کاتوزیان

برای دیگر کاربردها، کاتوزیان (ابهام‌زدایی) را ببینید.

کاتوزیان یا کاتوزی نام یکی از طبقات چهارگانهٔ ایران قدیم است و عابد و پارسا را گویند. گویند جمشید طوایف را بر چهار قسم کرد اول را کاتوزی نامید و گفت که در کوه‌ها و غارها مکان کنند و به عبادت خدا و کسب علوم مشغول باشند. دوم را نیساری خواند و گفت سپاهگری بیاموزند و سوم را نسودی نام کرد و حکم کرد که کشت و زرع کنند و چهارم را اهنوخوشی لقب داد و گفت به انواع حرفه‌ها بپردازند. فردوسی گوید
زهر پیشه در انجمن گرد کرد / بدین اندرون سال پنجاه خورد
گروهی که کاتوزیان خوانیش / به رسم پرستندگان خوانیش
نوشته‌اند کاتوزیان جمع کاتوزی است ولی در ریشهٔ زبان‌های ایرانی دیده نمی‌شود و در واقع در اصل کلمهٔ دیگری بوده که کاتبان بدین صورت در آورده‌اند و مصحف آتورنان یا آتوربان یا آذربان و یا آتوربان بوده‌است. و به احتمال قوی که آتوربان را متصل نوشته‌اند و اشتباهاً کاتوزیان نیز خوانده شده‌است.

منابع

• اوشیدری، جهانگیر. دانشنامهٔ مزدیسنا، واژه نامهٔ توضیحی آیین زرتشت. تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۱ ، ISBN ۹۶۴-۳۰۵-۳۰۷-۵