توطئه قتل محمد مصدق: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

درخط

نسخهٔ ‏۴ نوامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۵:۴۳

نهضت ملی‌شدن نفت
دربار
محمدرضا پهلوی ثریا اسفندیاری بختیاری
نخست‌وزیران
احمد قوام محمد ساعد حاجیعلی رزم‌آرا حسین علاء محمد مصدق فضل‌الله زاهدی
چهره‌های مهم
محمد مصدق سید ابوالقاسم کاشانی غلامحسین صدیقی اصغر پارسا مظفر بقایی مجتبی نواب صفوی کریم سنجابی علی شایگان حسین مکی عباس خلیلی اللهیار صالح سرتیپ افشارطوس حسین فاطمی احمد زیرک‌زاده خسرو قشقایی کاترین لمبتون خلیل ملکی اسدالله رشیدیان اسکندر آزموده شعبان جعفری نعمت‌الله نصیری شاپور ریپورتر کرمیت روزولت نورمن شوارتسکف سیدضیاءالدین طباطبائی
احزاب و گروه‌ها
سیا ام آی ۶ جبهه ملی ایران حزب پان ایرانیست حزب توده ایران حزب ملت ایران حزب ایران جمعیت آزادی مردم ایران حزب سومکا حزب دموکرات فدائیان اسلام شرکت نفت ایران و انگلیس
وقایع مهم
صنعت نفت ایران ایران جنگ جهانی دوم کمیسیون مخصوص نفت ملی شدن صنعت نفت قرارداد دارسی قرارداد ۱۹۳۳ قرارداد گس-گلشائیان قرارداد کنسرسیوم قیام ۳۰ تیر توطئه قتل مصدق، ۱۳۳۱ همه‌پرسی انحلال مجلس شورای ملی (۱۳۳۲) کودتای ۲۵ مرداد ۱۳۳۲ کودتای ۲۸ مرداد

در ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دربار با کمک عده‌ای از روحانیون، افسران اخراجی و اراذل و اوباش، علیه محمد مصدق توطئه کردند تا او را از بین ببرند.

طرح توطئه

در توطئه ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دکتر مصدق به درخواست شاه برای خداحافظی دربار رفته بود، تظاهراتی از طرف هواداران شاه بر ضد مصدق شکل گرفت که توطئه‌ای هدایت شده توسط شاه برای به قتل رساندن او بود. ماجرا از این قرار بود که شاه بظاهر به دکتر مصدق اطلاع می‌دهد که عازم مسافرت خارج از کشور است و تنها ایشان از این موضوع اطلاع دارند و لازم است که برای خداحافظی نخست وزیر و وزراء به حضور شاه امده تا صحبت نمایند. در هنگام مذاکرات دکتر مصدق با شاه سفیر امریکا هندرسن چندین بار از دکتر مصدق (از طریق پیغام تلفنی) می‌خواهد که از کاخ خارج شده و به منزلش برگردد تا با او مذاکراتی را انجام دهد که این امر رخ نمی‌دهد^[۱]. طرفداران شاه به هدایت ایت الله بهبهانی، شعبان جعفری (شعبان بی مخ)و تعدادی از افسران اخراجی ارتش و اراذل و اوباش در جلوی کاخ حضور پیدا کرده^[۲] و پس از اینکه دکتر مصدق بجای درب اصلی از درب دیگری خارج می‌شود به هدایت شاپور حمید رضا به خانه وی حمله می‌کنند.^[۳] که مصدق از خانه خود به منزل پسرش دکتر غلامحسین مصدق و از انجا به ستاد ارتش رفته و اقدامات لازم برای مقابله با این شورش را انجام می‌دهد.

این عمل شاه باعث قطع ارتباط مصدق با دربار شد به گونه‌ای که دیگر شاه و مصدق یکدیگر را ندیدند.^[۴]

عوامل توطئه

عوامل این توطئه عبارت بودند از محمد رضا پهلوی، حمید رضا پخلوی برادر شاه و عده‌ای از افسران بازنشسته (از جمله امیر رحیمی که با جیپ به منزل مصدق حمله کرد)، شعبان جعفری (معروف به "شعبان بی‌مخ") و عوامل سازمان‌های جاسوسی بریتانیا و احتمالاً آمریکا از شرکت کنندگان در آن بودند.

منابع

مصدق، محمد، خاطرات و تألمات
سرشار، هما، شعبان جعفری
رویدادها و داوری - مسعود حجازی
خاطرات وتالمات دکتر مصدق
توطئه قتل دکتر مصدق ۹ اسفند ۱۳۳۱ - مسعود حجازی
گذشته چراغ راه آینده
تهران مصور ش ۴۹۹ - ۱۳۳۱/۱۲/۱۵
بحران دموکراسی در ایران - فخرالدین عظیمی
خواب آشفته نفت - محمد علی موحد - فصل۱۷

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

پانویس

↑ خواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸
↑ وخواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸
↑ کتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات
↑ دکتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات

