مصطلحالحدیث: تفاوت میان نسخهها
جز سرفرصت تکمیلش خواهم کرد |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
== از لحاظ سندیت حدیث == |
== از لحاظ سندیت حدیث == |
||
به نوشتهٔ {{پم|ابن الصلاح|Ibn al-Salah}}، احادیث |
به نوشتهٔ {{پم|ابن الصلاح|Ibn al-Salah}}، احادیث در بین اهل حدیث بر سه قسماند: ''صحیح''، ''حَسَن'' و ''ضعیف''.<ref>ابن الصلاح، ص ۱۱</ref> |
||
قدمای [[امامیه|امامیمذهب]] احادیث را به ''صحیح'' و غیر آن تقسیمبندی میکردند و برای ''صحیح''برشمردن حدیث معیارهایی داشتند.<ref>مدیرشانهچی، «اقسام چهارگانهٔ حدیث»</ref> |
|||
=== صحیح === |
=== صحیح === |
||
طبق {{پم|مقدمة ابن الصلاح|Introduction to the Science of Hadith|عنوان=مقدمهٔ ابن الصلاح''}}، حدیث ''صحیح'' حدیثیاست مسند که زنجیرهٔ اسناد آن پیوسته |
طبق {{پم|مقدمة ابن الصلاح|Introduction to the Science of Hadith|عنوان=مقدمهٔ ابن الصلاح''}}، حدیث ''صحیح'' حدیثیاست مسند که زنجیرهٔ اسناد آن پیوسته باشند و راویان در روایتِ آن ''عادل ضابط''،<ref>دربارهٔ ''عدل'' و ''ضبط'' در روایتکردن ر.ک. ابن الصلاح، ص ۱۰۴ و ۱۰۶ به بعد</ref> و نیز ''شاذ'' و ''معلل'' نباشد. با این تفاسیر، احادیث ''مرسل'' و ''منقطع'' و ''معضل'' و ''شاذ'' و ''معلول'' و ... نمیتوانند در این دسته راه یابند.<ref>ابن الصلاح، ص ۱۱–۱۲</ref> |
||
طبق ''درایةالحدیث'' نوشتهٔ مدیرشانهچی، [در علوم حدیث شیعه] حدیث ''صحیح'' حدیثیاست که زنجیرهٔ آن توسط رجالی موثق و امامیمذهب به [[عصمت|معصوم]] متصل شود.<ref>مدیرشانهچی، «صحیح»</ref> |
طبق ''درایةالحدیث'' نوشتهٔ مدیرشانهچی، [در علوم حدیث شیعه] حدیث ''صحیح'' حدیثیاست که زنجیرهٔ آن توسط رجالی موثق و امامیمذهب به [[عصمت|معصوم]] متصل شود.<ref>مدیرشانهچی، «صحیح»</ref> |
||
خط ۱۴: | خط ۱۶: | ||
ابن الصلاح در کتابش احادیث ''حَسَن'' را به دو دسته تقسیم میکند:<ref>ابن الصلاح، ص ۳۱–۳۲</ref> |
ابن الصلاح در کتابش احادیث ''حَسَن'' را به دو دسته تقسیم میکند:<ref>ابن الصلاح، ص ۳۱–۳۲</ref> |
||
# روایتی که زنجیرهٔ سند آن شامل راوی ''مستور'' باشد [=متهم به کذب باشد] و در عین حال در روایتکردن کثیرالخطا |
# روایتی که زنجیرهٔ سند آن شامل راوی ''مستور'' باشد [=متهم به کذب باشد] و در عین حال در روایتکردن کثیرالخطا نباشد؛ مشروط بر اینکه روایت مشابه دیگری از طریق زنجیره سند دیگری موجود باشد. |
||
# روایتی که زنجیرهٔ سند آن شامل راویای باشد که مشهور به صداقت و امانت باشد اما در مقایسه با رجال احادیث ''صحیح''، در حفظ و اتقان به درجهٔ آنها نرسیده باشد. |
# روایتی که زنجیرهٔ سند آن شامل راویای باشد که مشهور به صداقت و امانت باشد اما در مقایسه با رجال احادیث ''صحیح''، در حفظ و اتقان به درجهٔ آنها نرسیده باشد. |
||
خط ۲۹: | خط ۳۱: | ||
=== ضعیف === |
=== ضعیف === |
||
آنی است که شرایط موارد ذکرشده در بالا را نداشته باشد که خود انواع گوناگونی دارد. |
