمودها، می‌توان در مقالات و سایر صفحات ویکی‌پدیا از بخش‌های کوچکی از متونِ دارای حق تکثیر به صورت کلمه به کلمه استفادهٔ مختصری کرد به شرطی که به درستی به منبع اصلی و یا پدیدآورنده ارجاع داده شوند و همچنین با علائم نقل قول، <blockquote>، یا روش‌های مشابه به صورت نقل قول مستقیم نشان داده شوند. می‌توان از سایر محتواهای غیر آزاد (شامل تمام تصاویر، پرونده‌های صوتی و تصویری دارای حق تکثیر و سایر پرونده‌های رسانه‌ای که مجوز محتوای آزاد ندارند) در ویکی‌پدیا استفاده کرد به شرطی که هر ۱۰ معیار زیر در مورد آن‌ها صدق کند:

1. نبودن معادل آزاد: از محتوای غیر آزاد تنها در صورتی می‌توان استفاده کرد که اثر معادل آزادی که مناسب اهداف دانشنامه‌ای باشد موجود یا قابل تهیه کردن نباشد. اگر محتوای آزاد، قابل تهیه کردن باشد باید جایگزین محتوای غیر آزاد با استفادهٔ منصفانه شود و یا اگر جایگزین آزادتری با «کیفیت قابل قبول» موجود بود باز هم باید جایگزین آن محتوای غیر آزاد گردد. «کیفیت قابل قبول» به معنی کیفیتی است که برای اهداف دانشنامه‌ای کفایت کند. (به عنوان یک آزمون سریع، قبل از افزودن محتوان غیر آزاد، از خود بپرسید: «آیا این محتوای غیر آزاد می‌تواند با یک محتوای آزاد که همان تأثیر را داراست، جایگزین شود؟» و «آیا می‌توان مطلب را به خوبی و به قدر کافی فقط با متن و بدون استفاده از محتوای غیر آزاد به خواننده رساند؟» اگر پاسخ هر کدام مثبت است، احتمالاً محتوای غیر آزاد در این شرط صدق نمی‌کند)
2. احترام به فرصت‌های تجاری: محتوای غیر آزاد نباید به نحوی استفاده شود که احتمال رود بازار رسانهٔ اصلی دارای حق تکثیر را به خطر اندازد.
3. میزان استفاده:
   1. استفادهٔ حداقلی: هنگامی که استفاده از یک محتوای غیر آزاد می‌تواند اهمیت اطلاعات را به خوبی برساند، نباید از چندین محتوای غیر آزاد استفاده کرد.
   2. کمترین میزان استفاده: اگر تنها بخشی از اثر کفایت می‌کند نباید از کل آن استفاده کرد. باید از وضوح/کیفیت/سرعت انتقال کم -به جای زیاد- استفاده شود (به ویژه اگر بتوان از محتوای غیرآزاد برای تخلف عمدی در حق تکثیر استفاده کرد). این قانون هم‌چنین در فضای نام پرونده: معتبر است.
4. انتشار قبلی: محتوای غیر آزاد باید قبلاً در جای دیگر، بیرون از ویکی‌پدیا منتشر شده باشد و یا در معرض دید عموم قرار گرفته باشد.
5. محتویات: محتوای غیر آزاد باید با استانداردهای مطالب ویکی‌پدیا سازگار باشد و دانشنامه‌ای باشد.
6. سیاست مختص نوع رسانه: محتوای غیر آزاد باید با سیاست‌های مختص به نوع خود در ویکی‌پدیا سازگار باشد. مثلاً تصاویر باید با ویکی‌پدیا:سیاست استفاده از تصاویر سازگار باشند.
7. حداقل یک مقاله: محتوای غیر آزاد باید حداقل در یک مقاله استفاده شود.
8. اهمیت مفهومی: محتوای غیر آزاد تنها باید در صورتی استفاده شود که حضورش به طور قابل ملاحظه‌ای درک خواننده از مطلب را افزایش دهد و حذف آن مخل فهمیدن مطلب باشد.
9. محدودیت در مکان‌: استفاده از محتوای غیر آزاد تنها در مقالات (نه در صفحات ابهام‌زدایی) و تنها در فضای نام اصلی مجاز است؛ استثناهایی هم وجود دارد. (برای جلوگیری از نمایش تصاویر بندانگشتی در یک ردهٔ تصویری __بی‌نگارخانه__ را به آن رده بیفزایید. در صفحه‌های بحث، هنگامی که بحث بر سر یک تصویر باشد باید تنها پیوندی به آن تصویر برقرار کرد و خود تصویر را نباید نمایش داد)
10. صفحهٔ توصیف عکس: صفحهٔ توصیف تصویر یا رسانه باید شامل موارد زیر باشد:
    1. شناساندن منبع: منبع اثر تا حد ممکن باید با اطلاعاتی راجع به هنرمند، ناشر و دارندهٔ حق تکثیر تکمیل شود، تا به مشخص شدن ارزش بازاری احتمالی آن اثر کمک کند. ویکی‌پدیا:شیوه ارجاع به منابع را ببینید.
    2. برچسب حق تکثیر: برچسب حق تکثیر باید مشخص کند کدام یک از سیاست‌های ویکی‌پدیا اجازهٔ استفاده از تصویر را داده است. ویکی‌پدیا:برچسب‌های حق تکثیر#دارای حق تکثیر را ببینید.
    3. نام مقاله و دلیل استفاده: باید نام هر مقاله‌ای که اثر غیر آزاد، تحت استفادهٔ منصفانه در آن به کار رفته (برقراری پیوند به مقاله نیز توصیه می‌شود) و همچنین دلیلی مجزا و مختص برای هر موردِ استفاده با توجه به ویکی‌پدیا:اصول استفاده از منابع غیر آزاد ذکر شود. دلایل باید واضح و ساده بیان شوند و برای هر بار استفاده از تصویر باید دلیل مربوطه بیان گردد.

