ویکی‌پدیا:سر شوخی را باز نکنید

«لحن» در قاعدهٔ هرم گراهام قرار می‌گیرد و نباید چندان به آن مشغول شد، با این حال انتخاب لحن خنثی و عادی از بروز بسیاری از سوءتفاهم‌ها و سوءبرداشت‌ها جلوگیری می‌کند.

در ویکی‌پدیا با دیگر کاربران شوخی نکنید، مگر آنکه کاربر مقابل را از نزدیک بشناسید و بدانید که او نیز اهل شوخی است، یا از او قبلاً صراحتاً اجازه گرفته باشید. از آنجا که مکالمات در ویکی‌پدیا فقط به صورت نوشتاری است و از زبان اشاره و لحن خاصِ گفتار و ... نمی‌توان کمک گرفت، امکان بروز سوء برداشت نسبتاً بالاست. اگر علاقه دارید نظرهای شوخ یا داهیانه بدهید، شاید ردیت گزینهٔ مناسب‌تری از ویکی‌پدیا برای فعالیت آنلاین باشد.

در همین راستا استفاده از انواع و اقسام اسمایلی از جمله :) توصیه نمی‌شود. دو نوع استفاده از اسمایلی در فضای اینترنت رایج است: ۱) استفادهٔ صادقانه، و ۲) استفادهٔ آب‌زیرکاهانه. در استفادهٔ آب‌زیرکاهانه، کاربر حتی ممکن است لحنی صادقانه و معصومانه به خود بگیرد، ولی در عمل نگاه عاقل اندر سفیه دارد یا مطلب را با نوعی احساس زرنگی و طعنه بیان می‌کند.

استفاده از علامت‌های سؤال و تعجب متعدد، توهینی آشکار به خواننده است. مقصود استفاده از آن‌ها این است: «یعنی آنقدر احمق/نادان/پرت هستی که این مطلب را هم نمی‌فهمی؟ این مطلب ساده را که یک بچهٔ پنج ساله هم می‌فهمد». تلفیق علامت سؤال و تعجب هم جایز نیست (و حتی توسط شیوه‌نامه‌های معتبر نیز نهی می‌شود). هرگاه خواستید هم لحن تعجبی به خود بگیرید و هم لحن سؤالی، صرفاً علامت سؤال بگذارید. کلاً در استفاده از علامت تعجب، امساک کنید.

یکی دیگر از عبارت‌هایی که بهتر است از دایرهٔ لغاتتان، حداقل در ویکی‌پدیا، حذف کنید، عبارت «موفق باشید» است. از این عبارت هم به‌راحتی می‌توان برداشتی دوپهلو کرد. احتمالاً اکثر افراد این عبارت را صادقانه به کار می‌برند، ولی کم نیستند کسانی که این عبارت را در معنای متضاد به کار می‌برند، به این معنی که «زهی خیال باطل! برو انجامش بده، ولی نخواهی توانست.»

یکی دیگر از شیوه‌های رایج برای طعنه زدن به مخاطب، کوچک جلوه دادن خود به‌صورت ظاهری یا بی‌دلیل (به‌قولی «تواضع افراطی») با کاربرد عباراتی از قبیل «بندهٔ حقیر»، «منِ کم‌سواد» و ... است. ژان دو لا برویر، فیلسوف فرانسوی، گفته است:

تواضعی دروغین هست که عین تکبر است، شکوهی دروغین که لودگی، عظمتی دروغین که پستی، فضیلتی دروغین که ریاکاری، و خردی دروغین که خشکی.

لحن عادی، خنثی، و عینی

معمولاً می‌گویند گرفتن راه میانه، بهترین انتخاب است. شاید این سخن در اینجا نیز مصداق داشته باشد. لحن خاکسارانه یا مغرورانه هیچ‌کدام خوب نیستند. لازم نیست صمیمی به نظر برسید، صرفاً کافی است حرفتان را محترمانه بیان کنید. از آن طرف، دلیلی برای خصومت‌ورزی هم وجود ندارد. خود‌کم‌بینی و خودبزرگ‌بینی هر دو مشکل ایجاد می‌کنند.

با این حال، این نکته را هم در نظر داشته باشید که نباید خودتان را چندان درگیر لحن بیان موضوع کنید، چون در قاعدهٔ هرم گراهام قرار می‌گیرد.