این یک مقالهٔ خرد تاریخ است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

[1] خواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸

[2] وخواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸

[3] کتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات

[4] دکتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{نهضت ملی‌شدن نفت}}
-{{در دست ویرایش ۲|ماه=ژانویه|روز=۱۰|سال=۲۰۱۲|چند = ۵}}
+{{در دست ویرایش ۲|ماه=ژانویه|روز=۱۰|سال=۲۰۱۳|چند = ۵}}
 در ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دربار با کمک عده‌ای از روحانیون، افسران اخراجی و اراذل و اوباش، علیه [[محمد مصدق]] توطئه کردند تا او را از بین ببرند.
 == طرح توطئه ==
-در توطئه ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دکتر مصدق به درخواست شاه برای خداحافظی دربار رفته بود، تظاهراتی از طرف هواداران شاه بر ضد مصدق شکل گرفت که توطئه ای هدایت شده توسط شاه برای به قتل رساندن او بود. ماجرا از این قرار بود که شاه بظاهر به دکتر مصدق اطلاع می دهد که عازم مسافرت خارج از کشور است و تنها ایشان از این موضوع اطلاع دارند و لازم است که برای خداحافظی نخست وزیر و وزراء به حضور شاه امده تا صحبت نمایند. در هنگام مذاکرات دکتر مصدق با شاه سفیر امریکا هندرسن چندین بار از دکتر مصدق (از طریق پیغام تلفنی) می خواهد که از کاخ خارج شده و به منزلش برگردد تا با او مذاکراتی را انجام دهد که این امر رخ نمی دهد <ref>خواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸</ref>. طرفداران شاه به هدایت ایت الله بهبهانی، شعبان  جعفری (شعبان بی مخ)و تعدادی از افسران اخراجی ارتش و اراذل و اوباش در جلوی کاخ حضور پیدا کرده<ref>وخواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸</ref> و پس از اینکه دکتر مصدق بجای درب اصلی از درب دیگری خارج می شود به هدایت شاپور حمید رضا به خانه وی حمله می کنند. <ref>کتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات</ref> که مصدق از خانه خود به منزل پسرش دکتر غلامحسین مصدق و از انجا به ستاد ارتش رفته  و اقدامات لازم برای مقابله با این شورش را انجام میدهد.
+در توطئه ۹ اسفند ماه ۱۳۳۱ دکتر مصدق به درخواست شاه برای خداحافظی دربار رفته بود، تظاهراتی از طرف هواداران شاه بر ضد مصدق شکل گرفت که توطئه‌ای هدایت شده توسط شاه برای به قتل رساندن او بود. ماجرا از این قرار بود که شاه بظاهر به دکتر مصدق اطلاع می‌دهد که عازم مسافرت خارج از کشور است و تنها ایشان از این موضوع اطلاع دارند و لازم است که برای خداحافظی نخست وزیر و وزراء به حضور شاه امده تا صحبت نمایند. در هنگام مذاکرات دکتر مصدق با شاه سفیر امریکا هندرسن چندین بار از دکتر مصدق (از طریق پیغام تلفنی) می‌خواهد که از کاخ خارج شده و به منزلش برگردد تا با او مذاکراتی را انجام دهد که این امر رخ نمی‌دهد<ref>خواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸</ref>. طرفداران شاه به هدایت ایت الله بهبهانی، شعبان  جعفری (شعبان بی مخ)و تعدادی از افسران اخراجی ارتش و اراذل و اوباش در جلوی کاخ حضور پیدا کرده<ref>وخواب آشفته نفت -دکتر موحد - جلد دوم - فصل ۱۷- نشر کارنامه ۱۳۷۸</ref> و پس از اینکه دکتر مصدق بجای درب اصلی از درب دیگری خارج می‌شود به هدایت شاپور حمید رضا به خانه وی حمله می‌کنند.<ref>کتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات</ref> که مصدق از خانه خود به منزل پسرش دکتر غلامحسین مصدق و از انجا به ستاد ارتش رفته  و اقدامات لازم برای مقابله با این شورش را انجام می‌دهد.
-این عمل شاه باعث قطع ارتباط مصدق با دربار شد به گونه ای که دیگر شاه و مصدق یکدیگر را ندیدند. <ref>دکتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات</ref>
+این عمل شاه باعث قطع ارتباط مصدق با دربار شد به گونه‌ای که دیگر شاه و مصدق یکدیگر را ندیدند.<ref>دکتر محمد مصدق، خاطرات و تالمات</ref>
 == عوامل توطئه ==
@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 == جستارهای وابسته ==
 * [[کودتای ۲۸ مرداد]]
@@ خط ۳۲: / خط ۳۱: @@
 == پیوند به بیرون ==
 * [http://iichs.org/index.asp?img_cat=5&img_type=0 قیام سی تیر ۱۳۳۱]
 * [http://www.iran-emrooz.net/index.php?/politic/more/13591/ حماسه قیام ملی سی تیر]
+* [http://www.ravandno.net/articles_detail.php?aid=226 متن کامل اسناد «سیا» در مورد کودتای ۲۸ مرداد]
-* [http://www.ravandno.net/articles_detail.php?aid=226 متن کامل اسناد « سیا » در مورد کودتای ۲۸ مرداد]
 * [http://www.akhgar.org/Library/Books/28Mordad/Abrahamian.html ملی شدن نفت در ایران و کودتای ۲۸ مرداد - پروفسور یرواند آبراهمیان]
 * [http://www.iran-chabar.de/article.jsp?essayId=8787 کارنامهٔ مصدق در تاریخ]
@@ خط ۴۱: / خط ۳۸: @@
 * [http://www.shahbazi.org/pages/Reporter0.htm شبکه‌های اطلاعاتی بریتانیا و آمریکا در ایران (۱۳۲۰- ۱۳۳۲) و کودتای ۲۸ مرداد 1332]
-== پانویس==
+== پانویس ==
-{{پانویس }}
+{{پانویس}}
 {{تاریخ-خرد}}