سد خونی مغزی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
رده:کالبدشناسی اعصاب اضافه شد با استفاده از وپ:رده‌ساز
رده:عصب‌شناسی اضافه شد با استفاده از وپ:رده‌ساز
خط ۱۰: خط ۱۰:


[[رده:کالبدشناسی اعصاب]]
[[رده:کالبدشناسی اعصاب]]
[[رده:عصب‌شناسی]]


[[ar:حاجز دموي دماغي]]
[[ar:حاجز دموي دماغي]]

نسخهٔ ‏۲۰ اکتبر ۲۰۱۱، ساعت ۱۱:۳۸

سد خونی مغزی یا در اصطلاح پزشکی (BBB) محدودهٔ جدا کننده بین مایع برون‌سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است. این پرده یا سد از مویرگ‌های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ‌ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آنها از نوع اتصال‌محکم است و در نتیجه بسیاری از ملکول‌ها و ریز ملکول‌ها و همچنین باکتری‌ها قادر به گذشتن از آن‌ها(از طریق دیفیوژن) و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ‌ها از پروتئین‌های ویژه پوشیده شده که توسط آنها ورود گلوکز به مغز بعنوان تغذیه امکان‌پذیر می‌گردد. همچنین تبادل گازی (اکسیژن- دی‌اکسید کربن) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است.[۱][۲]

فیزیولوژی

وجود این "سد" حاصل از اتصالات محکم بین سلول‌های اندوتلیال در عروق سیستم اعصاب مرکزی(CNS) است که عبور املاح و مواد را محدود می‌کنند. بین سلول‌های اندوتلیال مویرگی توسط این اتصالات محکم، که از زیر واحدهای کوچکتر بنام دایمر(بیوشیمی) تشکیل شده٬ پروتئین‌های گذراننده مانند کلادینس(claudins)،اکلودین(occludin) و مولکول چسبنده اتصال(JAM) که همگی درون سلول های اندوتلیال لنگر انداخته‌اند وجود دارد. سد خونی مغزی از سلولهای با چگالی بالا تشکیل شده‌است و محدودیت تبادل از بین این سلول‌ها بسیار شدیدتر از سایر سلول‌های اندوتلیال مویرگی در دیگر نقاط بدن است. پشتیبانی بیوشیمیایی از این سلول‌ها به عهده سلول‌های ستاره‌ای یا آستروسیت (Astrocyte) است. [۳] این سد تمامی بخش‌های مغز را دربر نمی‌گیرد و در قسمتهایی چون سقف بطن سوم و چهارم مغز و همچنین اطراف غده پینه‌آل(ترشحات هرمونی مستقیم وارد گردش خون می‌گردد) وجود ندارد.[۴][۵]

منابع

  1. University of Manchester : Blood Brain Barrier
  2. Pub Med dictionary: BBB
  3. Hamilton RD, Foss AJ, Leach L (2007). "Establishment of a human in vitro model of the outer blood–retinal barrier". Journal of Anatomy. 211 (6): 707–16. doi:10.1111/j.1469-7580.2007.00812.x. PMID 17922819.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  4. Pritchard, Thomas C. (1999). Medical Neuroscience (Google books preview). Hayes Barton Press. pp. 76–77. ISBN 1889325295. Retrieved 2009-02-08. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameters: |origmonth=، |month= و |origdate= (help); Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
  5. Gilgun-Sherki, Yossi; Melamed, Eldad; Offen, Daniel (2001). "Oxidative stress induced-neurodegenerative diseases: the need for antioxidants that penetrate the blood brain barrier". Neuropharmacology. 40 (8): 959–975. doi:10.1016/S0028-3908(01)00019-3. ISSN 0028-3908. PMID 11406187.