ناحیه جبال: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Espiral (بحث | مشارکت‌ها)
Espiral (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|450px|چپ|موقعیت جبال در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب [[جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی]]]]
[[پرونده:Iran provinces in Abbasid Caliphate.jpg|بندانگشتی|450px|چپ|موقعیت جبال در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب [[جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی]]]]
[[پرونده:Lagekarte Dschibal.jpg|250px|farme|thumb|چپ|ناحیه جبال یا عراق عجم (نارنجی)]]
[[پرونده:Lagekarte Dschibal.jpg|250px|farme|thumb|چپ|ناحیه جبال یا عراق عجم (نارنجی)]]
جبال جمع عربی لغت جبل (کوهستان یا تپه) نامی که عرب ها به منطقه ای که قبلاً ماه (مادِ، مِدیه) که به آن عراق عجم هم گفته می شود که از عراق عرب (عراق فعلی) - در جنوب بین النهرین - تمایز داده شود<ref name="IOEDJIBAL">{{cite book | last =Lockhart| first =L | author-link = | year = 1991 | title =[[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]] | edition = 2nd | chapter = DJIBAL | place = Leiden | publisher = E. J. Brill | volume =vol.۲ | pages = 534 | isbn = 90-04-07026-5 | ref =}}</ref>
جبال جمع عربی لغت جبل (کوهستان یا تپه) نامی که عرب ها به منطقه ای که قبلاً ماه (مادِ، مِدیه) که به آن عراق عجم هم گفته می شود که از عراق عرب (عراق فعلی) - در جنوب بین النهرین - تمایز داده شود<ref name="IOEDJIBAL">{{cite book | last =Lockhart| first =L | author-link = | year = 1991 | title =[[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]] | edition = 2nd | chapter = DJIBĀL | place = Leiden | publisher = E. J. Brill | volume =vol.۲ | pages = 534 | isbn = 90-04-07026-5 | ref =}}</ref>


دلیل این نام گذاری، کوهستان های آن - جز در ناحیه شمال شرقی اش - است . جبال از شرق به صحرای بزرگ خراسان، از جنوب خوزستان، از جنوب شرق استان فارس، از جنوب غرب عراق عرب، در شمال غرب آذربایجان و در شمال هم رشته کوه های البرز محدود شده است . مرز های جبال به خوبی مشخص نشده و به طور مکرر تغییر می کرده است <ref name="IOEDJIBAL"/>
دلیل این نام گذاری، کوهستان های آن - جز در ناحیه شمال شرقی اش - است . جبال از شرق به صحرای بزرگ خراسان، از جنوب خوزستان، از جنوب شرق استان فارس، از جنوب غرب عراق عرب، در شمال غرب آذربایجان و در شمال هم رشته کوه های البرز محدود شده است . مرز های جبال به خوبی مشخص نشده و به طور مکرر تغییر می کرده است <ref name="IOEDJIBAL"/>

نسخهٔ ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۱:۲۳

موقعیت جبال در نقشه ایران در عصر خلفای عباسی برگرفته از کتاب جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی
ناحیه جبال یا عراق عجم (نارنجی)

جبال جمع عربی لغت جبل (کوهستان یا تپه) نامی که عرب ها به منطقه ای که قبلاً ماه (مادِ، مِدیه) که به آن عراق عجم هم گفته می شود که از عراق عرب (عراق فعلی) - در جنوب بین النهرین - تمایز داده شود[۱]

دلیل این نام گذاری، کوهستان های آن - جز در ناحیه شمال شرقی اش - است . جبال از شرق به صحرای بزرگ خراسان، از جنوب خوزستان، از جنوب شرق استان فارس، از جنوب غرب عراق عرب، در شمال غرب آذربایجان و در شمال هم رشته کوه های البرز محدود شده است . مرز های جبال به خوبی مشخص نشده و به طور مکرر تغییر می کرده است [۱]

بر طبق استخری (۲۰۳ ه.ق) و ابن هیکل (۲۶۷ ه.ق) معدن های آنتیمونی (سنگ سرمه) در اصفهان وجود داشته است[۱]

در سده‌های نخست پس از اسلام و دوران حکومت اموی و عباسی، به منطقه کوهستانی غرب ایران جبال (به معنای کوه‌ها یا رشته‌کوه) می‌گفتند. این ناحیه بین دو ناحیه عراق عرب (عراق کنونی) و عراق عجم (اصفهان و ری) قرار داشت.[۲]

سعید نفیسی، جبال را مابین بغداد، فارس، کرمان، خراسان، آذربایجان، خوزستان، طبرستان می داند و آن را شامل ناحیه همدان، ری، نهاوند، سمنان، دامغان، قزوین، کاشان و قم و اصفهان می داند[۳]

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ Lockhart, L (1991). "DJIBĀL". Encyclopaedia of Islam. Vol. vol.۲ (2nd ed.). Leiden: E. J. Brill. p. 534. ISBN 90-04-07026-5. {{cite book}}: |volume= has extra text (help)
  2. Janine et Dominique Sourdel, Dictionnaire historique de l'islam, Éd. PUF, ISBN 978-2-13-054536-1, article Jibâl, pp. ۴۳۵-۴۳۶
  3. نفیسی، سعید، ص 30

منابع

  • نفیسی، سعید، بابک خرمدین، دلاور آذربایجان، به اهتمام عبدالکریم جریزه دار، انتشارات اساطیر، تهران ، ISBN:۹۶۴-۳۳۱-۳۲۸-x