حدود العالم: تفاوت میان نسخه‌ها
←اهمیت: افزودن منبع آنلاین |
|||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
همچنین زبان و سبک قدیم فارسی آن قابل توجه است و به بررسی تکامل تاریخی زبان فارسی کمک میکند. |
همچنین زبان و سبک قدیم فارسی آن قابل توجه است و به بررسی تکامل تاریخی زبان فارسی کمک میکند. |
||
این کتاب در ۹۸۲ میلادی زمین را کروی میداند که دو قطب شمال و جنوب دارد . از خلیج فارس نام میبرد و نیز نظریه ابوریحان بیرونی مبنی بر وجود قاره امریکا را عنوان میکند |
این کتاب در ۹۸۲ میلادی زمین را کروی میداند که دو قطب شمال و جنوب دارد <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منوچهر ستوده ـمقدمه کتاب فارسی حدود العالم ص۸ انتشارات طهوری ۱۳۶۲}}</ref>. از خلیج فارس نام میبرد <ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=منوچهر ستوده ـمقدمه کتاب فارسی حدود العالم ص۱۲ انتشارات طهوری ۱۳۶۲}}</ref>و نیز نظریه ابوریحان بیرونی مبنی بر وجود قاره امریکا را عنوان میکند |
||
== منابع == |
== منابع == |
||
{{پانویس}} |
{{پانویس}} |
||
* حدود العالم در دانشنامه ایرانیکا |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
#منوچهر ستوده ـمقدمه کتاب فارسی حدود العالم ص ۸ انتشارات طهوری ۱۳۶۲ |
|||
| ⚫ | |||
[[رده:ادبیات فارسی]] |
[[رده:ادبیات فارسی]] |
||
نسخهٔ ۴ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۵۶
| برگرداننده(ها) | منوچهر ستوده |
|---|---|
| موضوع(ها) | جغرافیا |
تاریخ نشر | ۳۷۲ (قمری) |
حُدودالعالم من المشرق الی المغرب، (معنی: کرانه‌های جهان از خاور تا باختر) از کتاب‌های منثور فارسی سدهٔ ۴ ه.ق (۳۷۲ ه.ق برابر با ۳۶۱ ه.ش / ۹۸۲ م.) است. حدودالعالم با یافته‌های امروزی، نخستین کتاب جغرافیا به زبان فارسی است. این کتاب در رابطه با شکل و موقعیت کرهٔ زمین، جغرافیای عمومی، به ویژه جغرافیای سرزمین‌های اسلامی است. نام مؤلف کتاب معلوم نیست اما برخی آن را به ابویوسف پیشاوری نسبت داده‌اند. اطلاعات این کتاب دقیق و نثر آن ساده و روان است.
به گفتهٔ ولادیمیر مینورسکی، خاورشناس روس، ممکن است شخصی به نام «اشعیا ابن فریغون» نویسندهٔ دانشنامهٔ جوامع العلوم، نویسندهٔ این کتاب باشد که شاید نسبتی نیز با فریغونیان و امیران آن‌ها داشته باشد. این کتاب به امیر «ابوحارث محمد ابن فریغونی»، از حکمرانان سرزمین گوزگان، واقع در شمال افغانستان امروزی اهدا شده و تدوین آن احتمالاً جهت راهنمایی حکمران بوده ولی نویسندهٔ این کتاب معلوم نیست.
نسخهٔ امروزی
تنها نسخۀ این کتاب در سال ۱۸۹۲ م. یافت شده که به وسیلهٔ کاتبی بنام «ابو الموید عبدالقیوم بن الحسین بن علی الفارسی» در سال ۱۲۵۷ م. از روی نسخه‌های قدیمی‌تر یا شاید اصلی رونویسی شده‌است. این نسخه شامل ۷۸ صفحه می‌باشد؛ در ابعاد ۲۸ در ۱۸ سانتی‌متر و هر صفحه ۲۳ سطر دارد.
حدود العالم را منوچهر ستوده در تهران به چاپ رساند. ترجمه و شرح کتاب را ولادیمیر مینورسکی به انگلیسی منتشر کرد.
اهمیت
بخشهایی از رساله جغرافیایی آن که حاشیه های جهان اسلام را توصیف می کند ، دارای بیشترین اهمیت تاریخی هستند.
این اثر همچنین شامل توصیفات اولیه مهم از مردم ترک در آسیای مرکزی است که در مبحث پان ترکیسم بکار میاید.
همچنین زبان و سبک قدیم فارسی آن قابل توجه است و به بررسی تکامل تاریخی زبان فارسی کمک میکند.
این کتاب در ۹۸۲ میلادی زمین را کروی میداند که دو قطب شمال و جنوب دارد [۱]. از خلیج فارس نام میبرد [۲]و نیز نظریه ابوریحان بیرونی مبنی بر وجود قاره امریکا را عنوان میکند
منابع
- حدود العالم در دانشنامه ایرانیکا
- تاریخ ادبیات ایران، صادق رضازاده شفق، تهران: چاپخانه دانش، تهران، ۱۳۲۱
- سیروس علائی، مقاله: «نوشته یک هزار و سی سال پیش به زبان فارسی»، در فصلنامه «ایران شناسی»، مریلند، دوره جدید، سال بیست و پنجم، شماره ۱، بهار ۱۳۹۲، صص ۴۳ تا ۶۶