شهرستان سراب

شهرستان سراب
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	آذربایجان شرقی
مرکز شهرستان	سراب
بخش‌ها	۲
سال تأسیس	۱۳۲۷
نام‌های پیشین	سراو
اداره
فرماندار	حسن یحیویی
مردم
جمعیت	۱۲۵۰۰۰نفر
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت	۳٬۴۵۲ کیلومتر مربع کیلومتر مربع
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۴۱

شهرستان سراب سومین شهرستان بزرگ استان آذربایجان شرقی است که در شرق استان قرار دارد. شهر سراب مرکز این شهرستان است.

مساحت شهرستان سراب ۳٬۴۵۲ کیلومتر مربع است.

تاریخ سراب

پیش از اسلام

قدمت این شهرستان چنان که از کتاب های تاریخی برمی‌آید به زمان پیش از اسلام می رسد. وجود کتیبه‌های اورارتو، تپه‌های باستانی و معابد سنگی در پیرامون این شهر نشانگر قدمت تاریخی منطقه است. سراب هنگام امپراتوری اورارتویی یکی از مناطق دارای تمدن بود. حتی پاره‌ای از محققان و باستان شناسان بر این باورند که قبور پراکنده در اطراف شهر سراب قدمتی بیش از سنگ نبشته‌های اورارتویی دارند، همچنین آثار به جای مانده از فتوحات حکمرانان اورارتویی قدمت تاریخی این منطقه را به سال‌های ۶۸۵–۷۳۰ ق. م می‌رسانند.

در گوشه و کنار این شهرستان آثاری به صورت خطوط اورارتو مبین این مطلب است و با عنایت به این که شهر سراب بر سر جاده ابریشم قرار داشته‌است، از دیرباز مورد توجه بوده است، وجود آثار و علائم و گورستان‌های بسیار در سطح شهر سراب نشان می‌دهد که سراب از پرجمیعت‌ترین شهرهای منطقه در گذشته بوده است. یکی از شاخه‌های جاده ابریشم از ری به قزوین و فیروز آباد خلخال و بزغوش از راه سراب به تبریز می‌رسیده است و یکی دیگر از شاخه‌ها از راه قزوین و فیروز آباد خلخال به اردبیل از کنار و نزدیکی های سراب می‌گذشته است.

دو سنگ نبشته اورارتویی در جوار سراب در منطقه نشت اوغلی و دیزج رازلیق از نظر آثار تاریخی بسیار اهمیت دارند. آثار به دست آمده از دوره اورارتوها (معاصر مادها) به خط میخی نشانگر قدمت این شهر و تاریخی بودن آن است. این دو سنگ نبشته نشان از فتح نامه شاهان اورارتو است. وجود این دو کتیبه نشانگر اهمیت این منطقه در آن زمان است اما معلوم نیست که شهرهای مفقود در کتیبه‌های اورارتویی در کجا و کدام نقطه هستند؟ مسلما مراکز مزبور مهم و سوق الجیشی بوده اند که در حوالی این کتیبه‌ها قرار داشتند. تاریخ نویسان قدیم تاریخ سراب را با تاریخ اهر و ارسباران به هم آمیخته دانسته‌اند.

مراکز تمدن عهد باستان معمولا پس از ویرانی و انهدام در اثر حملات دشمنان دوباره بازسازی نمی‌شدند اما شهر سراب بعد از شکست اورارتوها در دوران حکمرانی پارت‌ها نیز از رونق کافی برخوردار شد و مورد توجه حکمرانان پارتی بود. وجود تپه‌های باستانی، تل‌ها و سفالینه‌های کشف شده در منطقه شاهد این مدعا است. در منطقه سراب آثار متعددی از جمله معابد سنگی، قلاع و یک چهار طاقی متعلق به دوران تمدن ساسانی بر جای مانده‌اند که مبیّن اهمیت آن در دوره ساسانی است.

جغرافیا

شهرستان سراب با مساحت ۳۵۶۰ کیلومترمربع سومین شهرستان بزرگ و پر وسعت استان آذربایجان شرقی پس از تبریز و میانه است.در جنوب شرقی استان آذربایجان شرقی واقع گردیده‌است. این شهرستان از شمال به شهرستان‌ مشکین شهر و از شرق به استان اردبیل- از جنوب به شهرستان میانه و از غرب به شهرستان بستان‌آباد محدوداست. ارتفاع این شهرستان از سطح دریا ۱۶۵۰ متر می‌باشد. مساحت شهرستان کل مساحت استان را تشکیل می‌دهدکه از این لحاظ در ردۀ ششم قرار دارد. براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای دوبخش * مرکزی و * مهربان است.

