تراتوژن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
در تراتولوژی بالینی اهدافی چون درک و یافتن یک رابطه بین ناهنجاری جنین در برخورد مادر باردار با یک مادهٔ تراتوژن و پیامد آن٬ تعیین میزان خطر بروز ناهنجاری در کودک در صورت رویارویی مادر با تراتوژن و همچنین تعیین میزان خطر بروز ناهنجاری در جنین در شرایط کاربرد روشهای تشخیصی رادیواکتیو در مادر دنبال می‌گردد.<ref>مجله‌دانشگاه‌علوم‌پزشکی‌ایران ۵۶۷؛ ش۲۷ - عنوان مقاله:ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات ﺗﺮاﺗﻮژن - ''آﺗﻮﺳﺎ زﯾﺮک؛ دکتر ملیحه نوبخت؛ دکتر مهدیزاده''۱۳۸۰</ref>
در تراتولوژی بالینی اهدافی چون درک و یافتن یک رابطه بین ناهنجاری جنین در برخورد مادر باردار با یک مادهٔ تراتوژن و پیامد آن٬ تعیین میزان خطر بروز ناهنجاری در کودک در صورت رویارویی مادر با تراتوژن و همچنین تعیین میزان خطر بروز ناهنجاری در جنین در شرایط کاربرد روشهای تشخیصی رادیواکتیو در مادر دنبال می‌گردد.<ref>مجله‌دانشگاه‌علوم‌پزشکی‌ایران ۵۶۷؛ ش۲۷ - عنوان مقاله:ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات ﺗﺮاﺗﻮژن - ''آﺗﻮﺳﺎ زﯾﺮک؛ دکتر ملیحه نوبخت؛ دکتر مهدیزاده''۱۳۸۰</ref>
==داروهای تراتوژن==
==داروهای تراتوژن==
این داروها ممکن است بر جنین اثر تراتوژن داشته‌باشند:<ref>[http://jiums.jo.research.ac.ir/Forms/ArticleDetails.aspx?id=6966 مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران ۱ فروردین ۷۹]</ref>
اندازه آسیب به رویان و جنین در مراحل مختلف بارداری، يكسان نيست. حساس‌ترین زمان، سه ماهه اول بارداری است که سرعت تمایز و مهاجرت سلولی به بیشترین حد می‌رسد. احتمال آسیب به رويان در اين دورهٔ بحرانی بیشتر است. مصرف این داروها در دوران حاملگی ممکن‌است بر رویان یا جنین اثر تراتوژنزی داشته‌باشند:<ref>[http://jiums.jo.research.ac.ir/Forms/ArticleDetails.aspx?id=6966 مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران ۱ فروردین ۷۹]</ref>


ضدافسردگی‌ها([[پاروکستین]])٬ داروهای ضد صرع(اسید والپروئیک، [[فنی توئین|فنی‌توئین]]، [[کاربامازپین]])٬ آرامبخش‌ها([[دیازپام]])٬ آندروژن(دانازول)٬ مشتقات کومادینی([[وارفارین]])٬ آنتی‌متابولیت‌ها(متوترکسات)٬ استروژن‌ها(داتیل‌استیل بسترول)٬ لیتیم٬ کنتراسپتیوهای خوراکی٬ ریتنوئیدها و [[ید]] رادیواکتیو
ضدافسردگی‌ها([[پاروکستین]])٬ داروهای ضد صرع(اسید والپروئیک، [[فنی توئین|فنی‌توئین]]، [[کاربامازپین]])٬ آرامبخش‌ها([[تالیدومید]]٬ [[دیازپام]])٬ آندروژن(دانازول)٬ مشتقات کومادینی([[وارفارین]])٬ آنتی‌متابولیت‌ها(متوترکسات)٬ استروژن‌ها(داتیل‌استیل بسترول)٬ لیتیم٬ کنتراسپتیوهای خوراکی٬ ریتنوئیدها و [[ید]] رادیواکتیو


<small>
<small>
خط ۱۹: خط ۱۹:
*[[کارسینوژن]]
*[[کارسینوژن]]
*[[عامل نارنجی]]
*[[عامل نارنجی]]

*[[تالیدومید]]