مثال

استفاده از تصویر برنامه‌های تلویزیونی فقط زمانی ممکن است که استفاده از آن نگاره درباره خود برنامه (خود کانال تلویزیون یا برنامه مورد نظر) باشد نه درباره شخص صاحب نگاره که در آن برنامه شرکت کرده یا تصویرش پخش شده‌است.

اعمال این قانون

• پرونده‌ای که برای کاربردش در بعضی مقالات (ولی نه همهٔ آن‌ها) دلیل معتبری جهت عدم استفادهٔ آزاد ارائه نشده است حذف نخواهد شد. در عوض پرونده از مقالاتی که در آن‌ها بدون ذکر دلیل برای عدم استفادهٔ آزاد به کار رفته باید زدوده شود و یا دلیلی مناسب ارائه شود.
• می‌توان پروندهٔ غیر آزادی که در هیچ مقاله‌ای استفاده نشده‌است (معیار ۷) را هفت روز پس از اخطار حذف کرد.
• پرونده‌ای که در مقاله‌ای به کار رفته و بعد از ۱۳ جولای ۲۰۰۶ بارگذاری شده است ولی با سیاست‌های فوق منطبق نیست ۴۸ ساعت بعد از آگاه کردن بارگذار حذف خواهد شد. بارگذار و یا سایر ویکی‌نویس‌ها برای جلوگیری از حذف آن پرونده باید دلیل متقاعدکننده‌ای برای عدم استفادهٔ آزاد ارائه دهند به گونه‌ای که در هر ۱۰ معیار صدق کند. برای پرونده‌های به کار رفته در مقالات که قبل از ۱۳ جولای ۲۰۰۶ بارگذاری شده‌اند، مدت ۴۸ ساعت به هفت روز تبدیل می‌شود.
  • توجه کنید که ارائه دلیل معتبر وظیفهٔ کاربرانی است که برای نگه داشتن محتوا تلاش می‌کنند و کاربرانی که خواهان حذف و یا پاک شدن آن پرونده هستند نیازی نیست که نشان دهند دلیل قانع کننده‌ای نمی‌توان ارائه داد.

معیارهای حذف برای محتوای غیر آزاد در ویکی‌پدیا:معیارهای حذف سریع مشخص شده است.