آنی است که شرایط موارد ذکرشده در بالا را نداشته باشد که خود انواع گوناگونی دارد. موجبات ضعف حدیث:<ref>مدیرشانهچی، «ضعیف»</ref> |
||
موجبات ضعف حدیث:<ref>مدیرشانهچی، «ضعیف»</ref> |
|||
* کذب راوی (''موضوع'') |
* کذب راوی (''موضوع'') |
||
* متهمبودن راوی به کذب (''متروک'') |
* متهمبودن راوی به کذب (''متروک'') |
||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
=== متواتر === |
=== متواتر === |
||
حدیث ''متواتر'' حدیثیاست که توسط راویان بسیاری نقل شده باشد، به گونهای که هماهنگی آنان |
حدیث ''متواتر'' حدیثیاست که توسط راویان بسیاری نقل شده باشد، به گونهای که هماهنگی آنان برای جعل ممکن نباشد.<ref>مدیرشانهچی، «متواتر و آحاد»</ref> |
||
=== آحاد === |
=== آحاد === |
||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
== منابع == |
== منابع == |
||
* مدیرشانهچی، کاظم. [http://www.hawzah.net/Per/K/Derayat/Index.htm ''درایةالحدیث'']. بازبینیشده در ۲۱ مهٔ ۲۰۱۱. |
* مدیرشانهچی، کاظم. [http://www.hawzah.net/Per/K/Derayat/Index.htm ''درایةالحدیث'']. بازبینیشده در ۲۱ مهٔ ۲۰۱۱. |
||
* {{عربی|ابن الصلاح، الإمام أبو عمرو عثمان بن عبد الرحمن شهروزيري (م ۶۴۳). ''علوم الحديث''. تحقيق وشرح نور الدين عتر. دمشق: دار الفكر.}} |
* {{عربی|[[ابن الصلاح|ابن الصلاح، الإمام أبو عمرو عثمان بن عبد الرحمن شهروزيري]] (م ۶۴۳). ''[[مقدمة ابن الصلاح|علوم الحديث]]''. تحقيق وشرح نور الدين عتر. دمشق: دار الفكر.}} |
||
[[رده:علوم حدیث]] |
[[رده:علوم حدیث]] |
نسخهٔ ۲۱ مهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۴:۱۴
مصطلحالحدیث یا درایه از شاخههای علم حدیث است که در آن از کیفیت نقل حدیث از نظر اتصال و انقطاع زنجیرهٔ آن و سندیت حدیث و جز آن سخن میرود و هدف آن، تشخیص مقبول یا مردودبودن حدیث است. علم حدیث به دو شاخهٔ درایةالحدیث و روایةالحدیث تقسیم میشود و روایةالحدیث، به دو شاخهٔ رجال و مصطلحالحدیث.[۱]
از لحاظ سندیت حدیث
به نوشتهٔ ابن الصلاح، احادیث در بین اهل حدیث بر سه قسماند: صحیح، حَسَن و ضعیف.[۲]
قدمای امامیمذهب احادیث را به صحیح و غیر آن تقسیمبندی میکردند و برای صحیحبرشمردن حدیث معیارهایی داشتند.[۳]
صحیح
طبق مقدمهٔ ابن الصلاح، حدیث صحیح حدیثیاست مسند که زنجیرهٔ اسناد آن پیوسته باشند و راویان در روایتِ آن عادل ضابط،[۴] و نیز شاذ و معلل نباشد. با این تفاسیر، احادیث مرسل و منقطع و معضل و شاذ و معلول و ... نمیتوانند در این دسته راه یابند.[۵]
طبق درایةالحدیث نوشتهٔ مدیرشانهچی، [در علوم حدیث شیعه] حدیث صحیح حدیثیاست که زنجیرهٔ آن توسط رجالی موثق و امامیمذهب به معصوم متصل شود.[۶]
حسن
ابن الصلاح در کتابش احادیث حَسَن را به دو دسته تقسیم میکند:[۷]
- روایتی که زنجیرهٔ سند آن شامل راوی مستور باشد [=متهم به کذب باشد] و در عین حال در روایتکردن کثیرالخطا نباشد؛ مشروط بر اینکه روایت مشابه دیگری از طریق زنجیره سند دیگری موجود باشد.