==منابع==
==منابع==

نسخهٔ ‏۶ ژانویهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۱۱

نمونه تراتوژن در گوساله دوسر

تراتوژن (به انگلیسی: Teratogenese) (از ریشه یونانی teras به معنی هیولا)به هرگونه عامل محیطی که در دوره پیش از تولد جنین٬ به‌آن آسیب برساند اشاره دارد. مطالعه روی این پدیده تراتولوژی نام دارد و شناخت ناهنجاری‌های مادرزادی ناشی‌از هرنوع ماده تراتوژن تعریف می‌شود. تراتوژن ممکن است یک مادهٔ شیمیایی، دارویی عفونی، بيماری در مادر باردار يا یک عامل فیزیکی و یا تغییر در متابولیسم بدن مادر باشد که در رويان یا جنين باعث ایجاد معلولیت‌های ساختاری*[۱] يا عملکردی*[۲] شود. از میان این اختلال‌ها که شامل برخی از نقص‌های شدید و مرگبار نیز برای نوزاد می‌شوند می‌توان به فوکوملیا، لب‌شکری(شکاف لب) و شکاف کام و هم‌چنین نقص و نارسایی قلبی (مانند تغییر در دیواره) اشاره نمود. از آن‌جا که دانش پزشکی در ابتدا به تأثیر زیان‌بار برخی عوامل در آسیب‌های شدید پیش‌از بدنیاآمدن نوزادان پی برده‌بود می‌توان گفت که این دانش پیشینه‌ای دراز دارد بااين‌حال آسیب‌هایی که تراتوژنها وارد می‌کنند همیشه ساده و قابل درک نبوده و به چندین عامل بستگی دارد.[۱][۲][۳][۴]

تراتولوژی

در تراتولوژی بالینی اهدافی چون درک و یافتن یک رابطه بین ناهنجاری جنین در برخورد مادر باردار با یک مادهٔ تراتوژن و پیامد آن٬ تعیین میزان خطر بروز ناهنجاری در کودک در صورت رویارویی مادر با تراتوژن و همچنین تعیین میزان خطر بروز ناهنجاری در جنین در شرایط کاربرد روشهای تشخیصی رادیواکتیو در مادر دنبال می‌گردد.[۵]

داروهای تراتوژن

اندازه آسیب به رویان و جنین در مراحل مختلف بارداری، يكسان نيست. حساس‌ترین زمان، سه ماهه اول بارداری است که سرعت تمایز و مهاجرت سلولی به بیشترین حد می‌رسد. احتمال آسیب به رويان در اين دورهٔ بحرانی بیشتر است. مصرف این داروها در دوران حاملگی ممکن‌است بر رویان یا جنین اثر تراتوژنزی داشته‌باشند:[۶]

ضدافسردگی‌ها(پاروکستین)٬ داروهای ضد صرع(اسید والپروئیک، فنی‌توئین، کاربامازپین)٬ آرامبخش‌ها(تالیدومید٬ دیازپام)٬ آندروژن(دانازول)٬ مشتقات کومادینی(وارفارین)٬ آنتی‌متابولیت‌ها(متوترکسات)٬ استروژن‌ها(داتیل‌استیل بسترول)٬ لیتیم٬ کنتراسپتیوهای خوراکی٬ ریتنوئیدها و ید رادیواکتیو

پانویس

  • ^ Structural
  • ^ Functional

جستارهای وابسته


منابع

  1. Rogers, J.M., Kavlock, R.J. Developmental toxicology. In C.D. Klaassen : Casarett & Doull's Toxicology. ص۳۰۱ تا ۳۳۱. , ۱۹۹۶. شابک-07-105476-6.
  2. Teratology Society
  3. مدلیب ایران
  4. روزنامه آفرینش تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۸
  5. مجله‌دانشگاه‌علوم‌پزشکی‌ایران ۵۶۷؛ ش۲۷ - عنوان مقاله:ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات ﺗﺮاﺗﻮژن - آﺗﻮﺳﺎ زﯾﺮک؛ دکتر ملیحه نوبخت؛ دکتر مهدیزاده۱۳۸۰
  6. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران ۱ فروردین ۷۹