نظریه تضاد اجتماعی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نظریه تضاد اجتماعی''' {{به انگلیسی|Social Conflict Theory}} یک [[نظریه اجتماعی مبتنی]] بر مبنای [[مارکسیستمارکسیسم]] است که استدلال می‌کند افراد و گروه‌ها ([[طبقه اجتماعی|طبقات اجتماعی]]) در جامعه بیش از اجماعاجماع، بر اساس تضاد تعامل دارند. از راه اشکال مختلف تضاد، گروه‌ها تمایل به دستیابی به مقادیر مختلف منابع مادی و غیرمادی (به عنوان مثال ثروتمندان در مقابل فقرا) دارند. گروه‌های قدرتمندتر تمایل به استفاده از قدرت خود برای حفظ قدرت و بهره‌برداری از گروه‌های دارای قدرت کمتری دارند.{{سخ}}

تضاد می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد و تضاد مبارزه بر سر انواع مختلف منابع، از جمله وضعیت باشد. با این حال، نظریه تضاد رسمی مبانی خود را در تجزیه و تحلیل تضاد طبقاتی ارائه داد و مثال مالک و مستأجر را می‌توان از نظر تضاد طبقاتی درک کرد. در تضاد طبقاتی، مالکان احتمالاً دارای مزایای نسبی نسبت به غیرمالکین هستند. به عنوان مثال، نظام حقوقی زمینه روابط بین مالک و مستاجر می‌تواند به نفع مالک مغرضانه عمل کند. فرض کنید مالک بخواهد پس از انتقال مستأجر از محل سکونت مالک، سپرده تأمین مستأجر را پس ندهد. در نظام‌های حقوقی مبتنی بر قوانین رایج [[انگلیسانگلستان]]، مالک فقط ملزم است که به مستأجر اطلاع دهد، وثیقه مسکن را پس می‌دهد. برای بازپسگیری ودیعه وثیقه، مستأجر باید شکایت کند. مستأجر بار اثبات را به دوش می‌کشد و بنابراین باید ثابت کند که محل اقامت پیش از نقل مکان به اندازه کافی تمیز شده است. این می‌تواند یک کار بسیار دشوار یا حتی غیرممکن باشد.{{سخ}}

از دیدگاه نظریه‌پرداز تضاد اجتماعی / [[مارکسیسم]]، طبقه اجتماعی و [[نابرابری اقتصادی|نابرابری]] ظهور می‌کند زیرا ساختار اجتماعی مبتنی بر تعارض و تضاد است. تناقض در منافع و تضاد بر سر منابع کمیاب بین گروه‌ها، طبق نظریه تضاد اجتماعی، بنیان جامعه اجتماعی است ([[انگلس]] و [[مارکس]]، ۱۸۴۸). طبقهطبقهٔ بالاتر سعی در حفظ امتیازات، قدرت، منزلت و موقعیت اجتماعی خود را دارند - ودارند، بنابراین سعی می‌کنند بر سیاست، آموزش و سایر نهادها تأثیر بگذارند تا از [[سرمایه]] و منابع خود محافظت و حراست کنند. در حالی که طبقه پایین - در تضاد با طبقه بالاتر - علایق بسیار متفاوتی دارند. آنها شکل خاصی از سرمایه ندارند که نیاز به محافظت از آن لازم باشد. تمام علاقه آنها دستیابی به منابع و سرمایه‌های طبقه بالاتر است. به عنوان مثال، آموزش: طبقه پایین همه تلاش خود را برای دستیابی به منابع طبقه بالاتر مبتنی بر دموکراتیزه‌سازی و آزادسازی نظام‌های آموزشی انجام خواهد داد زیرا تصور می‌شود که این اشکال سرمایه برای موفقیت در آینده دارای ارزش است. نهادهای مختلف جامعه از جمله نظام حقوقی و سیاسی ابزار سلطه طبقه حاکم هستند و در خدمت منافع آن هستند. مارکس معتقد بود که جامعه غربی در چهار دوره اصلی: کمونیسم بدوی، جامعه باستان، جامعه فئودالی و جامعه [[سرمایه‌داری]] پیشرفت می‌کند. [[کمونیسم]] بدوی توسط جوامع پیش از تاریخ نشان داده می‌شود و تنها نمونه جامعهجامعهٔ بی‌طبقه را ارائه می دهد. از آن پس همه جوامع به دو طبقهطبقهٔ عمده تقسیم می‌شوند: ارباب و رعیت در جامعهجامعهٔ باستان، لُرد و سِرف در جامعه[[ارباب‌رعیتی|جامعهٔ فئودالی]] و [[بورژوازی|سرمایه‌داران]] و [[طبقه کارگر|کارگران مزدی]] در جامعهجامعهٔ سرمایه‌داری.{{سخ}}[[ماکس وبر]] طبقه را از نظر اقتصادی می‌بیند. او استدلال می‌کند که طبقات در [[اقتصاد بازار]] رشد می‌کنند که در آن افراد برای کسب منافع اقتصادی رقابت می‌کنند. او طبقه‌ای را به عنوان گروهی از افراد تعریف می‌کند که موقعیت مشابهی در اقتصاد بازار دارند و به موجب آن واقعیت پاداش اقتصادی مشابهی را دریافت می‌کنند. بنابراین وضعیت طبقاتی یک شخص اساساً وضعیت بازار اوست. کسانی که دارای یک وضعیت طبقاتی مشابه هستند، از شانس‌های مشابه زندگی نیز برخوردار هستند. موقعیت اقتصادی آنها به طور مستقیم بر شانس آنها برای به دست آوردن مواردی تأثیر می‌گذارد که در جامعه آنها مطلوب است.<ref> Haralambos, Holborn (1995). Sociology: Themes and Perspectives. Hammersmith: HarperCollins. p. 37. ISBN 0-00-322316-7.</ref>