- روایتی که زنجیرهٔ سند آن شامل راویای باشد که مشهور به صداقت و امانت باشد اما در مقایسه با رجال احادیث صحیح، در حفظ و اتقان به درجهٔ آنها نرسیده باشد.
طبق درایةالحدیث نوشتهٔ مدیرشانهچی، «حدیث حسن [در علوم حدیث شیعه] حدیثیاست متصل که همهٔ زنجیرهٔ سند آن امامیمذهب و ممدوح باشند ولی تنصیص بر عدل هریک نشده باشد یا برخی ممدوح و بقیه ثقه باشند».[۸]
موثق
خبریاست که همهٔ افراد زنجیرهٔ سند آن به تصریح کتب رجال شیعه، ثقه باشند، خواه امامیمذهب یا نه.[۹]
قوی
روایتیاست که همهٔ راویان زنجیرهٔ حدیث امامیمذهب باشند گرچه ممدوح و مذموم نباشند.[۱۰]
ضعیف
آنی است که شرایط موارد ذکرشده در بالا را نداشته باشد که خود انواع گوناگونی دارد. موجبات ضعف حدیث:[۱۱]
- کذب راوی (موضوع)
- متهمبودن راوی به کذب (متروک)
- کثیرالخطابودن راوی (منکر)
- غفلت راوی از اتقان در نقل (منکر)
- فسق راوی (موضوع)
- متوهمبودن راوی (معلل)
- مخالفت در نقل روایت به اثقات
- مجهولبودن راوی (مجهول)
- اهل بدعت بودن راوی (متروک)
- کمحافظهبودن راوی (شاذ/مختلط)
از لحاظ تعداد راویان
متواتر
حدیث متواتر حدیثیاست که توسط راویان بسیاری نقل شده باشد، به گونهای که هماهنگی آنان برای جعل ممکن نباشد.[۱۲]
آحاد
پانویس
- ↑ مدیرشانهچی، «علم درایه یا مصطلحالحدیث»
- ↑ ابن الصلاح، ص ۱۱
- ↑ مدیرشانهچی، «اقسام چهارگانهٔ حدیث»
- ↑ دربارهٔ عدل و ضبط در روایتکردن ر.ک. ابن الصلاح، ص ۱۰۴ و ۱۰۶ به بعد
- ↑ ابن الصلاح، ص ۱۱–۱۲
- ↑ مدیرشانهچی، «صحیح»
- ↑ ابن الصلاح، ص ۳۱–۳۲
- ↑ مدیرشانهچی، «حسن»
- ↑ مدیرشانهچی، «موثق»
- ↑ مدیرشانهچی، «قوی»
- ↑ مدیرشانهچی، «ضعیف»
- ↑ مدیرشانهچی، «متواتر و آحاد»
منابع
- مدیرشانهچی، کاظم. درایةالحدیث. بازبینیشده در ۲۱ مهٔ ۲۰۱۱.
- (به [[[ابن الصلاح|ابن الصلاح، الإمام أبو عمرو عثمان بن عبد الرحمن شهروزيري]] (م ۶۴۳). علوم الحديث. تحقيق وشرح نور الدين عتر. دمشق: دار الفكر.] Error: {{Lang-xx}}: متن دارای نشانهگذاری ایتالیک است (راهنما))