کشاورزی

این شهرستان با دارا بودن زمین هموار و حاصلخیز از نظر کشاورزی مستعد است. کشت محصولات کشاورزی زیر از عمومیت بیشتری برخوردار است. گندم، سیب زمینی، سبزیجات، خیار، گوجه فرنگی و حبوبات این شهر دارای شهرت بسیاری است. همچنین باغ‌های سیب، گلابی، گردو و زردآلو شهرستان سراب از محبوبیت خاصی در استان آذربایجان شرقی و ایران برخوردار می‌باشد.

آب و هوا

شهرستان سراب به واسطهٔ قرار گرفتن مابین دو رشته کوه بزقوش در جنوب و ارتفاعات سبلان در شمال دارای آب و هوایی سرد و کوهستانی است که در تابستان معتدل و در زمستان‌ها دارای آب و هوای سرد است. سراب یکی از نقاط سردسیر کشور به‌شمار می‌رود. تعداد روزهای یخبندان در سراب به‌طور متوسط ۱۴۸ تا ۱۵۰ روز در سال است. مقدار بارندگی سالانه از ۲۵۰ میلی‌متر در نقاط پست تا ۴۸۰ میلی‌متر در ارتفاعات متغیر است. محدودهٔ شهرستان سراب به جز در قسمتی کوچک از منتهی‌الیه شرق خود که آبخیز اصلی رودخانهٔ آجی‌چای است، نزولات جوی جاری شده در سطح این شهرستان از طریق ۱۰ شاخهٔ اصلی به سمت آجی‌چای سرازیر و توسط آن از منطقه خارج می‌شود. مهم‌ترین رودخانه‌های جاری در منطقه عبارتند از سوین، آغمیون، پسلر، و تاجیار که از دامنه‌های سبلان نشأت گرفته و از شمال شهر به سمت جنوب جریان می‌یابند و رودخانۀ وانق‌چای که از کوه‌های بزقوش سرچشمه می‌یابد و در جنوب سراب با پیوستن به سایر رودخانه‌ها، آجی‌چای را تشکیل می‌دهد و در منطقهٔ مهربان، رودخانهٔ ارزنق به آن‌ها ملحق می‌شود. شهرستان سراب یکی از مناطق پرآب استان آذربایجان شرقی به‌شمار می‌رود و علاوه بر آب‌های سطح‌الارضی تعداد ۱۳۵ حلقه چشمه و قنات نیز در منطقه وجود دارد. به دلیل خشکسالی سال‌های اخیر، تعدادی از این چشمه‌ها و قنات‌ها خشک شده‌اند. بالغ بر ۱۸۰۰ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق نیز در سطح شهرستان وجود دارد که در فصل برداشت آب (فصل زراعی) در مجموع ۱۶۸ میلیون مترمکعب آب از منابع زیرزمینی در این شهرستان برای مصرف در امر کشاورزی برداشت می‌شود. به لحاظ وقوع خشکسالی در برخی نقاط، ارتفاع آب‌های زیرزمینی حتی تا ۲۰ متر کاهش یافته‌است

جاهای دیدنی

• مسجد جامع سراب
• امامزاده بزرگ سراب
• موزه عشایر سراب
• روستای گردشگری اردها
• طبیعت روستای آغمیون
• پل گاودوش آباد
• بازار سراب
• ‌تیمچه حاج ملک
• سد تاجیار
• مسجد سنگی اسنق
• مسجد روستای اسفستان
• سنگ نوشته تاریخی روستای رازلیق
• سنگ نوشته قلعه جوق
• سنگ افراخته های قیرخ قیزلار
• آبگرم روستای اسبفروشان
• آبشار روستای اسبفروشان

گویش و زبان

مردم این شهرستان به ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند.

ورزش

باشگاه سرابجوان

باشگاه فرهنگی ورزشی سرابجوان که نخستین باشگاه ورزشی به ثبت رسیده در شهرستان سراب می‌باشد، در بهمن ماه سال ۱۳۹۰ تشکیل شده‌است. باشگاه سرابجوان در زمینۀ جذب و پرورش استعدادهای این شهرستان و همچنین در زمینه‌های فرهنگی فعالیت دارد. این باشگاه عناوین و مقام‌های قهرمانی فراوانی در سطح شهرستان و استان آذربایجان شرقی به‌دست آورده است. سایت رسمی باشگاه فرهنگی ورزشی سرابجوان

ره‌آورد

• لبنیات (کره - سرشیر)
• شیرینی‌جات (فطیر)
• عسل

کارخانجات

• سراب بافت

سراب بافت یکی از کارخانه های پارچه در شهرستان سراب است.

• هنر سراب

هنر سراب یکی از مشهور ترین برند های تولید لبنیات و مربا ایران در شهرستان سراب است.

• شبنم سراب

شبنم سراب یکی دیگر از کارخانجات سراب است که در زمینه لبنیات و مربا فعالیت می کند.

• دامنه سراب

دامنه سراب یکی از کارخانجات سراب در زمینه دوغ و لبنیات و ... است.